Odra

3 sierpnia 2023 - sytuacja w starorzeczach

W zbiorniku Czernica w ostatnich dniach zaobserwowano bardzo szybki rozwój złotej algi do poziomu 27 mln osobników w litrze wody. Odpowiada to I stopniowi alertowemu w trzystopniowej skali ostrzegawczej. Jak podkreślają eksperci, intensywny rozwój złotej algi w zbiorniku Czernica wynika bezpośrednio ze wzrostu biogenów, czyli azotu i fosforu. Prognozy dotyczące tendencji wzrostu liczebności złotej algi na najbliższe 7-9 dni, mówią o wzroście do 80 mln w litrze wody  – czyli do poziomu zakwitu. Dlatego, też Wojewoda Dolnośląski z zespołem ekspertów analizują wybór skutecznego i możliwego do szybkiej realizacji rozwiązania. Rozważane są metody czasowego odcięcia zbiornika Czernica od Odry - rekomendowane przez Zespół Zarządzania Kryzysowego MKiŚ. Po to żeby zakwit nie dostał się do nurtu rzeki. Możliwości są dwie – zastosowanie tzw. big-bagów wypełnionych piaskiem lub biostabilizatorów. Można też zastosować obie metody jednocześnie.

Wzrost liczebności złotej algi jest obserwowany również w zbiorniku Januszkowicach, gdzie stały monitoring Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ wykazuje 18 mln osobników w litrze wody i również obowiązuje I stopień alertu ostrzegającego przez zakwitem. Mniejsze ilości złotej algi na poziomie 400 tys. osobników w litrze wody są stwierdzane w zbiorniku Łacha-Jelcz. Starorzecza Odry są objęte stałym monitoringiem Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ, które w przypadku stwierdzenia zagrożenia, wysyła do służb powiadomienie w ciągu 1 godziny.

3 sierpnia 2023 - sytuacja na Odrze

Obecnie w nurcie Odry monitoring CLB GIOŚ nie stwierdza komórek złotej algi, niewielkie ilości glonu są odnotowane w Kanale Gliwickim.

Z uwagi na nadchodzące opady deszczu, Zespół Zarządzania Kryzysowego MKiŚ zaleca zwiększone kontrole nad zrzutami z przelewów burzowych i zarządzanie zrzutami przemysłowymi. Tak, aby nie doszło do znaczącego pogorszenia parametrów wody i namnażania złotej algi. 

3 sierpnia odbyło się spotkanie przedstawicieli resortu klimatu i środowiska z wiceministrem MAP, Markiem Wesołym w sprawie zarządzania zrzutami przemysłowymi i retencji wód kopalnianych na terenie Śląska. Dla 20 z 31 punktów stałego monitoringu w dorzeczu Odry, wprowadzony jest stopień ostrzegawczy, ze względu na podwyższone zasolenie. W Kanale Gliwickim obecnie utrzymuje się ono na poziomie  5000-5800 µS/cm, na Kłodnicy ok. 5800 µS/cm. W Malczycach jest 1500 µS/cm, w Bytomiu Odrzańskim 2600 µS/cm, a w Widuchowej 1180  µS/cm. Na górnym odcinku Odry, w tym również na granicy z Czechami zasolenie wynosi 700 µS/cm.

Czeska Inspekcja Ochrony Środowiska 3 sierpnia poinformowała, że przyczyną śnięcia blisko dwóch ton ryb w Odrze na odcinku granicznym, był nagły spadek stężenia tlenu w wodzie. Po tym, jak po suszy przyszły intensywne deszcze i wypłukały osady z instalacji ściekowych, co przyczyniło się bezpośrednio do spadku tlenu.

Sytuacja na Odrze jest cały czas monitorowana. Eksperci podkreślają, że złota alga jest gatunkiem nieprzewidywalnym, w sezonie letnim namnaża się znacznie szybciej niż w pozostałych porach roku. Dlatego wszystkie służby na poziomie regionalnym i centralnym stale współpracują. Laboratorium Badawcze GIOŚ przekazuje raporty z danymi monitoringu i obowiązującymi stanami ostrzegawczymi oraz alertami do służb na poziomie wojewódzkim i do użytkowników wód. Działania badawcze związane ze złotą algą koordynuje resort klimatu i środowiska. Bieżące informacje oraz wyniki badań monitoringu są dostępne na portalu.