Korzyści z handlu cyfrowego
23.01.2024
Opublikowany w grudniu 2023 r. wspólny raport 5 międzynarodowych organizacji gospodarczych pt. „Digital Trade for Development” zwraca uwagę, że transgraniczne usługi świadczone cyfrowo są najszybciej rozwijającym się segmentem handlu międzynarodowego. Z tego względu należy zwrócić większą uwagę na możliwości i wyzwania dla gospodarek rozwijających się wynikające z handlu cyfrowego, a także konkretne kwestie polityczne, w tym na moratorium WTO na cła na transmisje elektroniczne.
W raporcie eksperci OECD, Światowej Organizacji Handlu, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Banku Światowego i UNCTAD akcentują, że usługi świadczone drogą cyfrową odnotowały prawie czterokrotny wzrost wartości od 2005 r., rosnąc średnio o 8,1% rocznie w latach 2005-22 (podczas gdy eksport towarów rósł średnio o 5,6% rocznie) i obecnie stanowią już 54% całkowitego eksportu usług (tj. 3,82 bln USD w 2022 r.). Co ważniejsze, handel cyfrowy ma kilka unikalnych korzyści wykraczających poza tradycyjne zyski z handlu – zwiększa produktywność i efektywność, promuje wzajemne powiązania i przekazywanie wiedzy i innowacji, sprzyja włączeniu społecznemu i w ten sposób angażuje w globalny handel kraje najsłabiej rozwinięte, kobiety, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz młodych ludzi.
W związku z tym autorzy raportu podkreślają konieczność większego międzynarodowego wsparcia finansowego i technicznego oraz większej współpracy międzynarodowej na rzecz zwiększenia gotowości gospodarek rozwijających się do czerpania korzyści z handlu cyfrowego. Działania te powinny obejmować w pierwszej kolejności niwelowanie luk w infrastrukturze telekomunikacyjnej i informacyjnej oraz braków w umiejętnościach cyfrowych, ale również zwiększanie zaufania do rynków cyfrowych poprzez ułatwianie zdalnych transakcji, zapewnianie przystępnego cenowo dostępu, wspieranie dostaw transgranicznych, czy wreszcie zapewnianie odpowiednich zabezpieczeń związanych z transakcjami online (takich jak prywatność danych, ochrona konsumentów i cyberbezpieczeństwo). Niezbędne jest też promowanie zdrowej konkurencji poprzez choćby zapewnienie łatwego wejścia i wyjścia firm na rynki cyfrowe, regulacje transgranicznych przepływów danych i egzekwowanie przepisów przeciwko działaniom antykonkurencyjnym.
Szczególną uwagę autorzy raportu poświęcają jedynej wielostronnej regule WTO specyficznej dla handlu cyfrowego, jaką jest moratorium na cła na transmisje elektroniczne. Moratorium, które było okresowo przedłużane od czasu jego wprowadzenia w 1998 r., zakazuje ceł na import cyfrowy, przyczyniając się tym samym do stabilnego i przewidywalnego środowiska politycznego dla handlu cyfrowego. Przedłużenie moratorium będzie kluczową kwestią podczas zbliżającej się 13. Konferencji Ministerialnej WTO w Abu Zabi w lutym 2024 r., a głównym punktem debat będzie kwestia fiskalnych konsekwencji moratorium oraz ewentualnych ograniczeń potencjalnych dochodów i działań poszczególnych państw.
W tej mierze autorzy raportu przytaczają wyniki analiz pokazujących, że poprzez wprowadzenie ceł na transmisje elektroniczne można by uzyskać dochody w granicach zaledwie od 0,01% do 0,33% całkowitych dochodów rządowych. Zwracają również uwagę, że wyższe dochody rządowe mogą być generowane poprzez opodatkowanie importowanych produktów i usług cyfrowych krajowymi podatkami konsumpcyjnymi, takimi jak podatek od wartości dodanej (VAT), w przypadku których metody poboru można dostosować do transakcji cyfrowych.
W skali globalnej potencjał przychodów z podatku VAT od handlu produktami cyfrowymi może być około 2,5 razy wyższy niż w przypadku ceł według obecnych stawek. Chociaż różnica ta wywodzi się głównie z gospodarek rozwiniętych, które mają wyższe stawki VAT niż stawki celne, potencjał przychodów z VAT jest albo większy, albo w przybliżeniu równoważny z taryfami dla praktycznie wszystkich rynków wschodzących i gospodarek rozwijających się. Podatki VAT są również bardziej efektywne ekonomicznie, ponieważ mają szerszy zakres, są łatwiejsze w administrowaniu i wdrożeniu, ponieważ opierają się na istniejącej infrastrukturze podatkowej. Raport dostarcza zatem dowodów, że otwarty handel wspiera włączenie krajów rozwijających się w globalne rynki cyfrowe, a utrzymanie moratorium WTO może pomóc w skutecznym ukierunkowaniu wysiłków krajów rozwijających się w zakresie reform podatkowych w bardziej efektywnym kierunku.
Całość raportu dostępna na stronach WTO:
https://www.wto.org/english/res_e/publications_e/dtd2023_e.htm
© 2023. The International Monetary Fund, the Organisation for Economic Co-operation and Development, the United Nations, The World Bank and the World Trade Organization.