Zasady latynizacji
Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przyjęła zasady latynizacji dla poszczególnych języków jako zalecane do stosowania w Polsce dla nazw geograficznych.
W przypadku większości języków państwowych ustalona jest zarówno transliteracja (lub międzynarodowy system latynizacji), jak i polska transkrypcja fonetyczna.
Wyjątkiem jest kilka języków azjatyckich (chiński, japoński, koreański, tajski, laotański, birmański i khmerski), dla których zalecane jest stosowanie tylko międzynarodowej latynizacji. Brak jest również transkrypcji dla języka berberskiego.
Materiały
amharski – system BGN/PCGN* 1967 oraz transkrypcja polskaamharski.pdf 0.21MB arabski – system zalecony przez ONZ w 1972 r. oraz transkrypcja polska
arabski.pdf 0.13MB bengalski – system ISO** 15919:2001 oraz transkrypcja polska
bengalski.pdf 0.31MB berberski – system marokańskiego Królewskiego Instytutu Kultury Berberskiej
berberski.pdf 0.13MB białoruski – oficjalny system białoruski z 2007 r., zalecony przez ONZ w 2012 r. oraz transkrypcja polska
bialoruski.pdf 0.18MB birmański – system BGN/PCGN 1970
birmanski.pdf 0.32MB bułgarski – oficjalny system bułgarski z 2006 r., zalecony przez ONZ w 2012 r. oraz transkrypcja polska
bulgarski.pdf 0.14MB dari – system KSNG*** 2005 (zmodyfikowany system latynizacji ONZ z 1967 r. dla języka perskiego) oraz transkrypcja polska
dari.pdf 0.07MB dzongkha – bhutański system Roman Dzongkha 1994 oraz transkrypcja polska
dzongkha.pdf 0.05MB grecki – system ISO 843:1997 oraz transkrypcja polska
grecki.pdf 0.12MB gruziński – oficjalny system gruziński z 2002 r. (BGN/PCGN 2009) oraz transkrypcja polska
gruzinski.pdf 0.16MB hebrajski – system izraelski z 1957 r. oraz transkrypcja polska
hebrajski.pdf 0.19MB hindi – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
hindi.pdf 0.15MB japoński – zmodyfikowany system Hepburna ze znakami diakrytycznymi
japonski.pdf 0.10MB kazachski – system ISO 9:1995 oraz transkrypcja polska
kazachski.pdf 0.16MB khmerski – system BGN/PCGN 1972, zalecony przez ONZ w 1972 r.
khmerski.pdf 0.08MB kirgiski – system ISO 9:1995 oraz transkrypcja polska
kirgiski.pdf 0.08MB koreański – system McCune’a-Reischauera 1939 oraz system południowokoreański z 2000 r. (zmodyfikowany system Ministerstwa Edukacji Korei Południowej)
koreanski.pdf 0.26MB kurdyjski – system latynizacji oparty na zapisie kurmancî oraz transkrypcja polska
kurdyjski.pdf 0.12MB laotański – system BGN/PCGN 1966
laotanski.pdf 0.07MB lemkowski
lemkowski.pdf 0.12MB macedoński – oficjalny system jugosłowiański, zalecony przez ONZ w 1977 r. oraz transkrypcja polska
macedonski.pdf 0.11MB malediwski – Maldivian Government 1987 System oraz transkrypcja polska
malediwski.pdf 0.19MB mongolski (w piśmie cyrylickim) – system Narodowego Centrum Standaryzacji i Miar Mongolii 2012 oraz transkrypcja polska
mongolski.pdf 0.14MB mongolski (w piśmie mongolskim) – chiński alfabet fonetyczny pinyin dla języka mongolskiego, transliteracja Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego (modyfikacja systemu Władimircowa-Mostaerta) oraz transkrypcja polska
mongolski2.pdf 0.21MB nepalski – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
nepalski.pdf 0.29MB ormiański – system BGN/PCGN 1981 oraz transkrypcja polska
ormianski.pdf 0.18MB paszto – system KSNG 2005 (zmodyfikowany system BGN/PCGN z 1968 r.) oraz transkrypcja polska
paszto.pdf 0.08MB perski – system KSNG 2005 (zmodyfikowany system latynizacji ONZ z 1967 r.) oraz transkrypcja polska
perski.pdf 0.19MB rosyjski – system GOST**** 1983, zalecony przez ONZ w 1987 r. oraz transkrypcja polska
rosyjski.pdf 0.13MB serbski – zapis w alfabecie łacińskim języka serbskiego (srpska latinica)
serbski.pdf 0.07MB syngaleski – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
syngaleski.pdf 0.33MB tadżycki – system KSNG 2005 (zmodyfikowany system ISO 9:1995) oraz transkrypcja polska
tadzycki.pdf 0.11MB tajski - zmodyfikowany system Królewskiego Instytutu Tajlandii, zalecony przez ONZ w 2002 r.
tajski.pdf 0.17MB tamilski – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
tamilski.pdf 0.19MB tigrinia – system BGN/PCGN 2007 oraz transkrypcja polska
tigrinia.pdf 0.14MB ukraiński – oficjalny system ukraiński z 2010 r., zalecony przez ONZ w 2012 r. oraz transkrypcja polska
ukrainski.pdf 0.12MB urdu – system KSNG 2005 (na podstawie schematu transliteracyjnego stosowanego przez Zografa) oraz transkrypcja polska
urdu.pdf 0.20MB
Dla języków, dla których Komisja dotychczas nie opracowała i nie przyjęła zasad latynizacji stosuje się następujące systemy:
- abazyjski – system ISO 9:1995
- abchaski – system ISO 9:1995 oraz transkrypcja polska
- adygejski – system ISO 9:1995
- ałtajski – system ISO 9:1995
- asamski – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- baszkirski – system ISO 9:1995
- buriacki – system ISO 9:1995
- chakaski – system ISO 9:1995
- chiński w dialekcie kantońskim – system fonetyczny jyutping, bez zapisu tonów, Towarzystwa Lingwistycznego Hongkongu z 1993 r.
- czeczeński – system ISO 9:1995
- czuwaski – system ISO 9:1995
- gudźarati – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- hindi fidżyjskie – system ISO 15919:2001 dla języka hindi oraz transkrypcja polska
- inguski – system ISO 9:1995
- jakucki – system ISO 9:1995
- kabardyjski (czerkieski) – system ISO 9:1995
- kałmucki – system ISO 9:1995
- kannada – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- karaczajsko-bałkarski – system ISO 9:1995
- komi – system ISO 9:1995
- konkani – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- malajalam – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- manipuri – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- marathi – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- maryjski stepowy – system ISO 9:1995
- maryjski górski – system ISO 9:1995
- mordwiński erzjański – system ISO 9:1995
- mordwiński mokszański – system ISO 9:1995
- orija – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- osetyjski – system ISO 9:1995 oraz transkrypcja polska
- pendżabski – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- rusiński (karpackorusiński) – zmodyfikowany międzynarodowy slawistyczny system transliteracji cyrylicy oraz transkrypcja polska
- rusiński (pannońskorusiński) – zmodyfikowany międzynarodowy slawistyczny system transliteracji cyrylicy oraz transkrypcja polska
- tatarski – system ISO 9:1995
- telugu – system ISO 15919:2001 oraz transkrypcja polska
- tuwiński – system ISO 9:1995
- tybetański – chiński system fonetyczny pinyin dla języka tybetańskiego (Zàngwén Pīnyīn) zalecony przez ONZ oraz system Wylie’a z 1959 r.
- udmurcki – system ISO 9:1995
- ujgurski – chiński alfabet fonetyczny pinyin dla języka ujgurskiego w zapisie uproszczonym i pełnym zalecony przez ONZ
OBJAŚNIENIA:
* system BGN/PCGN – wspólny system przyjęty przez U.S. Board on Geographic Names oraz Permanent Committee on Geographical Names for British Official Use.
** system ISO – system Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (International Organization for Standardization) przyjęty jako norma.
*** system KSNG – system Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, przeważnie będący modyfikacją innego systemu.
**** GOST – Gosudarstvennyj standart (państwowa norma, dawniej Związku Radzieckiego, obecnie Rosji).