Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Od 21 czerwca 2021 na stronie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska funkcjonuje formularz „zgłoś interwencję”, za pomocą którego każdy może dodać zgłoszenie dotyczące niepokojących sytuacji i  naruszeń w środowisku. Dodatkowo 20 października 2022 roku w porozumieniu z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów formularz został dołączony do aplikacji mobilnej mObywatel.

Dzięki wysokiej funkcjonalności tego elektronicznego rozwiązania GIOŚ umożliwił obywatelom szybki i łatwy dostęp do zgłaszania wszelkich przypadków związanych z niewłaściwym postępowaniem z odpadami. Formularz posiada możliwość dodania opisu, zdjęć oraz podania geolokalizacji w celu określenia konkretnego miejsca zdarzenia bez konieczności wpisywania adresu. Jest to szczególnie pomocne w przypadku, gdy naruszenia mają miejsce „w terenie”, np. porzucenia śmieci w lesie, kiedy niemożliwe jest wskazanie dokładnego adresu.

Formularz „zgłoś interwencję” skutecznym narzędziem pozwalającym namierzyć przestępców środowiskowych  

Z roku na rok liczba zawiadomień dodawanych przez formularz  „zgłoś interwencję” znacząco wzrasta. Od początku działania formularza DZPŚ GIOŚ odnotował 11 463 zgłoszeń dotyczących różnych komponentów środowiska. W 2021 r. wpłynęło 851 takich wniosków  a potem kolejno w 2022 r. 3 288 zgłoszeń oraz 7 324 w roku obecnym.

Departament Zwalczania Przestępczości Środowiskowej GIOŚ na bieżąco analizuje pozyskane zgłoszenia i na tej podstawie podejmuje niezbędne działania operacyjne. Spośród 851 zgłoszeń z  2021 r. DZPŚ GIOŚ potwierdził 354 z nich. Najczęściej naruszenia dotyczyły porzucenia odpadów lub ich nielegalnego zdeponowania, składowana bądź zakopywania.  W 2022 r. w wyniku działań kontrolnych DZPŚ GIOŚ wykrył 921 przypadków działań na szkodę środowiska,  z czego największa ilość dotyczyła zanieczyszczenia środowiska, wody lub gleby.

Dane jednoznacznie wskazują, że wprowadzenie możliwości elektronicznego informowania o naruszeniach w środowisku stało się efektywnym narzędziem  w walce tymi, którzy łamią przepisy ustawy o ochronie środowiska, a formularz „zgłoś interwencję” jest jednym ze skutecznych narzędzi do lokalizowania i wykrywania nieprawidłowości lub procederów przestępczych w środowisku.

DZPŚ  ściga przestępczość środowiskową oraz szkoli funkcjonariuszy, aby wspólnie uderzać w mafie śmieciowe

Przeciwdziałanie przestępstwom środowiskowym oraz walka z szarą strefą i współpraca z organami ścigania to priorytet dla Departamentu Zwalczania Przestępczości Środowiskowej GIOŚ.

Aby skutecznie realizować tę walkę w strukturze DZPŚ GIOŚ funkcjonują wysoce wyspecjalizowane jednostki organizacyjne: Wydział postępowań i prewencji, Zespół ds. stosowania techniki specjalnej, Wydział interwencyjno-operacyjny a także Zespół ds. Analiz  organizacyjno-finansowych. Podczas kontroli specjaliści z Zespołu do spraw stosowania Techniki Specjalnej DZPŚ GIOŚ stosują m.in. techniki fotogrametryczne przy użyciu dronów, które pozwalają na mapowanie terenu wyrobiska w formacie 2D i 3D, a także inne metody geodezyjne np. pomiary odbiornikami GNSS. Od 2020 r. inspektorzy  przeprowadzili 244 obloty dronami, a od 2021 r. wykonali też 32 badania z użyciem georadaru.  

Działania realizowane przez te jednostki są prowadzone przez zespół wykwalifikowanych ekspertów, w tym również byłych pracowników służb mundurowych, którzy posiadają bogate doświadczenie w dziedzinie egzekwowania przepisów i ścigania przestępstw. To ludzie, którzy doskonale znają procedury śledcze, techniki dochodzeniowe, co skutkuje ich wysoką skutecznością w walce z przestępczością środowiskową. 

DZPŚ GIOŚ prowadzi szeroko zakrojone działania na szczeblu ponad wojewódzkim dzięki powołaniu w swoich strukturach również tzw. Zespołów Terenowych ds. Interwencyjnych. Aktualnie zostały one utworzone w Krakowie, Mielcu i Opolu.

Ponad to inspektorzy DZPŚ GIOŚ stale podejmują wspólne działania kontrolne we współpracy z funkcjonariuszami Straży Granicznej, Krajowej Administracja Skarbowej oraz Inspekcji Transportu Drogowego i Policji a z uwagi na wysoki stopień wykwalifikowania swoich pracowników DZPŚ GIOŚ zorganizował cykl szkoleń dla Policjantów, w ramach którego do czerwca 2024 r. przeszkolonych zostanie aż 1200 funkcjonariuszy.

DZPŚ GIOŚ kładzie duży nacisk na kooperacje ze służbami mundurowymi co pozwala na wspólne skuteczne działania polegające na identyfikowaniu i rozpracowywaniu sieci przestępczych działających na szkodę środowiska. Od 2021 r. inspektorzy DZPŚ wykonali 391 analiz, na potrzeby własne i innych służb.