5G: sieci telekomunikacyjne nowej generacji

Dla większości z nas mowa to coś naturalnego. Pozwala na codzienne rozmowy, kontakt z bliskimi, działanie w pracy czy szkole. Osoby niemówiące lub z zaburzeniami mowy często trafiają na barierę, która ogranicza możliwość wyrażenia swoich potrzeb, emocji czy myśli. Zwykle oznacza to izolację, zależność od pomocy innych albo trudność w uczestniczeniu w tym, co dla zdrowych bywa oczywiste. Obecnie, dzięki rozwojowi technologii cyfrowych i telekomunikacji, tworzone są narzędzia, które otwierają zupełnie nowe możliwości. To rozwiązania, które łączą tradycję z nowoczesnością i sprawiają, że komunikacja przestaje być przeszkodą, a staje się realnym wsparciem osób z niepełnosprawnością.

Nowoczesne aplikacje i urządzenia komunikacji alternatywnej AAC (Augmentative and Alternative Communication) pozwalają każdemu, kto nie może mówić lub ma duże trudności z mową, wyrazić swoje myśli. Wykorzystując smartfon albo tablet, użytkownik tworzy komunikat za pomocą symboli lub tekstu, a urządzenie generuje głos i odczytuje przygotowaną treść. Taka forma komunikacji daje ogromne możliwości. Pozwala nie tylko wyrazić codzienne potrzeby (np. „chcę coś zjeść”) czy emocje (np. „jestem szczęśliwy”, „jest mi źle”), ale też uczestniczyć w szerszej interakcji, np. prowadzić rozmowę. Technologie komunikacji wspomaganej dają osobom niemówiącym szansę uczestniczyć w życiu codziennym na własnych warunkach. Dla wielu jest to szansa na samodzielność, integrację, udział w życiu zawodowym czy edukacyjnym i to bez konieczności asysty innego człowieka.

Do poprawnego działania narzędzi AAC niezbędna jest rozwinięta infrastruktura telekomunikacyjna. To właśnie ona pozwala, by urządzenia te nie były jedynie elektronicznymi tablicami, lecz dynamicznymi platformami komunikacji. Stabilne połączenie internetowe umożliwia synchronizację słowników i profili użytkownika w chmurze. Dzięki temu osoba niemówiąca ma swój „głos” zawsze przy sobie, niezależnie od urządzenia, miejsca czy sytuacji. Jeśli własne urządzenie się rozładuje lub trzeba skorzystać z telefonu zastępczego, wystarczy zalogować się na konto, a system natychmiast przywraca wszystkie ustawienia, zapisane komunikaty i indywidualny styl wypowiedzi.

Szybkie sieci mobilne, również te oparte na technologii 5G, pozwalają korzystać z rozwiązań wymagających ciągłej transmisji danych: rozpoznawania ruchu oczu, sterowania mimiką czy interakcji z inteligentnymi asystentami. Im większa przepustowość i niższe opóźnienia, tym bardziej naturalna i płynna staje się komunikacja.

Podobnie jak w przypadku inteligentnych rozwiązań dla osób z niepełnosprawnością ruchową czy wzrokową, telekomunikacja staje się kluczowym elementem wsparcia. To ona sprawia, by przygotowana technologia mogła spełniać swoją rolę i pomagała realnie poprawiać jakości życia.

Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji pojawiają się kolejne funkcjonalności takie jak systemy przewidujące potrzeby użytkownika, personalizowane syntetyczne głosy czy analiza kontekstu rozmowy. Wszystkie te rozwiązania wymagają szybkiego dostępu do danych i ciągłej komunikacji z chmurą. Co ciekawe nowoczesne technologie pozwalają już na obsługę urządzeń komunikacyjnych w niestandardowy sposób. Osoby niemówiące, które są sparaliżowane lub mają zaburzenia ruchu mogą wybierać ikony lub słowa za pomocą ruchu oczu, czy minimalnych gestów. Dzięki temu nawet użytkownicy z bardzo ograniczoną sprawnością mogą samodzielnie konstruować komunikaty, co dawniej było często nierealne.

Technologie komunikacji alternatywnej to dziś realne narzędzie równouprawnienia. Dają one osobom z zaburzeniami mowy możliwość bycia pełnoprawnymi uczestnikami życia społecznego. Wspierają ich samodzielność i podnoszą pewność w relacjach z osobami sprawnymi. Każdy głos ma prawo być wysłuchany – nawet jeśli zamiast ze strun głosowych wydobywa się z dedykowanej aplikacji na smartfonie czy tablecie.

O projekcie:

Materiał powstał w ramach projektu „Wsparcie rozwoju komunikacji elektronicznej 2024-2029 w MC DT” realizowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji w ramach Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy (FERC). Celem projektu jest upowszechnienie wiedzy w zakresie dostępu do szerokopasmowego dostępu do internetu, możliwości zastosowania w Polsce satelitarnych systemów telekomunikacyjnych oraz promowania rozbudowy sieci telekomunikacyjnych. Zauważając nieustanny postęp technologiczny, chcemy informować o produktach i działaniach, które wykorzystując mobilne sieci telekomunikacyjne, wpływają na poprawę jakości życia, przede wszystkim osób niepełnosprawnych.

Publikacje będą ukazywały się cyklicznie. Jeśli Twoim zdaniem powinniśmy poruszyć jakiś temat związany z technologią wpływającą na zwiększenie komfortu życia osób z niepełnosprawnościami napisz do nas na adres sekretariat.dt@cyfra.gov.pl.