Przegląd prasy
Prezentujemy najnowszy przegląd prasy technicznej.
PRZEGLĄD POLSKIEJ PRASY TECHNICZNEJ NR 6 - 7 2025
TRANSPORT MIEJSKI I REGIONALNY
Warszawa M20 / Jakub Pilch, Jerzy Kossowski. // Automobilista.- 2025, nr 7, s. 12-23, sygn. P.III.6887 - rys. 4 ; fot. 19.
Historia zmian konstrukcyjnych i modernizacji samochodu osobowego Warszawa M20 w latach 1951 - 1973. Dane dotyczące produkcji samochodów Warszawa M20 w latach 1966 - 1973.
Ocena stanu technicznego obiektów mostowych z nawierzchnią kolejową na podsypce tłuczniowej uwzględniająca wpływ przyspieszenia poprzecznego na siłę oporu bocznego toru / Andreas Stollwitzer, Lara Bettinelli, Samuel Loidl, Josef Fink. // Drogi i Mosty.- 2025, nr 1, s. 37-45, sygn. P.II.6132 - rys. 7 ; fot. 2.
Ocena wpływu dynamicznych przyspieszeń pionowych na opór boczny toru podsypkowego oraz ich znaczenie w procesie oceny stanu mostów kolejowych. Wyniki badań eksperymentalnych dotyczących określenia oddziaływania przyspieszenia pionowego na wartość siły oporu bocznego, który jest kluczowym czynnikiem stabilności toru i bezpieczeństwa konstrukcji mostu. (Artykuł w jęz. polskim i angielskim).
Skuteczność stosowania rond typu pineska w uspokojeniu ruchu / Stanisław Majer. // Drogi i Mosty.- 2025, nr 1, s. 103-122, sygn. P.II.6132 - rys. 5, tab. 4.
Wpływ stref uspokojenia ruchu na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ocena skuteczności mini rond w uspokojeniu ruchu na podstawie wyników badań przeprowadzonych na istniejących rondach typu pineska w wybranych miejscowościach w województwie zachodniopomorskim. Charakterystyka parametrów geometrycznych analizowanych rond. Wyniki pomiarów prędkości oraz czynniki oddziałujące na ich wartości. Analiza regresji i ocena determinant w poszczególnych obszarach badawczych. (Artykuł w jęz. angielskim i polskim).
Zalety wykorzystania płyt łącznikowych z betonu o bardzo wysokiej wytrzymałości (UHPC) jako alternatywy połączeń dyblowych w sztywnych nawierzchniach drogowych / Haider M. Al-Jelawy, Mohammed Abbas Mousa, Alaa Faisal Kinaine, Muthana Hussein Muhaisin. // Drogi i Mosty.- 2025, nr 1, s. 69-101, sygn. P.II.6132 - rys. 18, tab. 4.
Cechy konstrukcji nawierzchni betonowych ze szczelinami poprzecznymi JPCP (Jointed Plain Concrete Pavement). Wyniki eksperymentu badawczego polegającego na zastąpieniu stalowych dybli jako łączników betonowych płyt zwykłych w sztywnych nawierzchniach drogowych, płytami łącznikowymi z betonu o bardzo wysokiej wytrzymałości (UHPC). Porównanie ugięcia pod wpływem obciążenia próbek zawierających płyty łącznikowe z UHPC oraz dyble stalowe. Pomiary ugięcia względnego i skuteczność przenoszenia obciążenia. Wpływ poszczególnych parametrów na ugięcie płyt łącznikowych z UHPC: liczba łączników ścinanych, szerokość łączenia, grubość i długość płyty łącznikowej. Ocena kosztów wykorzystania płyty łącznikowej z UHPC zamiast stalowych łączników dyblowych. (Artykuł w jęz. polskim i angielskim).
Krzyżowanie się dróg z innymi drogami komunikacji lądowej i powietrznej oraz liniowymi urządzeniami / Przemysław Gogojewicz. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 53-56, sygn. P.III.7007 - fot. 1.
Obowiązki i kompetencje zarządców dróg w zakresie budowy i utrzymania skrzyżowań dróg różnej kategorii z innymi obiektami infrastruktury transportu. Zakres odpowiedzialności zarządcy kolei za przebudowę i remont skrzyżowań dróg z liniami kolejowymi. Procedury postępowania w sprawie budowy lub przebudowy zjazdu drogowego.
Nawierzchnie drogowe na miarę - indywidualne rozwiązania dla dróg lokalnych / Bartosz Budziński, Stanisław Majer. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 8-12, sygn. P.III.7007 - rys. 6 ; fot. 1, tab. 3.
Zasady i procedury wyznaczania kategorii ruchu drogowego z uwzględnieniem oceny natężenia i charakteru ruchu na drodze, w oparciu o aktualne przepisy techniczno-budowlane. Metody oceny warunków gruntowo-wodnych oraz wymaganych parametrów nawierzchni drogi. Przykłady obliczeń projektowych przeprowadzonych dla czterech typów konstrukcji nawierzchni, w których zastosowano klasyczną metodę CBR (California Bearing Ratio). Autorskie propozycje konstrukcji nawierzchni dla dróg samorządowych z wykorzystaniem materiałów z recyklingu.
Olej jako podstawowy materiał eksploatacyjny w maszynach drogowych i pojazdach specjalnych, Cz.1 / Michał Stawowiak. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 46-48, sygn. P.III.7007 - fot. 1.
Porównanie właściwości fizycznych i parametrów lepkości olejów stosowanych w maszynach drogowych i pojazdach specjalnych: oleje przekładniowe, oleje hydrauliczne, oleje sprężarkowe, oleje do układów hydrokinetycznych, oleje silnikowe w układach hydraulicznych.
Przewóz towarów niebezpiecznych po drogach publicznych (samorządowych) - część I / Przemysław Gogojewicz. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 40-45, sygn. P.III.7007 - fot. 1.
Zasady i wymagania prawne dotyczące drogowych przewozów towarów niebezpiecznych realizowanych przez pojazdy sił zbrojnych lub środki transportu, za które siły zbrojne są odpowiedzialne. Warunki postępowania w sprawie zezwolenia na transport towarów niebezpiecznych po drogach publicznych. Stan techniczny oraz wyposażenie pojazdów, urządzeń i opakowań transportowych mających zastosowanie w przewozie ładunków niebezpiecznych. Definicje pojęć związanych z transportem materiałów niebezpiecznych.
Przewóz towarów niebezpiecznych po drogach publicznych (samorządowych) - część II / Przemysław Gogojewicz. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 57-61, sygn. P.III.7007 - fot. 1.
Zasady i wymagania prawne dotyczące drogowych przewozów towarów niebezpiecznych realizowanych przez pojazdy sił zbrojnych lub środki transportu, za które siły zbrojne są odpowiedzialne. Wymagania techniczne dla cystern dopuszczonych do ruchu po drogach publicznych. Warunki i tryb wydawania wojskowego świadectwa dopuszczenia do przewozu towarów niebezpiecznych. Obowiązki uczestników przewozu ładunków niebezpiecznych w zakresie sprawozdawczości oraz wyznaczania doradcy do spraw bezpieczeństwa.
Ślad węglowy w inwestycjach samorządowych - obowiązki prawne i dobre praktyki / Miron Tadych. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 30-35, sygn. P.III.7007 - rys. 1.
Wymagania prawne dotyczące uwzględniania aspektów klimatycznych w inwestycjach publicznych. Znaczenie śladu węglowego w planowaniu i realizacji inwestycji infrastrukturalnych. Definicja i sposoby obliczania śladu węglowego jako sumy emisji gazów cieplarnianych. Obowiązki jednostek samorządu terytorialnego w zakresie raportowania działań związanych ze zrównoważonym rozwojem (Environmental, Social, and Governance - ESG). Wpływ polityki klimatycznej na warunki finansowania inwestycji samorządowych z funduszy UE. Przykłady dobrych praktyk w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wdrażane w miastach europejskich i w Polsce.
Zagadnienia właściwego utrzymania i konserwacji zadrzewienia przydrożnego / Michał Stawowiak. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 16-22, sygn. P.III.7007
Wpływ zadrzewienia przydrożnego na bezpieczeństwo drogowe i środowisko. Zasady projektowania roślinności przy drogach; planowanie układu zadrzewienia z uwzględnieniem pełnionej przez nie funkcji oraz estetyki i harmonii z otaczającym krajobrazem. Rodzaje i zakres prac utrzymaniowych prowadzonych przy zieleni przydrożnej, w tym także przy drzewach i krzewach chronionych.
Zmiana kategorii dróg w trybie kaskadowym - studium przypadku następstw budowy drogi S14 / Rafał Czerwczak. // Drogi Samorządowe.- 2025, nr 3, s. 24-29, sygn. P.III.7007 - rys. 1 ; fot. 1.
Zasady i tryb postępowania w zakresie zmiany kategorii drogi na podstawie przepisów ustawy o drogach publicznych. Analiza i rozstrzygnięcie sporu prawnego dotyczącego zmiany kategorii dróg krajowych w rejonie obwodnicy Łodzi, przeprowadzonej w trybie kaskadowym w związku z realizacją drogi ekspresowej S14.
Cyfryzacja w transporcie intermodalnym / Justyna Świeboda-Kutera, Sebastian Wróbel. // Eurologistics.- 2025, nr 3(148), s. 94-97, sygn. P.III.6801 - rys. 3, tab. 1.
Cele i instrumenty cyfryzacji transportu intermodalnego. Porównanie cech i funkcjonalności narzędzi informatycznych do planowania tras przewozowych: platformy i wyszukiwarki internetowe, platformy klasy TMS, systemy klasy Enterprise, systemy dedykowane dla transportu drogowego. Ocena poziomu digitalizacji procesów biznesowych przedsiębiorstw branży TSL na podstawie wyników raportu opracowanego w 2024 r. przez Magaya.
Transport intermodalny lekiem na wszelkie zło / Wojciech Paprocki. // Eurologistics.- 2025, nr 3(148), s. 90-93, sygn. P.III.6801 - rys. 3 ; fot. 1.
Uwarunkowania rozwoju kolejowego transportu intermodalnego w Polsce. Cele i przesłanki zwiększenia udziału przewozów kolejowych w transporcie intermodalnym. Porównanie procesów przewozu drogowego bezpośredniego (door-to-door) oraz przewozu intermodalnego (samochód - kolej - samochód). Czynniki kształtujące przychody i koszty przedsiębiorstw uczestniczących w przewozie intermodalnym. Analiza ryzyka eksploatacyjnego i handlowego wynikającego ze stosowania technologii przewozów całopociągowych w relacjach między terminalami.
Jaka jest recepta na uzdrowienie gospodarki wodnej? / Piotr Śliwiński. // Inżynier Budownictwa.- 2025, nr 7-8, s. 58-61, sygn. P.III.6898 - fot. 6.
Funkcje ekonomiczne, społeczne i środowiskowe zapór i zbiorników wodnych. Problemy zaopatrzenia w wodę spowodowane zmianami klimatycznymi i globalnym ociepleniem. Zalecenia Międzynarodowej Komisji Wielkich Zapór ICOLD dotyczące zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi. Wnioski dotyczące roli i znaczenia budowli hydrotechnicznych dla poprawy funkcjonowania gospodarki wodnej w Polsce.
Optymalizacja zbrojenia płyt torowych włóknami stalowymi / Kamila Owczarska, Tomasz Kowal. // Inżynier Budownictwa.- 2025, nr 7-8, s. 26-31, sygn. P.III.6898 - rys. 6 ; fot. 2, tab. 1.
Technologia stosowania włókien stalowych w konstrukcjach betonowych. Rodzaje włókien stalowych wykorzystywanych do zbrojenia płyt torowych. Europejskie i międzynarodowe normy dotyczące projektowania betonu zbrojonego włóknami stalowymi. Analiza możliwości optymalizacji zbrojenia konwencjonalnego płyty torowej.
Pomiary natężenia ruchu drogowego - metody ręczne, automatyczne i wideorejestracja / Przemysław Rokitowski. // Inżynier Budownictwa.- 2025, nr 6, s. 24-28, sygn. P.III.6898 - rys. 1 ; fot. 5.
Cele i metodyka pomiarów natężenia ruchu drogowego. Rodzaje i zakresy stosowania technik pomiarowych: ręcznych, automatycznych, wideorejestracji. Geneza i ograniczenia pomiarów wykonywanych ręcznie. Specyfika i wydajność zautomatyzowanych badań ruchu, przeprowadzanych z wykorzystaniem systemów pomiarowych: pętli indukcyjnych, stacji WIM (weigh in motion), systemów wizyjnych ATCC, czujników laserowych, czujników radarowych. Ocena efektywności stosowania półautomatycznej mobilnej wideorejestracji pojazdów.
Uprawnienia budowlane w sterowaniu ruchem kolejowym - gwarancja jakości i bezpieczeństwa / Marek Pawlik. // Inżynier Budownictwa.- 2025, nr 7-8, s. 48-52, sygn. P.III.6898 - fot. 6.
Architektura i zadania systemów sterowania ruchem kolejowym (srk). Funkcje i poziomy działania infrastruktury i urządzeń sterowania ruchem. Prawne i techniczne uwarunkowania funkcjonowania systemów srk. Regulacje prawne dotyczące uprawnień budowlanych w zakresie sterowania ruchem kolejowym w Polsce.
Wyzwania geotechniczne w diagnostyce podłoża i nasypów kolejowych / Tomasz Godlewski. // Inżynier Budownictwa.- 2025, nr 7-8, s. 32-38, sygn. P.III.6898 - rys. 2, tab. 3.
Zasady projektowania geotechnicznego nasypów kolejowych. Metodyka badań parametrów podłoża gruntowego nasypu. Uwarunkowania dotyczące rozpoznania podłoża. Sposoby ustalania parametrów gruntu na potrzeby projektowe. Analiza współpracy konstrukcji nawierzchni kolejowej z podłożem.
Możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji w konstrukcjach stalowych / Jan Zamorowski, Grzegorz Gremza. // Inżynieria i Budownictwo.- 2025, nr 3, s. 305-312, sygn. P.III.231
Obszary i zakres stosowania technologii sztucznej inteligencji (artificial intelligence - AI) w budownictwie inżynieryjnym. Przykłady wykorzystania AI w procesie projektowania i realizacji konstrukcji stalowych. Zadania i funkcje AI w monitoringu konstrukcji i predykcji uszkodzeń. Wykorzystanie AI w analizie wytrzymałościowej i numerycznej. Automatyzacja produkcji i montażu elementów stalowych. Wyzwania i ograniczenia we wdrażaniu AI.
Odporność obiektów budowlanych: Dziesięć wyzwań / Tomasz Arciszewski, Fodil Fadli. // Inżynieria i Budownictwo.- 2025, nr 3, s. 336-343, sygn. P.III.231 - rys. 16, tab. 3.
Pojęcie odporności oraz klasyfikacja odporności obiektu budowlanego: odporność statyczna, odporność dynamiczna, odporność ewolucyjna. Sposoby określania poziomu odporności. Czynniki wpływające na odporność obiektu budowlanego. Wyzwania badawcze i metodologiczne dotyczące inżynierii odporności jako dziedziny nauki.
Łańcuch dostaw w kontekście wymagań środowiskowych - porównanie wpływu użytych nośników transportowych na emisję CO2 / Krzysztof Witos, Paweł Szczepanik. // Logistyka.- 2025, nr 3, s. 16-19, sygn. P.III.4793 - rys. 2 ; fot. 1, tab. 3.
Ocena wpływu nośników transportowych na środowisko na przykładzie palet. Określanie poziomów emisji dwutlenku węgla powstających w procesie produkcji i eksploatacji palet plastikowych i drewnianych. Porównanie śladu węglowego i odpadów stałych związanych z utrzymaniem i wykorzystaniem poolu paletowego w łańcuchu dostaw. Schemat cyrkulacji surowców użytych do wytworzenia produktu na tle cyklu jego życia.
Polski rynek wynajmu lokomotyw jest konkurencyjny / Łukasz Boroń, Janusz Mincewicz. // Logistyka.- 2025, nr 3, s. 30-35, sygn. P.III.4793 - fot. 3.
Funkcjonowanie i perspektywy rozwoju rynku wynajmu lokomotyw w Polsce. Oferta przedsiębiorstwa Cargounit w zakresie usług wynajmu lokomotyw. Trendy wzrostu popytu i czynniki wpływające na rentowność najmu lokomotyw. Udział polskich producentów w rynku najmu pojazdów kolejowych.
Unijne wsparcie dla polskich dróg, kolei i portów: kluczowe projekty i perspektywy / Sylwia Cieślak-Wilk, Janusz Mincewicz. // Logistyka.- 2025, nr 3, s. 24-29, sygn. P.III.4793 - fot. 5.
Wpływ funduszy unijnych na rozwój infrastruktury transportowej w Polsce (rozmowa z zastępcą dyrektora Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Sylwią Cieślak-Wilk). Cele i zakres finansowania inwestycji infrastrukturalnych w ramach perspektywy finansowej na lata 2021 - 2027. Projekty budowy morskich i lądowych terminali intermodalnych. Finansowe instrumenty wsparcia cyfryzacji kolei oraz transportu zeroemisyjnego.
Kontrowersje wokół nowych samolotów prezydenta USA / Marcin Strembski. // Lotnictwo.- 2025, nr 6, s. 16-22, sygn. P.III.6640 - fot. 15.
Ocena stanu technicznego obecnie eksploatowanych samolotów prezydenckich VC-25A. Założenia projektowe konstrukcji i wyposażenia nowych samolotów Air Force One - VC-25B. Opinie na temat wymagań bezpieczeństwa i eksploatacji Boeinga 747-8 przekazanego Departamentowi Obrony USA przez władze Kataru.
Rosyjskie ambicje kontra rzeczywistość. Aktualności rosyjskiego cywilnego przemysłu lotniczego / Marcin Strembski. // Lotnictwo.- 2025, nr 5, s. 38-47, sygn. P.III.6640 - rys. 1 ; fot. 16.
Działalność produkcyjna rosyjskiego przemysłu lotnictwa cywilnego w czasie wojny rosyjsko-ukraińskiej. Koncepcje i wdrożenia projektów samolotów pasażerskich i transportowych, w tym m.in.: samolotu średniego zasięgu MS-21, samolotu regionalnego Superjet SJ-100, naddźwiękowego samolotu pasażerskiego. Wpływ sankcji gospodarczych na realizację programów budowy samolotów.
Wojna powietrzna nad Ukrainą. Marzec 2025 r. / Marcin Strembski. // Lotnictwo.- 2025, nr 5, s. 24-36, sygn. P.III.6640 - rys. 1 ; fot. 22, tab. 2.
Przebieg działań operacyjno-taktycznych lotnictwa podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej w dn. 1-31.03.2025 r. Dane dotyczące ataków rakietowych i lotniczych przeprowadzonych przez wojska rosyjskie i ukraińskie, w tym ataki z użyciem dronów. Sukcesy własnej obrony powietrznej i przeciwlotniczej deklarowane przez strony konfliktu.
Wojna powietrzna nad Ukrainą. Kwiecień 2025 r. / Marcin Strembski. // Lotnictwo.- 2025, nr 6, s. 34-46, sygn. P.III.6640 - rys. 3 ; fot. 19, tab. 1.
Przebieg działań operacyjno-taktycznych lotnictwa podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej w okresie od 1-30.04.2025 r. Statystyki dotyczące aktywności lotnictwa i wojsk rakietowych Rosji i Ukrainy. Wzrost zagrożenia rosyjskimi atakami z użyciem dronów i pocisków balistycznych. Działania ukraińskiej obrony przeciwlotniczej.
IMO Net-Zero Framework / Radosław Stefaniak. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 12, s. 14-16, sygn. P.III.6748 - fot. 1, tab. 1.
Założenia projektu pakietu regulacji IMO pn. Net-Zero Framework, mającego na celu doprowadzenie do neutralności klimatycznej żeglugi morskiej do 2050 r. Mechanizmy i instrumenty prawne Net-Zero Framework dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących ze statków morskich na tle przepisów prawa unijnego (dyrektywa Fuel EU Maritime, Europejski System Handlu Emisjami).
Konsekwencje dla offshore wind / Cezary Łuczywek. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 12, s. 9-10,12, sygn. P.III.6748
Cele i zakres nowelizacji przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 20 kwietnia 2022 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich. Analiza zmian prawnych w zakresie uprawnień i kwalifikacji marynarzy zatrudnionych na statkach żeglugi krajowej i międzynarodowej, które miały miejsce w latach 2022 - 2024; wpływ wprowadzonych regulacji na zatrudnienie w sektorze morskiej energetyki wiatrowej.
Kłajpeda w rozbudowie. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 11, s. 19-20, sygn. P.III.6748 - fot. 2.
Zakres inwestycji infrastrukturalnych planowanych i realizowanych w porcie morskim Kłajpeda. Projekty budowy terminali przeznczonych do obsługi ruchu towarowego i pasażerskiego. Strategia i efekty wdrażania Zielonego Planu Rozwoju Portu w Kłajpedzie zgodnie z zaleceniami UE. Działalność przeładunkowa litewskich portów śródlądowych.
Polish offshore wind energy/ Małgorzata Bartosik, Grzegorz Bryszewski, Kacper Mleczak. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 11, s. I-XXXIX, sygn. P.III.6748 - rys. 1 ; fot. 13.
Ocena potencjału energetycznego morskich farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim. Założenia rozwoju energetyki wiatrowej przedstawione w dokumencie "New Offshore Wind Deal for Europe", opracowanym przez stowarzyszenie WindEurope. Cele i priorytety polityki energetycznej UE w zakresie morskiej energetyki wiatrowej. Plany budowy infrastruktury morskich elektrowni wiatrowych w Polsce oraz przewidywane korzyści z inwestycji w kontekście realizacji celów Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. Perspektywy zwiększenia zatrudnienia w sektorze energetyki wiatrowej. Zagadnienia bezpieczeństwa i ochrony elektrowni wiatrowych jako obiektów infrastruktury krytycznej. Ocena realizacji postanowień Europejskiej Karty Wiatru w państwach UE. Oferta ubezpieczeń morskich w sektorze offshore. (Artykuły w jęz. polskim i angielskim).
Sieci przygotowują się na morskie wiatraki / Grzegorz Bryszewski. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 13, s. 17-18, sygn. P.III.6748 - fot. 1.
Cele i zakres rozbudowy elektroenergetycznych sieci przesyłowych w związku z planowanym rozwojem energetyki wiatrowej w Polsce. Elementy infrastruktury energetycznej przeznaczone do obsługi morskich farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim. Ocena stanu technicznego obecnie funkcjonujących sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz możliwości ich przyłączenia do odnawialnych źródeł energii.
Ukraińska energetyka na Morzu Czarnym / Jakub Łoginow. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 13, s. 13-15, sygn. P.III.6748 - fot. 2.
Wpływ wojny rosyjsko ukraińskiej na funkcjonowanie gospodarki energetycznej Ukrainy. Rola i funkcje portów morskich w łańcuchach dostaw w sektorze energetycznym. Uwarunkowania i bariery rozwoju przewozów surowców energetycznych (ropy i gazu) drogą morską do portów na Morzu Czarnym.
Wiatraki kołem napędowym / Janusz Kuźmicki. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 11, s. 9-10, sygn. P.III.6748 - fot. 2.
Podsumowanie działalności przewozowej Chińsko-Polskiego Towarzystwa Okrętowego Chipolbrok w latach 2023 - 2024 oraz trendy rozwoju na 2025 r. Inwestycje w zakresie floty towarowej i serwisów liniowych. Realizowane przez Chipolbrok usługi transportu ładunków specjalnych, w tym m.in. elementów farm wiatrowych.
Współpraca po gruzińsku / Kamila Rynkiewicz. // Namiary na Morze i Handel.- 2025, nr 13, s. 21-22, sygn. P.III.6748 - fot. 1.
Kierunki rozwoju wymiany handlowej Gruzji z państwami europejskimi, w tym z Polską. Ustrój polityczny i gospodarczy Gruzji w perspektywie integracji z Unią Europejską. Uwarunkowania geopolityczne i czynniki rozwoju europejsko-azjatyckich przewozów towarowych przez terytorium Gruzji.
14 statków elektrycznych z polskich stoczni / Grzegorz Landowski, Ireneusz Gradkowski. // Polska na Morzu.- 2025, nr 3, s. 10-13, sygn. P.III.7006 - fot. 3, tab. 1.
Podstawowe parametry promów z napędem elektrycznym produkowanych w Stoczni Remontowa Shipbuilding S.A.: zamówienie dla szkockiego armatora Caledonian Maritime Assests Limited, podpisane w 20205 r.; promy z napędem bateryjnym zbudowane dla brytyjskiego armatora Transport for London oraz dla norweskiego armatora Norled.
Historia cruisingu, cz. 3. Żaglowce pasażerskie / Mieczysław Amielańczyk. // Polska na Morzu.- 2025, nr 3, s. 44-51, sygn. P.III.7006 - fot. 14.
Historia morskich rejsów wycieczkowych na żaglowcach od lat 20. XX w. Charakterystyka wybranych luksusowych żaglowców pasażerskich. Projekt żaglowca "Captain Arctic" zasilanego energią słoneczną.
Jesteśmy odpowiedzialni za cały port / Artur Lijewski, Sławomir Lewandowski. // Polska na Morzu.- 2025, nr 3, s. 36-43, sygn. P.III.7006 - fot. 9, tab. 1.
Strategia rozwoju usług portowych Portu Morskiego Kołobrzeg. Plany inwestycji infrastrukturalnych i perspektywy zwiększenia zdolności przeładunkowej portu. Statystyka przeładunków w poszczególnych miesiącach 2024 r. oraz wg rodzajów towarów: kruszywo, kamień, kłody drewniane, zboża, nawozy, pelet, dolomit, microdol.
Podmorskie kable na celowniku chińskiego smoka / Krzysztof Kubiak. // Polska na Morzu.- 2025, nr 3, s. 16-28, sygn. P.III.7006 - rys. 5 ; fot. 14, tab. 2.
Geneza i kierunki rozwoju globalnej podmorskiej sieci telekomunikacyjnej. Najdłuższe podmorskie arterie komunikacyjne (Atlantyk, Europa, Azja, Daleki Wschód, Pacyfik) oddane do użytkowania w latach 1997 - 2025. Mapy schematyczne podwodnej infrastruktury krytycznej na Morzu Bałtyckim oraz kabli podwodnych okalających Tajwan. Projekt podwodnej magistrali komunikacyjnej SAEx East - SAEx West. Źródła i rodzaje zagrożeń bezpieczeństwa podmorskich kabli telekomunikacyjnych. Regulacje prawa międzynarodowego w zakresie ochrony kabli podmorskich. Konstrukcja głębokowodnego przecinaka do światłowodów opracowanego przez Chiny.
Polska Żegluga Morska na Wielkich Jeziorach / Elżbieta Kubowska. // Polska na Morzu.- 2025, nr 3, s. 30-35, sygn. P.III.7006 - rys. 1 ; fot. 10.
Działalność przewozowa przedsiębiorstwa Polska Żegluga Morska (PŻM) na Wielkich Jeziorach Północnoamerykańskich. Organizacja przewozów masowych oraz flota handlowa jeziorowców eksploatowanych przez PŻM.
Analiza rynkowa nowego terminalu intermodalnego w aglomeracji szczecińskiej / Bogusz Wiśnicki, Patrycja Przybyszewska. // Przegląd Komunikacyjny.- 2025, nr 6, s. 19-23, sygn. P.III.2234, sygn. P.III.2235 - rys. 3.
Rola i funkcje terminali w obsłudze transportu intermodalnego. Klasyfikacja terminali intermodalnych wg kryteriów: obsługiwanej jednostki ładunkowej, zdolności przeładunkowej, stosowanej technologii przeładunkowej, wielkości obszaru obsługi, obsługiwanych gałęzi transportu, powiązań terminalu z centrum logistycznym, dostępności dla klientów, powiązań z operatorem transportowo-logistycznym, miejsca i roli w sieci transportowo-logistycznej. Charakterystyka szczecińskiego węzła transportowego na tle powiązań komunikacyjnych Pomorza Zachodniego. Cele i przesłanki rozwoju przewozów intermodalnych w aglomeracji szczecińskiej. Analiza koncepcji budowy nowego terminalu intermodalnego z uwzględnieniem uwarunkowań rynkowych inwestycji: potencjalne lokalizacje, rekomendowane połączenia i usługi, ocena efektywności operacyjnej, możliwe ryzyka i strategie ich minimalizacji.
Koordynacja cyfrowa w zarządzaniu interakcjami pomiędzy uczestnikami rynku w transporcie multimodalnym / Tomasz Jaworski. // Przegląd Komunikacyjny.- 2025, nr 6, s. 2-6, sygn. P.III.2234, sygn. P.III.2235 - tab. 1.
Wpływ transformacji cyfrowej na efektywność zarządzania procesami przewozowymi w transporcie intermodalnym. Koncepcje standaryzacji i automatyzacji wymiany informacji między uczestnikami łańcucha logistycznego oraz ich znaczenie dla optymalizacji kosztów transportu. Przykłady modeli organizacji przewozów stosowanych w transporcie kolejowym. Założenia integracji usług transportowych w modelu FaaS (Freight as a Service). Zadania i funkcje systemu TOS (Terminal Operating System) umożliwiającego kompleksowe zarządzanie ruchem ładunków i innymi procesami w terminalach przeładunkowych; charakterystyka oprogramowania terminalowego TOS z podziałem na kluczowe obszary działania. Ocena oddziaływania pandemii COVID-19 oraz wojny rosyjsko-ukraińskiej na działalność przewozową PKP Cargo.
Niedobór terminali i ograniczony dostęp jako bariery rozwoju / Stefan Akira Jarecki. // Przegląd Komunikacyjny.- 2025, nr 6, s. 11-18, sygn. P.III.2234, sygn. P.III.2235 - rys. 4.
Wpływ infrastruktury intermodalnej na rozwój gospodarczy i regionalny oraz konkurencyjność międzynarodową Polski. Zakres i źródła finansowania infrastruktury transportu intermodalnego, w tym wielkość wsparcia finansowego udzielanego Polsce z funduszy UE. Pojęcie terminala intermodalnego wg przepisów prawa i literatury przedmiotu. Znaczenie terminali jako urządzeń kluczowych (essential facilities) dla prawidłowego funkcjonowania transportu. Zasady dostępu do kolejowych terminali intermodalnych. Mapa lokalizacji terminali intermodalnych w Polsce oraz dane dotyczące gęstości sieci terminali w UE.
Terminale intermodalne a rozwój gospodarczy regionów / Jacek Paś, Henryk Zielaskiewicz. // Przegląd Komunikacyjny.- 2025, nr 6, s. 7-10, sygn. P.III.2234, sygn. P.III.2235
Znaczenie infrastruktury transportu intermodalnego dla rozwoju gospodarczego regionów. Zadania i funkcje intermodalnych terminali portowych i lądowych w funkcjonowaniu kolejowo-morskich łańcuchów transportowych. Rola terminali intermodalnych w kształtowaniu zrównoważonego systemu transportowego.
Wybrane działania OSJD w kolejowych przewozach towarowych / Mirosław Antonowicz. // Przegląd Komunikacyjny.- 2025, nr 6, s. 24-33, sygn. P.III.2234, sygn. P.III.2235 - rys. 5 ; fot. 3.
Cele i zakres działalności Organizacji Współpracy Kolei (OSŻD) dotyczącej rozwoju towarowych przewozów kolejowych w przestrzeni euroazjatyckiej. Środki i instrumenty prawne usprawnienia procesu przekraczania granic w międzynarodowej komunikacji kolejowej. Działania na rzecz poprawy jakości i konkurencyjności usług transportu kolejowego. Strategie cyfryzacji i poprawy efektywności transportu w ramach europejsko-azjatyckich korytarzy kolejowych.
Co lotnictwo zawdzięcza pandemii / Krzysztof Papis. // Przegląd Lotniczy.- 2025, nr 7, s. 34-37, sygn. P.III.6754 - fot. 5.
Wpływ pandemii COVID-19 na funkcjonowanie rynku lotniczego. Zmiany w organizacji i zarządzaniu przewozami pasażerskimi. Czynniki warunkujące wielkość i strukturę popytu na usługi transportu lotniczego. Kierunki cyfryzacji procesów obsługi pasażerów. Trendy wzrostu popytu na lotnicze przewozy cargo. Zwiększenie finansowania transportu publicznego ze środków publicznych w UE i w Polsce.
Jak powstaje balon / Aneta Duczkowska. // Przegląd Lotniczy.- 2025, nr 6, s. 50-53, sygn. P.III.6754 - fot. 13.
Charakterystyka procesu produkcji balonu. Elementy konstrukcyjne i materiały wykorzystywane do budowy balonu. Historia działalności czeskiego producenta balonów - Kubicek Balloons.
Cabri G2 - przyjazny helikopter / Krzysztof Krawcewicz. // Przegląd Lotniczy.- 2025, nr 4, s. 6-16, sygn. P.III.6754 - fot. 22, tab. 1.
Konstrukcja i parametry dwumiejscowego śmigłowca z napędem tłokowym Guimbal Cabri G2. Charakterystyka wyposażenia i koszty eksploatacji samolotu.
Jak-52 - klasyk dla znawców / Filip Modrzejewski. // Przegląd Lotniczy.- 2025, nr 4, s. 52-61, sygn. P.III.6754 - fot. 22.
Charakterystyka konstrukcji samolotu szkolno-treningowego Jak-52. Podstawowe dane techniczne Jak-52 wyprodukowanego przez Aerostar SA w Rumunii.
Postawili na pływaki / Eryk Auguścik. // Przegląd Lotniczy.- 2025, nr 5, s. 6-16, sygn. P.III.6754 - fot. 19, tab. 1.
Charakterystyka konstrukcji, parametry i wyposażenie techniczne wodnosamolotu Cessna 206H Amphibian. Doświadczenia z przelotu Cessna 206H Amphibian nad jeziorem Jamno.
ATO - Remedium na ludzkie błędy? / Ignacy Góra, Konrad Zakrzewski. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 79-81, sygn. P.III.6809 - fot. 1.
Cele i przesłanki automatyzacji transportu kolejowego. Poziomy automatyzacji prowadzenia pojazdów kolejowych (GoA). Rys historyczny stosowania systemów automatycznego prowadzenia pociągów w kolejach miejskich na świecie. Proces standaryzacji systemów automatycznego prowadzenia pociągów (Automatic Train Operation - ATO) realizowany przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej. Potencjalne korzyści ekonomiczne wdrożenia oraz wpływ ATO na bezpieczeństwo ruchu kolejowego.
Domki dróżników / Włodzimierz Winek. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 82-84, sygn. P.III.6809 - fot. 2.
Architektura, wyposażenie i warunki sanitarne w domach przeznaczonych do zamieszkania przez dróżników kolejowych i ich rodziny w okresie dwudziestolecia wojennego w Polsce.
Harmonogram inwestycji CPK i KDP potrzebny na wczoraj / Damian Kelman. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 26-29, sygn. P.III.6809 - fot. 2.
Założenia planu realizacji połączeń kolejowych dużych prędkości (KDP) do Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). Organizacja i logistyka prac budowlanych podczas realizacji linii KDP. Zarządzanie dostawami surowców na potrzeby inwestycji. Przewidywany udział krajowych wykonawców w budowie infrastruktury CPK i KDP.
Intermodal rośnie w siłę / Ignacy Góra. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 8-11, sygn. P.III.6809 - rys. 5 ; fot. 1.
Dynamika wzrostu przewozów intermodalnych w Polsce w 2024 r. Statystyka kolejowych przewozów intermodalnych w latach 2015 - 2024: masa ładunków, liczba jednostek w tys. sztuk oraz TEU, wykonana praca przewozowa. Główne kierunki i trasy przewozów w relacjach międzynarodowych. Wpływ sytuacji geopolitycznej w Europie na przepustowość korytarzy intermodalnych. Rola polskich portów morskich w europejsko-azjatyckich łańcuchach dostaw. Wnioski dotyczące zmian w polityce transportowej i strategii rozwoju transportu intermodalnego.
Malepszak: KDP w Polsce na ponad 300 km/h / Piotr Malepszak. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 5-6, s. 4-8, sygn. P.III.6809 - fot. 2.
Cele i perspektywy budowy sieci kolei dużych prędkości (KDP) w Polsce (rozmowa z wiceministrem infrastruktury, Piotrem Malepszakiem). Założenia projektowe dla infrastruktury kolejowej Centralnego Portu Komunikacyjnego. Plany modernizacji i poprawy przepustowości sieci kolejowej. Zakres i źródła finansowania inwestycji infrastrukturalnych.
Kolejna reforma Kolei Brytyjskiej. Na swoje 200-lecie ma być great / Tadeusz Syryjczyk. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 5-6, s. 68-73, sygn. P.III.6809 - fot. 2.
Historia nacjonalizacji transportu kolejowego w Wielkiej Brytanii. Geneza i etapy prywatyzacji przedsiębiorstwa kolejowego British Railways (BR) w latach 90. XX w. Założenia reformy kolei brytyjskich określone w rządowym programie "A Railway Fit for Britain's Future", ogłoszonym 18.02.2025 r. Koncepcja utworzenia nowego scentralizowanego organu - Great British Railways (GBR), który przejmie obecnego zarządcę infrastruktury Network Rail i będzie odpowiedzialny za integrację, planowanie i zarządzanie siecią kolejową.
O CPK i KDP - na spokojnie / Paweł Rydzyński. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 38-41, sygn. P.III.6809 - rys. 1.
Cele i przesłanki budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) w oparciu o prognozy wzrostu ruchu pasażerskiego do 2040 r. Znaczenie i funkcje transportowe CPK. Przewidywane koszty i korzyści realizacji sieci kolei dużych prędkości (KDP) w Polsce. Ocena efektywności inwestycji z punktu widzenia poprawy jakości i dostępności infrastruktury komunikacyjnej oraz skrócenia czasów podróży międzyaglomeracyjnych.
Pociągi z Kazachstanu do Chin pokonała pandemia COVID-19 / Przemysław B. Jezierski. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 56-61, sygn. P.III.6809 - fot. 12.
Geneza i organizacja kolejowych połączeń pasażerskich pomiędzy Chinami i Kazachstanem. Budowa i eksploatacja międzynarodowej linii kolejowej na trasie Ałmaty (Kazachstan) - Urumczi (Chiny), będącej elementem korytarza Nowego Jedwabnego Szlaku. Opis trasy, czas przejazdu i warunki podróżowania na podstawie doświadczeń autora.
Polska kolej towarowa w punkcie zwrotnym - transformacja struktury przewozów jako wyzwanie i szansa na przyszłość / Ignacy Góra. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 5-6, s. 20-23, sygn. P.III.6809 - rys. 4.
Analiza rynku kolejowych przewozów towarowych w Polsce. Trendy zmian wielkości i struktury przewozów towarowych w 2024 r. Dane statystyczne dotyczące masy przewiezionych ładunków i pracy przewozowej kolei w latach 2015 - 2024. Sytuacja konkurencyjna i potrzeby inwestycyjne polskiego transportu kolejowego. Kierunki rozwoju nowych technologii i cyfryzacji kolei. Prognozy dotyczące transformacji struktury przewozów kolejowych do 2030 r.
Połączenia kolejowe do portów morskich. Będzie lepiej? / Mikołaj Kobryński. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 12-16, sygn. P.III.6809 - fot. 3.
Przesłanki i potrzeby inwestycyjne dotyczące poprawy dostępności transportowej polskich portów morskich. Problemy zwiększenia przepustowości kolejowej infrastruktury dostępowej. Założenia projektowe rozbudowy infrastruktury oraz przebieg modernizacji połączeń kolejowych do portów w Gdańsku, w Gdyni i w Świnoujściu.
Wyzwania inwestycyjne na czeskiej sieci kolejowej / Mikołaj Kobryński. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 5-6, s. 46-49, sygn. P.III.6809 - fot. 1.
Ocena stanu i potrzeb inwestycyjnych infrastruktury kolejowej w Czechach. Założenia planu elektryfikacji sieci kolejowej. Modernizacja międzynarodowych magistrali kolejowych w ramach transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T. Inwestycje w zakresie infrastruktury kolei dużych prędkości.
Skuteczne inwestowanie. Kolej w pogoni za drogami / Roman Czubiński. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 5-6, s. 2427, sygn. P.III.6809 - fot. 1.
Sprawozdanie z obrad Kongresu Infrastruktury Polskiej, który odbył się w Warszawie, 11.06.2025 r. Plany rozwoju i zwiększenia przepustowości sieci kolejowej. Możliwości i perspektywy zwiększenia prędkości handlowej pociągów pasażerskich i towarowych. Przewidywane nakłady inwestycyjne i źródła finansowania inwestycji infrastrukturalnych.
Snälltåget. Konkurencja prędkości i smaku/ Przemysław Jezierski. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 5-6, s. 68-73, sygn. P.III.6809 - fot. 2.
Charakterystyka oferty przewozowej szwedzkiego przedsiębiorstwa kolejowego Snälltåget. Pasażerskie przewozy dalekobieżne realizowane na trasach krajowych i międzynarodowych; organizacja połączeń ekspresowych w relacjach Malmö - Sztokholm i Sztokholm - Kopenhaga. Wyposażenie wagonów pasażerskich oraz usługi gastronomiczne oferowane w wagonach restauracyjnych.
Tak Norwegia wdraża ERTMS. Proces zaplanowany na dekady / Łukasz Malinowski. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 3-4, s. 62-67, sygn. P.III.6809 - rys. 2 ; fot. 5.
Założenia i realizacja planu wdrożenia Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS) na sieci kolejowej w Norwegii; podsumowanie pierwszego etapu wdrożenia, obejmującego linię z Oslo do Gjøvik. Podstawowe parametry i zadania robota pomiarowego Railchap przeznaczonego do inspekcji infrastruktury ERTMS/ETCS.
XIX-wieczna TEN-T? / Włodzimierz Winek. // Rynek Kolejowy.- 2025, nr 5-6, s. 74-76, sygn. P.III.6809 - fot. 1.
Historia budowy Kolei Nadwiślańskiej. Geneza i realizacja projektu linii kolejowej łączącej Lwów z Gdańskiem i Królewcem. Projekt kolejowej obwodnicy Warszawy opracowany w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Budowa i eksploatacja linii kolejowej nr 12 (Skierniewice – Łuków, Towarowa Obwodnica Warszawy), która wchodzi w skład paneuropejskiego korytarza transportowego.
100 lat Delta Air Lines / Marcin Sigmund. // Skrzydlata Polska.- 2025, nr 7, s. 44-49, sygn. P.IV.1741 - fot. 18.
Historia amerykańskich linii lotniczych Delta Air Lines. Geneza i rozwój działalności przewozowej Delta Air Lines od 1925 r. Charakterystyka oferty przewozowej i eksploatowanego taboru lotniczego. Strategie rozwojowe i konkurencyjne wdrażane przez przedsiębiorstwo. Trendy automatyzacji i globalizacji transportu lotniczego.
Airbus wciąż stawia na wodór / Bartosz Głowacki. // Skrzydlata Polska.- 2025, nr 6, s. 42-45, sygn. P.IV.1741 - rys. 2 ; fot. 3.
Innowacyjne plany rozwoju technologii napędu wodorowego opracowywane przez Airbus. Projekt zeroemisyjnego samolotu pasażerskiego napędzanego wodorem - ZEROe; koncepcja nadprzewodzącego elektrycznego układu napędowego chłodzonego ciekłym wodorem oraz eksperymentalny system obejmujący połączone układy - napędowy i dystrybucji wodoru. Zagadnienia bezpieczeństwa eksploatacji samolotów z napędem wodorowym.
Gripen ze sztuczną inteligencją / Bartosz Głowacki. // Skrzydlata Polska.- 2025, nr 7, s. 20-23, sygn. P.IV.1741 - rys. 1 ; fot. 4.
Możliwości i perspektywy wykorzystania technologii sztucznej inteligencji w lotnictwie wojskowym. Podsumowanie testów wielozadaniowego samolotu bojowego Gripen E wyposażonego w sztuczną inteligencję, przeprowadzonych w ramach programu „Project Beyond”.
Pierwszy lot Quarterhorsemki / Tomasz Hypki. // Skrzydlata Polska.- 2025, nr 7, s. 26-29, sygn. P.IV.1741 - fot. 10.
Charakterystyka konstrukcji i wyposażenia bezzałogowego samolotu naddźwiękowego Quarterhorse Mk I, opracowanego przez firmę Hermeus.
Powolna odbudowa niemieckiego rynku lotniczego / Piotr Geise. // Skrzydlata Polska.- 2025, nr 6, s. 46-51, sygn. P.IV.1741 - fot. 7.
Perspektywy i kierunki rozwoju rynku lotniczego w Niemczech. Trendy wzrostu obsługi ruchu pasażerskiego i towarowego w portach lotniczych. Konkurencyjność oferty przewozowej niemieckich linii lotniczych na rynku europejskim. Połączenia lotnicze w ruchu krajowym i międzynarodowym realizowane w latach 2023 - 2024.
Praca Tadeusza Chylińskiego w DWL-RWD / Rafał Chyliński. // Skrzydlata Polska.- 2025, nr 6, s. 52-57, sygn. P.IV.1741 - rys. 4 ; fot. 6.
Geneza i działalność Doświadczalnych Warsztatów Lotniczych (DWL) w latach 1925 - 1939. Historia budowy i konstrukcja samolotów cywilnych serii RWD (Rogalski, Wigura, Drzewiecki): RWD-16 bis, RWD-18, RWD-21. Projekt myśliwca przechwytującego RWD-25. Udział polskiego konstruktora lotniczego Tadeusza Chylińskiego (1911-1978) w pracach związanych z projektowaniem RWD.
Wyjątkowy wirolot / Bartosz Głowacki. // Skrzydlata Polska.- 2025, nr 6, s. 40-41, sygn. P.IV.1741 - fot. 3.
Podstawowe parametry demonstratora szybkiego wirolotu Racer (Rapid And Cost-Efficient Rotorcraft) wyposażonego w energooszczędny napęd hybrydowo-elektryczny, opracowanego przez Airbus Helicopters w ramach unijnego programu Clean Sky 2. Podsumowanie efektów przeprowadzonych testów prędkości przelotowej wirolotu.
Parowóz czy wagon parowy? Pojazdy serii austriackiej DT1 i słowackiej M273.1 / Krzysztof Zintel. // Świat Kolei.- 2025, nr 6, s. 12-20, sygn. P.III.6624 - rys. 3 ; fot. 14, tab. 3.
Konstrukcja i parametry techniczne kolejowych pojazdów trakcyjnych serii DT1, eksploatowanych przez koleje austriackie (BBÖ) i słowackie (SŻ) od lat 30. XX w. Zestawienie danych charakterystycznych parowozów BBÖ: DT1.01-20 i SŻ: M273.101-106. Mapa przebiegu trasy pojazdów SŻ serii M273.1 w latach 1941 - 1945.
Tramwaje w Australii (1) / Tomasz Gieżyński. // Świat Kolei.- 2025, nr 5, s. 49-55, sygn. P.III.6624 - rys. 2 ; fot. 14.
Geneza i rozwój transportu tramwajowego w australijskich miastach. Organizacja i funkcjonowanie publicznej komunikacji tramwajowej w Melbourne; mapa schematyczna sieci tramwajowej w Melbourne. Charakterystyka eksploatowanego taboru tramwajowego.
Tramwaje w Australii (2) / Tomasz Gieżyński. // Świat Kolei.- 2025, nr 6, s. 48-55, sygn. P.III.6624
Organizacja i funkcjonowanie transportu tramwajowego w Melbourne, Adelaide i Newcastle; schematy sieci tramwajowej w Adelaide i Newcastle. Charakterystyka eksploatowanego taboru tramwajowego. Specyfika przebiegu linii tramwajowej na torowisku tramwajowo-autobusowym O-Bahn w Adelaide.
Tranzyt kolejowy na pograniczu Polski z Czechosłowacją / Tomasz Rzeczycki. // Świat Kolei.- 2025, nr 6, s. 21-31, sygn. P.III.6624 - rys. 7 ; fot. 14.
Wpływ zmian terytorialnych po zakończeniu II wojny światowej na funkcjonowanie kolei. Trasy przebiegu i przynależność terytorialna linii kolejowych położonych na terenach przygranicznych Polski i Czechosłowacji: Balnica - Solinka, Mieroszów - Tłumaczów, Jakuszyce - Tkacze, Hrádek - Porajów - Zittau. Współpraca polsko-czechosłowacka w zakresie organizacji transgranicznych przewozów tranzytowych.
Wagony PKP standardu drugiej klasy z przedziałem przebudowanym do przewozu rowerów (1) / Andrzej Etmanowicz. // Świat Kolei.- 2025, nr 6, s. 35-38, sygn. P.III.6624 - fot. 9, tab. 1.
Konstrukcja i parametry przedziałowych wagonów pasażerskich standardu Y 2 klasy z przedziałami przystosowanymi do przewozu rowerów: 11Ac Row, 111Ag Row, 11Ah Row, 111Ah/1 Row, 111Ah/2 Row, 111Ap Row, 111Ap/84 Row, 111As Row, 111Au Row, 111Ay Row. Cele i zakres przebudowy wagonów wykonanej na zlecenie przewoźnika PKP Przewozy Regionalne.
TRANSPORT MIEJSKI I REGIONALNY
Analiza i ocena funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego w Zawierciu / Grzegorz Kurzawa. // Transport Miejski i Regionalny.- 2025, nr 3, s. 14-21, sygn. P.III.6550 - rys. 5 ; fot. 7.
Organizacja i funkcjonowanie miejskiej komunikacji autobusowej i kolejowej w Zawierciu. Analiza mocnych i słabych stron systemu transportu zbiorowego. Wnioski dotyczące celów i wizji rozwoju transportu publicznego w obszarach: zrównoważonej mobilności, obsługi pasażerów, integracji operatorów transportu i przewoźników.
Analiza rynku kierowców autobusów w miejskim transporcie zbiorowym / Paweł Banasik. // Transport Miejski i Regionalny.- 2025, nr 3, s. 22-33, sygn. P.III.6550
Analiza rynku pracy kierowców autobusów w sektorze miejskiego transportu zbiorowego w Polsce. Wyzwania i trudności związane z pozyskiwaniem pracowników przez przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej. Przykłady kampanii rekrutacyjnych na stanowisko kierowcy autobusu, prowadzonych przez przedsiębiorstwa transportu autobusowego: MZA Warszawa, MPK Wrocław, MPK Łódź, Gdańskie Autobusy i Tramwaje (GAiT). Ocena stosowanych narzędzi i strategii rekrutacyjnych oraz wnioski i rekomendacje w zakresie skutecznej rekrutacji kierowców. Instrumenty wsparcia rekrutacji ze strony instytucji administracji publicznej: program "Zielony Transport Publiczny", Fundusz Rozwoju Przewozów Autobusowych (FRPA). Wpływ czynników demograficznych i ekonomicznych na rynek pracy kierowców na przykładzie Niemiec i Norwegii; porównanie warunków pracy i poziomu wynagrodzeń kierowców w Polsce, Niemczech i Norwegii.
Dostępność komunikacyjna Krosna środkami transportu zbiorowego / Kamil Mróz. // Transport Miejski i Regionalny.- 2025, nr 3, s. 3-13, sygn. P.III.6550 - rys. 6, tab. 14.
Analiza poziomu dostępności komunikacyjnej Krosna z uwzględnieniem kolei i komunikacji autobusowej jako podsystemów transportu zbiorowego. Definicja i kategorie dostępności transportowej oraz metody ich oceny. Wpływ dostępności transportowej na rozwój i jakość życia mieszkańców danego obszaru. Organizacja i oferta systemu transportu zbiorowego na terenie Krosna. Wyniki analizy poziomu dostępności transportu kolejowego i autobusowego, przeprowadzonej w oparciu o kryteria dostępności przestrzennej, demograficznej i czasowej.
Mobilna cyfrowa karta drogowa w organizacji i rozliczeniach przewozów komunikacji miejskiej / Piotr Kisielewski, Andrzej Kisielewski, Jacek Kołaczek. // Transport Miejski i Regionalny.- 2025, nr 2, s. 14-19, sygn. P.III.6550 - rys. 7.
Zadania elektronicznej karty drogowej w transporcie miejskim. Zakres danych zawartych w karcie drogowej, dotyczących przewozu i jego realizacji oraz informacje przeznaczone dla prowadzącego pojazd. Funkcjonalności aplikacji mobilnej karty drogowej RMS (Road Mobile System). Efektywność stosowania aplikacji oraz jej wpływ na usprawnienie procesu komunikacji i procedur administracyjnych.
Nowoczesne technologie i informatyczne wspomaganie w transporcie zbiorowym na przykładzie Suwałk / Ewa Agnieszka Żegaczewska. // Transport Miejski i Regionalny.- 2025, nr 2, s. 20-29, sygn. P.III.6550 - rys. 12 ; fot. 10.
Obszary zastosowań nowoczesnych technologii informacyjnych wdrożonych w transporcie publicznym w Suwałkach; zadania i funkcje inteligentnych systemów transportowych w zakresie: zarządzania ruchem pojazdów komunikacji zbiorowej, dynamicznej informacji pasażerskiej, organizacji systemu sprzedaży biletów. Założenia projektu systemu biletu elektronicznego pn. Suwalska Karta Komunikacyjna (SKK).
Optymalizacja tworzenia tras linii publicznego transportu zbiorowego z użyciem PTV Visum / Szymon Fierek, Daniel Kapica. // Transport Miejski i Regionalny.- 2025, nr 2, s. 8-13, sygn. P.III.6550 - rys. 3, tab. 3.
Metody oceny efektywności funkcjonowania sieci publicznego transportu zbiorowego. Elementy procesu projektowania tras linii komunikacji zbiorowej w aspekcie zrównoważonego rozwoju miast. Zastosowanie narzędzi symulacyjnego modelowania ruchu PTV Visum do planowania tras transportu publicznego.
Znaczenie i potencjał dekarbonizacji transportu w miastach / Sebastian Kałużny. // Transport Miejski i Regionalny.- 2025, nr 2, s. 3-7, sygn. P.III.6550 - rys. 3, tab. 2.
Cele i instrumenty dekarbonizacji miejskiego transportu publicznego. Znaczenie elektryfikacji transportu zbiorowego i indywidualnego dla zrównoważonego rozwoju miast. Cele strategiczne i przedsięwzięcia dotyczące rozwoju transportu przyjaznego środowisku, ujęte w Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego "Śląskie 2030". Działalność przedsiębiorstwa PKM Katowice Sp. z o.o w zakresie dekarbonizacji komunikacji autobusowej. Przegląd literatury naukowej w dziedzinie dekarbonizacji na podstawie bazy danych Scopus.
PRZEGLĄD ZAGRANICZNEJ PRASY TECHNICZNEJ NR 2 2022
CAPA perspective. The China syndrome. (Perspektywy CAPA. Chiński syndrom.) Air Transport World, Dec2021/Jan2022, Vol. 58, Issue 8, s. 14-15, rys. 2,
Artykuł analizuje wpływ surowych ograniczeń podróży z powodu pandemii koronawirusa w Chinach na perspektywy ożywienia rynku regionalnego. Chiny kontynuują swoją strategię „zero tolerancji" z nadal masowo ograniczanym poziomem międzynarodowej przepustowości lotniczej. W związku z tym w przewidywaniach CAPA (działającego od 1990 roku Centre for Aviation, które skupia ponad 100 specjalistów z całego świata) wzrost w harmonogramach lotów planowanych na kwiecień 2022 r. jest mało prawdopodobny. Dla Azji i reszty świata najbardziej prawdopodobnym scenariuszem do około połowy 2022 r. jest ściśle kontrolowany i ograniczony kontyngent podróżnych z wybranych krajów, którym władze w Chinach przyznają niski stopień zagrożenia w rozszerzaniu pandemii.
Sygnatura P.III.6495
CAPA perspective. The green perspective. (Perspektywy CAPA. Zielona perspektywa.) Air Transport World, October 2021, Vol. 58, Issue 7, s. 4-6, rys. 2,
Zagrożeniem dla lotnictwa nie jest COVID – są nim wymogi ochrony środowiska. Podstawą artykułu jest raport CAPA i Envest Global zatytułowany Airline Sustainability Benchmarking Report 2021 (dostępny pośród publikacji badawczych CAPA – https://centreforaviation.com/analysis/research-publications). Raport jest pierwszym w branży szczegółowym opracowaniem na temat emisji, porównującym linie lotnicze i ich wyniki w dążeniu do emisji zerowej netto. Ponad 130-stronicowy tekst zawiera analizę porównawczą emisji 52 linii lotniczych za rok 2019 i 2020; przegląd strategii dekarbonizacji globalnych korporacji i wynikających stąd implikacji dla branży oraz perspektywy wymagań inwestorów wobec lotnictwa i zwiększonej presji na zarządy linii lotniczych. Obecnie, bardziej niż kiedykolwiek, linie lotnicze są pod presją, by ograniczyć emisję spalin poprzez stosowanie zrównoważonych paliw lotniczych, wydajnych samolotów i systemów napędowych itd. Są to kosztowne rozwiązania w każdym momencie, a tym bardziej po wprowadzeniu ograniczeń podczas epidemii COVID, gdy linie lotnicze odnotowują rekordowe straty. Jednak koszt braku działania jest jeszcze wyższy. Z raportu wynika, że obecnie 25 największych linii lotniczych odpowiada za 55% emisji przemysłowych substancji całego lotnictwa. Te linie, które będą w stanie wyróżnić się pod względem dekarbonizacji, uzyskają lepsze możliwości w staraniu o przyszłe udziały w rynku lotniczym.
Sygnatura P.III.6495
Burroughs David: Connecting Europe Express highlights capabilities and shortcomings of rail. (Connecting Europe Express uwydatnia możliwości i mankamenty kolei.) International Railway Journal, November 2021, Vol. 61, Issue 11, s. 16-18, fot. 8,
Wjeżdżając do Paryża 7 października 2021 roku, po przebyciu 26 krajów od startu w Lizbonie 2 września, Connecting Europe Express (CEE) zakończył swoją wyjątkową podróż. Po odwołaniu konferencji TEN-T Days w 2020 r. ze względu na pandemię wirusa Covid-19 przejazd CEE stał się sztandarowym wydarzeniem Europejskiego Roku Kolei, pokazującym zdolność kolei do łączenia krajów na całej długości i szerokości Unii Europejskiej. Koordynację powierzono Wspólnocie Europejskich Przedsiębiorstw Kolejowych i Infrastrukturalnych (CER), a cała operacja wymagała współpracy ponad 40 organizacji. Pociąg o standardowym rozstawie kół, który kursował przez większą część podróży, składał się z wagonu sypialnego Austriackich Kolei Federalnych (ÖBB), wagonu restauracyjnego Włoskich Kolei Państwowych (FS), wagonu panoramicznego Szwajcarskich Kolei Federalnych (SBB), wagonu z miejscami siedzącymi Niemieckich Kolei (DB), wagonu konferencyjnego Francuskich Kolei Państwowych (SNCF) oraz wagonu wystawowego Węgierskich Kolei Państwowych (MAV). Uzupełnieniem był pociąg o szerokości toru iberyjskiego dostarczony przez Renfe, który kursował na odcinku Lizbona – Madryt – Hendaye, oraz pociąg o szerokości toru 1520 mm dostarczony przez Koleje Litewskie (LTG), który kursował pomiędzy Tallinem, Rygą i Kownem. Wymóg posiadania trzech różnych pociągów podkreśla jedno z głównych wyzwań związanych z eksploatacją transgraniczną w niektórych częściach Europy. W oświadczeniu opublikowanym przez Komisję Europejską i CER przedstawiono wstępne wnioski z tego projektu, m.in. podkreślono potrzebę budowy transgranicznej, nowoczesnej, wysokiej jakości infrastruktury kolejowej, w tym wspólnych działań na rzecz ukończenia Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T, konieczność lepszego zarządzania istniejącą infrastrukturą, w tym zwiększenia zdolności przewozowej dzięki cyfryzacji oraz wdrożeniu Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS), a ponadto konieczność podniesienia atrakcyjności kolei dzięki lepszemu systemowi sprzedaży biletów, obniżeniu kosztów podróży oraz poszerzeniu możliwości szybkiego planowania podróży różnymi środkami transportu.
Sygnatura P.III.2252
Clinnick Richard: Hydrogen: how realistic is it for rail traction? (Wodór: na ile realny jest dla trakcji kolejowej?) International Railway Journal, October 2021, Vol. 61, Issue 10, s. 24-27, fot. 3,
Wodór jest jednym z alternatywnych paliw rozważanych przez kolej w ramach dekarbonizacji. Richard Clinnick analizuje prace prowadzone przez koleje i producentów na całym świecie oraz rozważa obecne ograniczenia we wprowadzaniu tej technologii. Pierwszy na świecie pociąg pasażerski zasilany baterią wodorową to Coradia iLint firmy Alstom. Pasażerowie zaczęli podróżować pierwszymi komercyjnie eksploatowanymi pociągami wodorowymi we wrześniu 2018 roku w północnych Niemczech. Producenci rywalizujący z firmą Alstom na rynku europejskim, w tym CAF, Pesa, Siemens i Talgo, obecnie też aktywnie poszukują możliwości opracowania własnych pociągów wodorowych.
Jednym z podstawowych problemów do rozwiązania jest kwestia przechowywania paliwa. Lokomotywy mogłyby otrzymać systemy transportu paliwa wodorowego podobne do używanych przez lokomotywy parowe lub LNG. Jeśli natomiast miałoby się skutecznie zastąpić obecne schematy eksploatacji pojazdów spalinowych potrzeba byłoby znacznie większej liczby punktów tankowania. Kolejnym problemem jest fakt, że wodór nie zawsze jest tak ekologiczny, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka: większość obecnie produkowanego i używanego wodoru to „wodór szary", czyli wysokoemisyjny, pochodzący z paliw kopalnych bez wychwytywania dwutlenku węgla. Niewątpliwie kluczowym pytaniem dotyczącym przyszłego wykorzystania wodoru jest też koszt. Elektryfikacja też jest kosztowna, ale daje wymierne korzyści w zakresie wydajności i niezawodności. Pociągi elektryczne nadal są wyraźnie tańsze niż te, które byłyby zasilane wodorem lub bateriami. W różnych strategiach kolejowych do 2050 roku na całym świecie kładzie się więc silny nacisk na elektryfikację z marginalną rolą baterii i wodoru. Jednak w opinii specjalistów za 29 lat wodór ma szansę stać się jedną z odpowiedzi na wymóg dekarbonizacji, chociaż technologia ta nie jest w pełni opracowana. Jej dopracowanie zależy od decyzji o kontynuacji prac rozwojowych.
Sygnatura P.III.2252
Dayal Raghu: Building better trains in India. (Budowanie lepszych pociągów w Indiach.) Railway Gazette International, July 2022, Vol. 178, Issue 7, s. 18-22, rys. 4; fot. 5, tab.,
Koleje indyjskie opracowują nową generację wagonów pasażerskich, których celem jest odciągnięcie podróżnych od szybko rozwijających się usług lotniczych i drogowych. Popyt na podróże koleją w Indiach znacznie przewyższa podaż, a w najbliższych latach spodziewany jest znaczny wzrost liczby pasażerów. Kwestię stanu obecnego produkcji taboru kolejowego w Indiach oraz jej perspektywy na przyszłość w oparciu o plan 2021-2024 omawia Raghu Dayal, dyrektor zarządzający Container Corporation of India. Zwraca uwagę, że aż 60% wagonów pasażerskich użytkowanych obecnie przez IR jest zużytych i w związku z tym stopniowo trzeba wycofywać je z ruchu. W warunkach naturalnych Indii istotną rolę w projektowaniu i eksploatacji taboru pasażerskiego ma kwestia klimatyzacji wagonów jeżdżących na długich dystansach.
Sygnatura P.IV.503
Faster timings in prospect with ICNG fleet. (Szybszy czas przejazdu dzięki flocie ICNG.) Railway Gazette International, July 2022, Vol. 178, Issue 7, s. 24-26, fot. 6, tab.1,
Część floty zespołów trakcyjnych Intercity New Generation, testowanych obecnie przez Koleje Holenderskie, ma zastąpić lokomotywowe zespoły trakcyjne ICRm, używane obecnie w połączeniach Amsterdam – Bruksela przez HSL-Zuid. Wymiana skróci czas podróży o 40 minut. Pozostała część floty 200 km/h będzie wykorzystywana na trasach krajowych. Wprowadzenie do eksploatacji floty ICNG, pierwotnie planowane na 2021 r., jest opóźnione z powodu pandemii Covid-19. Produkcja pociągów ICNG odbywa się w zakładzie ALSTOM w Katowicach, podzespoły pochodzą z wielu krajów świata. I tak np. w składającym się z 8 wagonów zestawie znajduje się 417 siedzeń wytwarzanych w Polsce.
Sygnatura P.IV.503
Newman Lyndon: Lightweight railcar deploys composite components. (Lekki wagon kolejowy wykorzystuje komponenty kompozytowe.) Railway Gazette International, July 2022, Vol. 178, Issue 7, s. 23, fot. 1,
Brytyjski pojazd demonstracyjny Very Light Rail w szerokim zakresie wykorzystuje elementy kompozytowe w karoserii. Prototyp jest o 40% lżejszy od tradycyjnych pojazdów szynowych o tej samej pojemności. Jest efektem prac badawczych w ramach projektu RVLR (The Revolution Very Light Rail). Pomimo zaawansowanej technologicznie konstrukcji i innowacyjnych materiałów demonstrator RVLR nie jest jedynie pojazdem koncepcyjnym. Z wprowadzeniem go do seryjnej produkcji związane są jednak liczne wyzwania, przede wszystkim związane z automatyzacją procesów wytwórczych dla obniżenia kosztów. Przyspieszenie i zautomatyzowanie wytwarzania karoserii wiąże się m.in. z zastosowaniem wstępnie impregnowanych arkuszy z włókna węglowego. Kwestie te omawia główny inżynier w TRB Lightweight Structures, firmie działającej od 1954 r., która za cel sobie stawia opracowywanie nowatorskich rozwiązań transportowych poprzez innowacje zarówno w dziedzinie materiałoznawstwa, jak i w zakresie procesów produkcyjnych.
Sygnatura P.IV.503
Zelki Benjámin: PRASA revival hangs by a thread. (Odrodzenie sieci PRASA wisi na włosku.) Railway Gazette International, July 2022, Vol. 178, Issue 7, s. 32-36, rys. 2; fot. 8,
Korespondent Railway Gazette International Benjámin Zelki odwiedził Republikę Południowej Afrykina początku 2022 roku. Kradzież infrastruktury i wandalizm podczas pandemicznego zamknięcia wiosną 2020 roku postawiły południowoafrykańskie koleje pasażerskie w trudnej sytuacji. Przywrócenie usług podmiejskich PRASA (Passenger Rail Agency of South Africa) na obszarze Zachodniego Przylądku (Western Cape) daje pewne nadzieje na przyszłość. Niestety w gęsto zaludnionej, najbardziej gospodarczo rozwiniętej prowincji Gauteng sytuacja nie wygląda dobrze, bardzo wiele tras nadal jest unieruchomionych. PRASA obejmuje sieć połączeń o długości o długości 2300 km. Artykuł koncentruje się na wpływie epidemii, szkodach poniesionych przez koleje PRASA podczas niej oraz na działaniach w Western Cape w celu przywrócenia normalnego ruchu.
Sygnatura P.IV.503
Surrer Thomas: Branchenthema Weltmarkt. (Temat branżowy – światowy rynek.) Seilbahnen International, nr 04/2022, s. 6-7, rys. 2 , tab. 1,
Krótki sumaryczny przegląd raportu sporządzonego przez Laurena Vanata z wyników branży sportów zimowych w sezonie 2020/2021, a więc podczas pandemii koronawirusa. Ów corocznie przygotowywany raport pokazuje niezwykłą skalę zmian, która przewróciły dotychczasowe tradycyjne zestawienia i rankingi. Tylko w 6 na 68 przebadanych krajów (tyle państw dysponuje w pełni wyposażonymi i naśnieżanymi trasami na świeżym powietrzu) zamknięto stoki narciarskie. Największe straty w narciarskim ruchu turystycznym poniosły państwa alpejskie od niepamiętnych czasów znajdujące się na czele rankingów branży (spadek o 78% na podstawie tzw. pierwszych wejść na trasy). Dzięki Chinom region Azji i Pacyfiku zanotował wzrost o 17%, bardzo dobry sezon w USA spowodował awans całej Ameryki o 11%. Dobrze wypadły niektóre kraje Europa Wschodniej, Rumunia i Rosja odnotowały swój najlepszy sezon (Rumunia wzrost o 76%). Polska na tym tle wypadła słabo (spadek o 70%). Najistotniejszą grupą turystów korzystających ze stoków stanowili krajowcy, dalszym zmianom uległ system sprzedaży kart zjazdowych. Całość opracowania (242 strony) dostępna jest pod adresem https://www.vanat.ch/international-report-on-snow-mountain-tourism.
Sygnatura P.III.6466
Göbel Stefan: Ikarus-Elektrobus 120e CityPioneer in Meiningen getestet. (Ikarus-Elektrobus 120e CityPioneer przetestowany w Meiningen.) Stadtverkehr, 11/2021, s. 25-27, fot. 10,
Firma Ikarus, jeden z największych producentów autobusów na świecie (15 tys. rocznie) usiłuje powrócić na niemiecki rynek, tym razem z ofertą pojazdów elektrycznych. W Meiningen, mieście położonym w Turyngii, testowano najnowszy produkt – autobus Ikarus-Elektrobus 120e CityPioneer. Przedstawiciel firmy twierdzi, że węgierski wkład w tym pojeździe wynosi ponad 50%. Wynika to z pionowego schematu produkcji w zakładzie w Székesfehérvár, która nie ogranicza się do karoserii ze stali nierdzewnej (15 lat gwarancji), ale obejmuje również aluminiowe elementy wykończenia wnętrza i nadwozia oraz drzwi. Podwozie jest produkowane przez ZF, hamulce przez Knorr-Bremse, fotel kierowcy, ogrzewanie i klimatyzacja wykonywane są według zachodnioeuropejskich technologii, zaś napęd elektryczny i systemy magazynowania energii pochodzą z Chin. Baterie to produkt firmy CATL, największego w tym sektorze chińskiego producenta. Autobus demonstracyjny posiada w sumie dziesięć baterii litowo-jonowo-fosforanowych. Chłodzony wodą synchroniczny silnik napędowy firmy CRRC znajduje się z tyłu po lewej stronie i napędza tylną oś. Przy pojemności zainstalowanego akumulatorów wynoszącej 314 kWh, autobus może przewozić 85 pasażerów i pokonywać dziennie około 200 km bez ładowania pośredniego z wystarczającą pojemnością resztkową sięgającą 40%. Pierwsze dwa egzemplarze modelu 120e CityPioneer spośród próbnej serii liczącej 20 pojazdów zostały sprzedane na Węgrzech we wrześniu firmie Kaposvári Közlekedési Zrt za 880 tys euro. W Niemczech, autobus jest oferowany przez Trasco Bremen GmbH.
Sygnatura P.III.6466
Koch Günter: Perspektiven des Tram-Train: Mit der Stadtbahn aus der Stadt in die Region. (Perspektywy tramwaju-pociągu: Z lekką koleją z miasta do regionu.) Stadtverkehr, 11/2021, s. 14-23, rys. 5; fot. 9, tab. 7, bibliogr. poz. 11.
Doświadczony planista inż. Günter Koch z Karlsruhe przedstawia kwestie związane z tworzeniem Tram-Train – dwusystemowych systemów lekkiej kolei. Omawia ramy prawne takich rozwiązań oraz szczegółowe zagadnienia techniczne: trasy, punkty zmiany systemu, perony i parametry pojazdów. Przedstawia rozwiązania tego rodzaju w Niemczech i Europie, zarówno te funkcjonujące, jak i planowane. Pionierami w wykorzystaniu lekkich pojazdów szynowych na liniach kolejowych są przedsiębiorstwa transportowe Karlsruhe AVG i VBK.
Sygnatura P.III.6466
Limburg Stefan: 25 Jahre Bus und Service AG Chur. (25 lat przedsiębiorstwa Bus und Service AG Chur.) Stadtverkehr, 12/2021, s. 12-21, rys. 6; fot. 41,
W bogato ilustrowanym artykule w „Stadtverkehr" nr 12/2021 przedstawiono historię i teraźniejszość miejskiej komunikacji autobusowej w Chur. Pierwsza linia autobusowa istniała tu już w 1938 roku. Przedsiębiorstwo garażowo-taksówkowe prowadzone przez Waltera Tribolet-Städeli i Gaudenza Flütscha obsługiwało wówczas połączenia wewnątrz miasta z dworca kolejowego do szpitali. Później liczne inne prywatne firmy obsługiwały miejskie trasy, ale w 1956 roku miasto stało się koncesjonariuszem regulującym zasady komunikacji na swoim obszarze. W latach 70. usługi te przestały być rentowne, a jednocześnie rozwój miasta spowodował, że pojawiły się nowe potrzeby w dziedzinie transportu publicznego. W latach 90. miasto powołało do życia przedsiębiorstwo transportowe zorganizowane w formie spółki akcyjnej. Firma ta nie tylko stworzyła nowoczesną miejską komunikację autobusową, ale była również w stanie wygrywać przetargi, np. na kolejowe usługi zastępcze, a także realizować nowe usługi we współpracy, np. usługę przewozu do lotniska w Zurychu. Spółka Stadtbus Chur AG (SBC AG) została wpisana 13 października 1995 r. do rejestru handlowego kantonu Gryzonia (Graubünden). Jeszcze jako młoda firma wywołała sensację w 1999 roku, kiedy wraz ze swoją spółką zależną Engadin Bus wygrała przetarg na sieć tras wokół St. Moritz z Post-, Telefon- und Telegrafbetriebe (PTT). W czerwcu 2018 roku firma zmieniła nazwę na Bus und Service AG (BuS). Obecnie całość obsługiwanej aglomeracji obejmuje 258,7 km2 powierzchni zamieszkiwanej przez ok. 60 tys. mieszkańców.
Sygnatura P.III.6466
von Mach Stefan, Yang Shan: Alstom-Batterietriebzug kurz vor Aufnahme des Fahrgastverkehrs. (Pociąg z akumulatorowym zespołem trakcyjnym Alstom wkrótce rozpocznie przewozy pasażerskie.) Stadtverkehr, 12/2021, s. 4-11, rys. 7; fot. 15, bibliogr. poz. 21,
Pociąg Alstom z napędem akumulatorowym ma rozpocząć regularne przewozy pasażerskie wraz ze zmianą rozkładu jazdy w grudniu 2021 r. W latach 1907-1995 w niemieckiej sieci kolejowej zawsze jeździły elektryczne pociągi, które mogły poruszać się po niezelektryfikowanych liniach. Ostatnie z nich zostały zbudowane w 1965 roku i zastąpione 30 lat później, głównie przez wagony spalinowe. W czasach debat o ochronie klimatu zmieniły się priorytety i obecnie przewiduje się, że pociągi zasilane bateriami mają przed sobą wielką przyszłość. W 2016 roku Bombardier Transportation (obecnie Alstom) i TU Berlin połączyły siły swoich wydziałów eksploatacji i infrastruktury kolejowej oraz mechatroniki, aby opracować nowoczesny pociąg zasilany bateriami. Inicjatywa została sfinansowana przez Federalne Ministerstwo Transportu i Infrastruktury Cyfrowej (BMVI), a partnerami były NVBW (Nahverkehrsgesellschaft Baden-Württemberg), BEG (Bayerische Eisenbahn-Gesellschaft) i DB Regio Baden-Württemberg. W 2023 r. na linii Lipsk-Chemnitz na odcinku 80 km ma jeździć jedenaście takich pociągów, czyli na długo przed tym, jak linia ta otrzyma napowietrzne przewody. Akumulatory będą ładowane w punktach końcowych. Ponadto możliwe będzie ładowanie zasobników energii poprzez jazdę wzdłuż przewodu jezdnego oraz odzyskiwanie energii podczas hamowania.
Sygnatura P.III.6466
Ubility Light von Grammer: Sitzen in Bus und Bahn neu gedacht. (Ubility Light od firmy Grammer: siedzenie w pociągach i autobusach na nowo przemyślane.) Stadtverkehr 2021/11, s. 48, fot. 2,
Firma Grammer AG z siedzibą w Ursensollen jest kompleksowym dostawcą foteli dla kierowców i pasażerów do ciężarówek, pociągów, autobusów i pojazdów terenowych. W ramach nowej rodziny produktów Ubility (od kombinacji słów Urban i Mobility) One pojawiły się fotele Ubility Light przeznaczone dla wnętrz pojazdów transportowych o dużym natężeniu ruchu. Charakteryzuje je innowacyjny minimalizm pozwalający na szybką instalację i dający duże możliwości konfiguracji, waga zmniejszona o 60%, zwiększona wytrzymałość, ponadstandardowa żywotność, którą można znacznie przedłużyć poprzez programy renowacji i modernizacji. W efekcie można przewidywać znaczne oszczędności związane z tym projektem w zakresie zużycia surowców, ograniczenia emisji spalin itd. Wytwarzanie modeli z rodziny Ubility One rozpocznie się w 2023 roku w europejskich zakładach firmy.
Sygnatura P.III.6466
Imhof Daniel, Skeledžić Stevan: Erhöhung der Wirksamkeit von Eingangstoren und Fussgängerschutzinseln/ Améliorer l’efficacité des portes d’entrée et des îlots de protection. (Zwiększenie skuteczności bram wjazdowych i wysp chroniących pieszych.) Strasse und Verkehr. Route et Trafic 2021, nr 12, s. 26-31, rys. 4; fot. 7, bibliogr. poz. 5,
W dzisiejszych czasach bramy wjazdowe i wyspy drogowe są nieodzownymi elementami w budownictwie drogowym. Ich przydatność nie jest jednak powszechnie doceniana. Jeśli te elementy drogi nie są właściwie użyte, ich skuteczność jest ograniczona. Co więcej, zamiast spełniać wymogi bezpieczeństwa na drodze, stają się przeszkodą, która frustruje kierowców albo np. utrudnia odśnieżanie. Jednak przy prawidłowym zastosowaniu reguł planowania i realizacji, bramy wjazdowe i wyspy drogowe przyczyniają się do ograniczenia rzeczywistej prędkości pojazdów, a tym samym do realnego bezpieczeństwa ruchu drogowego. W przestrzeni wymaganej do ich montażu należy wyraźnie oddzielić obszar oznakowany od obszaru wykorzystywanego przez pojazdy. W tym celu należy odpowiednio wykreślić szerokość dróg i ich przebieg oraz zapewnić boczne strefy prześwitu. Trzeba także uwzględnić kwestie konserwacji, w tym także zimowego odśnieżania. Relacjonowane w artykule zasady stosowania tego rodzaju elementów budownictwa drogowego są na nowo opracowywane przez Fachstelle Sicherheit des Tiefbauamts kantonu Zurych. (Wersja francuskojęzyczna - tylko streszczenie.)
Sygnatura P.III.1611
Leeb Rolf: Wie man Strassen zukunftsfähig und wirtschaftlich erhalten und recyclen kann/ Comment entretenir et recycler durablement et économiquement les routes. (Jak długotrwale utrzymywać i ekonomicznie odnawiać drogi) Strasse und Verkehr. Route et Trafic 2021, nr 11, rys. 43, s. 12-51,
Omówienie pierwszego Dnia Szwajcarskiego poświęconego utrzymaniu i zarządzaniu infrastrukturą (Schweizer Tag zum Erhaltungsmanagement der Infrastrukturen). Spotkanie zostało zorganizowane wspólnie przez redakcję czasopisma „Strasse und Verkehr. Route et Trafic” oraz Berner Fachhochschule (BFH). Wzięło w nim udział 17 prelegentek i prelegentów ze Szwajcarii, Niemiec, Austrii i Francji oraz około 200 uczestników zgromadzonych w Domu Kongresowym w Biel i za pomocą łączy internetowych. Omówienie wystąpień przygotowane zostało przez Rolfa Leeba, redaktora czasopisma. Główne tematy tych wystąpień to różnorodne aspekty planowania konserwacji i optymalizacji finansowej zarządzania utrzymaniem ruchu, zaś w części technicznej prezentowano innowacyjne materiały budowlane, nowe metody badania stanu nawierzchni, udoskonalenia w zakresie recyklingu i omówiono przykłady konkretnych zmian zastosowanych w praktyce.
Sygnatura P.III.1611
Niemann Steffen: Geschwindigkeiten auf Schweizer Strassen./ Vitesses pratiquées sur les routes suisses. (Prędkości na szwajcarskich drogach.) Strasse und Verkehr. Route et Trafic 2021, nr 12, s. 32-38, rys. 2; fot. 1, bibliogr. poz. 11,
Istnieje bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy ryzykiem wypadku a prędkością. Prędkość jest kluczowym wskaźnikiem bezpieczeństwa ruchu drogowego, który w skali międzynarodowej jest uznawany za istotny jego wskaźnik („key performance indicator", „safety performance”). Po raz pierwszy od 10 lat wskaźnik ten został ponownie zmierzony w ramach projektu pilotażowego przeprowadzonego przez szwajcarskie BPA (Bureau de prévention des accidents). Metodologia stosowana do pomiaru wskaźnika była przygotowana w oparciu o zalecenia Europejskiego projektu „SafetyNet". Celem tego projektu pilotażowego było stworzenie metodologicznej podstawy dla przyszłego monitorowania zachowań kierowców pojazdów mechanicznych w zakresie przekraczania prędkości na szwajcarskich drogach. Jego wyniki pokazują, że wiele pojazdów przekracza dopuszczalną prędkość maksymalną, choć skala tego różni się w odniesieniu do poszczególnych zakresów ograniczeń. W związku z tym działania powinny być ukierunkowane przede wszystkim na przestrzeganie ograniczenia prędkości do 50 km/h i 80 km/h. W ich przypadku potencjał prewencyjny jest największy. Nie należy jednak lekceważyć systemu ograniczeń prędkości do 30 km/h: strefy i odcinki 30 km/h są również wykorzystywane w celu zwiększenia bezpieczeństwa drogowego, zwłaszcza w przypadku szczególnie zagrożonych użytkowników dróg (rowerzystów, pieszych, dzieci i osób starszych). Pomiary prędkości będą powtarzane w odstępach czasu, które dopiero zostaną określone przez BPA.
Sygnatura P.III.1611
Auckland’s State Highway 20B. Bringing savings to a major road project. (Auckland’s State Highway 20B. Wprowadzanie oszczędności do dużego projektu drogowego.) World Highways, November/December 2021, s. 16-20, fot. 15,
Połączenie między każdym większym miastem a jego lotniskiem jest bardzo ważne. W Auckland, w Nowej Zelandii, State Highway 20B łączy 1,6-milionowe miasto z resztą kraju i międzynarodowym lotniskiem i jest jedną z zaledwie dwóch dróg tam prowadzących. Międzynarodowe lotnisko w Auckland jest największym i najbardziej ruchliwym portem lotniczym w Nowej Zelandii. Znajduje się w pobliżu przedmieść Mangere, około 21 km od centrum Auckland. Jest to jedno z dwóch lotnisk w całej Nowej Zelandii zdolnych do obsługi dużych samolotów, takich jak Airbus A380. Obsługuje większość międzynarodowych lotów w kraju, przed pandemią przybywało tu 21 milionów pasażerów rocznie. W ramach wspólnej inicjatywy rządu i Międzynarodowego Portu Lotniczego w Auckland, Waka Kotahi NZ Transport Agency poprowadziła projekt mający na celu poprawę płynności ruchu na i z lotniska. Zadanie wydawało się proste: modernizacja drogi w z dwoma dodatkowymi pasami przeznaczonymi dla transportu publicznego, a także uzupełnienie jej o wspólną ścieżkę dla osób poruszających się pieszo lub na rowerach. Nie był to jednak zwykły projekt poszerzenia drogi. Na starym szlaku miała powstać zupełnie nowa droga. Od samego początku projekt miał ambitne ramy czasowe – na budowę przeznaczono 19 miesięcy (dwa lata, jedna zima), ponieważ zaplanowane na początek 2021 roku regaty jachtowe America's Cup miały ściągnąć do miasta tysiące gości z całej Nowej Zelandii i świata. Skrócenie terminu o 5 miesięcy było możliwe dzięki zastosowaniu nowych technologii i specjalnej organizacji pracy (m.in. prace w nocy po obu stronach drogi i otwieranie jej na dzień – pomogło w tym ograniczenie ruchu w czasach COVID), co zostało omówione w artykule. Wykonanie okazało się jednak o 30% droższe niż pierwotnie zakładano w budżecie.
Sygnatura P.III.6666
East Afrika’s ‘Silk Road’ Dream in sight. (Marzenie Afriki Wschodniej o „Jedwabnym Szlaku" w zasięgu możliwości.) World Highways, September/October 2021, s. 16-20, rys. 1; fot. 11,
Afryka Wschodnia jest jednym z najszybciej rozwijających się regionów w Afryce Subsaharyjskiej. Wzrost ten jest wspierany przez zwiększające się inwestycje w infrastrukturę. Przy populacji szacowanej na 177 milionów ludzi i jej przyroście w tempie 2,74%, zapotrzebowanie na wydajną infrastrukturę transportową umożliwiającą odpowiedni przepływ towarów i usług oraz mobilność społeczeństw wciąż rośnie – pomimo wyzwań takich jak kryzys COVID-19. W 2005 roku pięć krajów EAC – Kenia, Tanzania, Uganda, Rwanda i Burundi - uruchomiło Unię Celną EAC. Ma ona na celu wspieranie integracji regionalnej i umożliwienie swobodnego handlu towarami i usługami. W związku z tym pojawiła się konieczność stworzenia wysokiej jakości korytarzy transportowych. Sekretariat EAC opracował projekty drogowe niemalże na wzór dawnego „Jedwabnego Szlaku”. Po ich zakończeniu powstanie płynne połączenie drogowe między siedmioma krajami regionu Wielkich Jezior, skutecznie łączące północny korytarz transportowy, który kończy się w stolicy Burundi, Bujumburze, z korytarzem centralnym, który kończy się w Kampali w Ugandzie. Artykuł omawia stan zaawansowania na różnych odcinkach tego ambitnego zamierzenia w poszczególnych krajach. Co istotne, według danych za 2020 rok zmniejszył się procentowy udział Chin w finansowaniu infrastruktury Afryki Wschodniej (z 20,9% do 13,6%). Ów spadek wynika z kilku czynników: zakończenia pierwszych projektów, zwiększenia kontroli fiskalnej i starań o stabilność finansową rządów krajów regionu, a także zwiększenia udziału kapitałów prywatnych w projektach infrastrukturalnych.
Sygnatura P.III.6666
Meet Die Autobahn des Bundes. (Poznaj Die Autobahn des Bundes.) World Highways, November/December 2021, s. 22-23, fot. 1,
Niemieckie autostrady są często uważane za bardzo dobrze zarządzane i stanowią wzór do naśladowania dla innych krajów. Począwszy od stanu nawierzchni, a skończywszy na autostradowych udogodnieniach, Niemcy wiedzą, jak szybko i przyjemnie umożliwić przemieszczanie się z punktu A do punktu B, przy czym główne szlaki drogowe sprawiają wrażenie harmonijnych całości. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że do 2021 roku autostrady w Niemczech nie miały jednej centralnej struktury organizacyjnej. Niemcy, jako republika federalna, mają 16 częściowo suwerennych państw, czyli landów. Przez ponad 60 lat każdy z landów obsługiwał i utrzymywał swój odcinek autostrad krajowych. Ale w 2018 roku zaczęły się zmiany. Przez kolejne trzy lata obowiązki te były stopniowo przekazywane nowej, wspólnej agencji autostradowej – Die Autobahn GmbH des Bundes, czyli po prostu Autobahn z centralą w Berlinie. Do zadań spółki należy planowanie, budowa, eksploatacja, utrzymanie, finansowanie i zarządzanie majątkiem. Obsługuje ona około 13 tys. km autostrad.
Sygnatura P.III.6666
Materiały
PRZEGLĄD PRAST TECHNICZNEJ 06-07.2025Przegląd_Prasy_6-725.pdf 0.22MB 022022FOREIGNPRESS
022022zagranica.pdf 0.68MB