5G: sieci telekomunikacyjne nowej generacji

Widok tłumacza języka migowego nie jest w obecnych czasach niczym nadzwyczajnym. Ludzi uprawiających ten zawód możemy zobaczyć w trakcie różnych konferencji, wystąpień, koncertów oraz oczywiście w telewizji, gdzie tłumacz jest zazwyczaj wyświetlany w rogu ekranu podczas odtwarzania głównej treści. Pozwala to widzom Głuchym lub niedosłyszącym zrozumienie tego, co się dzieje dzięki przekazaniu informacji słuchowych za pomocą języka migowego. Pierwsze wydanie "Dziennika Telewizyjnego" w Telewizji Polskiej z tłumaczeniem na język migowy ukazało się ponad 43 lata temu – 20.02.1982 r.

Tłumaczenie języka migowego na stronach internetowych to coraz częściej oferowane rozwiązania, które umożliwiają pełny dostęp do treści wideo, transmisji na żywo, czy instrukcji multimedialnych. Dzięki niemu osoby posługujące się polskim językiem migowym mogą komunikować się z instytucjami publicznymi i korzystać z zasobów online bez barier.

Usługa wykorzystuje kamerę internetową lub wbudowaną w urządzenie wideokonferencję, by umożliwić połączenie. Po wejściu na stronę instytucji, wystarczy kliknąć w odpowiednią ikonę, by nawiązać kontakt. Zwykle nie wymaga to wcześniejszego umawiania wizyty czy instalacji dodatkowych aplikacji. Tłumacz w czasie rzeczywistym przekłada rozmowę między użytkownikiem a konsultantem lub wyjaśnia treść, którą użytkownik chce zrozumieć. To rozwiązanie działa już w wielu urzędach, placówkach medycznych czy uczelniach, pozwalając wszystkim osobom korzystać z usług publicznych na równych zasadach.

Technicznie rzecz biorąc, większość systemów działa podobnie do klasycznego call center — ale w formie wideorozmowy. Użytkownik inicjuje połączenie i automatycznie weryfikowana jest dostępność tłumacza. Jeśli jest możliwość to następuje połączenie. Odbywa się ono w tzw. modelu VRI (Video Remote Interpreting) – czyli tłumacz zdalny tłumaczy na żywo, widząc osobę potrzebującą wsparcia, a często również słysząc rozmówcę (np. urzędnika po drugiej stronie).

Można wyróżnić dwa główne modele działania. Pierwszy to wdrożenie lokalne, czyli usługa świadczona tylko dla danej instytucji. Pozwala ona na zatrudnienie lub stałą współpracę z tłumaczami dedykowanymi do obsługi strony internetowej firmy, świetnie zorientowanymi w wewnętrznych procedurach. Drugi model nazywany jest centralnym i polega on na obsłudze wielu instytucji, które wykupują dostęp do tłumaczy, którzy oczekują na połączenia w centralnym systemie, a użytkownicy z różnych stron internetowych łączeni są z pierwszym wolnym pracownikiem. Takie rozwiązanie pozwala na zapewnienie dostępności instytucjom, które nie mają możliwości zatrudnienia dedykowanego pracownika.

Fundamentem działania tłumaczeń on-line są nowoczesne łącza internetowe. Stabilne, szerokopasmowe połączenie przekłada się na wysoką jakość wideo, minimalne opóźnienia i naturalność komunikacji. Płynna transmisja obrazu i dźwięku jest niezbędna by tłumacz mógł wyraźnie widzieć gesty i mimikę osoby Głuchej lub słabosłyszącej, a także słyszeć wypowiedzi, które należy przetłumaczyć. Chmurowe systemy komunikacyjne pozwalają na skalowanie usługi w zależności od liczby użytkowników i godzin szczytu.

Choć obecnie dominują usługi z udziałem wykwalifikowanych tłumaczy, trwają intensywne prace nad systemami automatycznego tłumaczenia PJM z użyciem sztucznej inteligencji. Kamery analizujące ruch dłoni i mimikę, awatary odtwarzające gesty czy przetwarzanie wideo na tekst to kierunki, które w najbliższych latach mogą zrewolucjonizować rynek. Ich skuteczność jednak wciąż zależy od jakości łącza i dostępu do chmury – a więc ponownie, od niezawodności telekomunikacji. Przykładem tego typu rozwiązań jest system SignAll, pozwalający na bezpośrednie tłumaczenie gestów na tekst pisany i odwrotnie, bez udziału człowieka. Innym projektem jest brytyjski startup, który opracował awatara tłumaczącego tekst na język migowy.

Choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy to dla wielu osób Głuchych język polski nie jest ich pierwszym językiem. Wypełnienie formularza, instrukcja wideo bez napisów czy rozmowa telefoniczna to zwykle bariera trudna do przejścia. Dzięki tłumaczom PJM online te przeszkody znikają. Osoba niesłysząca może samodzielnie załatwić sprawę w urzędzie czy porozumieć się z lekarzem. Warto podkreślić rolę telekomunikacji, która spełnia funkcję wspierającą dostępność. Połączenie szybkiego internetu, wideokomunikacji i kompetentnych tłumaczy sprawia, że cyfrowy świat staje się otwarty dla wszystkich, również dla tych, którzy nie słyszą.

O projekcie:

Materiał powstał w ramach projektu „Wsparcie rozwoju komunikacji elektronicznej 2024-2029 w MC DT” realizowanego przez Ministerstwo Cyfryzacji w ramach Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy (FERC). Celem projektu jest upowszechnienie wiedzy w zakresie dostępu do szerokopasmowego dostępu do internetu, możliwości zastosowania w Polsce satelitarnych systemów telekomunikacyjnych oraz promowania rozbudowy sieci telekomunikacyjnych. Zauważając nieustanny postęp technologiczny, chcemy informować o produktach i działaniach, które wykorzystując mobilne sieci telekomunikacyjne, wpływają na poprawę jakości życia, przede wszystkim osób niepełnosprawnych.

Publikacje będą ukazywały się cyklicznie. Jeśli Twoim zdaniem powinniśmy poruszyć jakiś temat związany z technologią wpływającą na zwiększenie komfortu życia osób z niepełnosprawnościami napisz do nas na adres sekretariat.dt@cyfra.gov.pl.