Polska w OECD

Podczas spotkania, w którym uczestniczyli m.in. Zastępca Sekretarza Generalnego Fabrizia Lapecorella oraz Główny Statystyk OECD Paul Schreyer, Prezes Rozkrut zaprezentował szereg działań podjętych w czasie jego 6 lat pracy na czele Urzędu, które mają na celu zwiększenie innowacyjności w sposobie działania Urzędu, jak i rezultatów jego pracy. Ważnym źródłem inspiracji jest w tym względzie duża aktywność Urzędu na arenie międzynarodowej, w tym na forum OECD, oraz korzystanie z doświadczeń innych państw. Działania te są wysoko oceniane na świecie, biorąc m.in. pod uwagę drugą lokatę GUS w tegorocznym rankingu Open Data Inventory (ODIN) oceniającym stopień dostępności i otwartości danych. Ich przykładem jest przydzielenie poszczególnym wojewódzkim urzędom statystycznym realizacji badań tematycznych z terenu całego kraju (np. urząd statystyczny w Szczecinie gromadzi ogólnopolskie dane dot. nauki, innowacji, transportu i łączności). GUS inwestuje w rozwój, począwszy od rozwoju talentów i kompetencji swoich kadr oraz transfer nowych technologii w ramach nowoutworzonej Akademii Data Science, a skończywszy na wyodrębnieniu Departamentu Innowacji, odpowiedzialnego za wprowadzanie podejścia innowacyjnego w jednostkach służb statystyki publicznej. GUS przykład również dużą uwagę do  wzmacniania współpracy ze środowiskami akademickimi, działalności wydawniczej oraz wspierania edukacji statystycznej, zwłaszcza poprzez ogólnopolską Olimpiadę Statystyczną.

Główny Urząd Statystyczny w nowoczesnym rozumieniu, ma stanowić szeroką bazę i platformę gromadzenia, pozyskiwania i przetwarzania danych – nastawioną na oczekiwania i potrzeby użytkowników danych (measure what matters in a way that matters). Dobrym przykładem takich działań jest uruchomienie publicznie dostępnego systemu STRATEG, zawierającego  zawiera obszerny zestaw mierników kluczowych dla monitorowania rozwoju na poziomie kraju, jak również na niższych szczeblach podziału terytorialnego. Portal Geostatystyczny umożliwia prezentację danych w ujęciu przestrzennym, także wizualizację na mapie danych wprowadzanych przez użytkowników portalu.

W ramach Repozytorium Standardów Informacyjnych GUS zgromadzono z kolei kompletne dane nt. ponad 600 rejestrów urzędowych i systemów informacyjnych prowadzonych przez blisko 80 urzędów administracji rządowej i samorządowej. Przykładami innowacyjnego wykorzystania nowych źródeł danych jest wykorzystywanie danych satelitarnych do monitorowania zbiorów rolnych, czy też wykorzystywanie danych o ruchu statków transportowych i ciężarówek, również do mierzenia emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń. Rolą GUS jest wreszcie aktywne reagowanie na zmieniające się potrzeby, co pokazał zwłaszcza wybuch wojny w Ukrainie i napływ migrantów do Polski w pierwszych miesiącach konfliktu.  W ramach tych prac GUS przygotował we współpracy ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) raport opisujący potrzeby zdrowotne ukraińskich uchodźców.

Wykład prezesa Rozkruta i przytoczone przez niego przykłady innowacyjnych działań GUS wywołały spore zainteresowanie uczestników spotkania. Krótka dyskusja towarzysząca prezentacji dotyczyła takich kwestii jak zapewnianie jakości danych, utrzymywanie zaufania do urzędów statystycznych jako źródła obiektywnych
i rzetelnych danych, wyzwania dotyczące gromadzenia danych analizujących sytuację kobiet i mężczyzn (gender disagregated data), możliwości monitorowania transformacji cyfrowej sektora MŚP, czy wreszcie wykorzystywania danych statystycznych w procesach decyzyjnych.