Prokuratura Okręgowa
w Ostrowie Wielkopolskim

http://niebieskalinia.info

www.pokrzywdzeni.gov.pl

Jako ofiara przestępstwa – czyli pokrzywdzony – masz prawo złożenia zawiadomienia o przestępstwie do prokuratora lub Policji.

Jesteś stroną dochodzenia (śledztwa), które dotyczy przestępstwa popełnionego na Twoją szkodę. Oznacza to, że możesz brać aktywny udział w postępowaniu i masz między innymi następujące uprawnienia:

Jeżeli ściganie sprawcy przestępstwa uzależnione jest od złożenia wniosku o ściganie, możesz taki wniosek złożyć jak również cofnąć go za zgodą prokuratora.

Możesz wyznaczyć pełnomocnika (adwokata lub radcę prawnego), który będzie Cię reprezentował w toku dochodzenia (śledztwa). Jeżeli nie stać Cię na opłacenie pełnomocnika, możesz zażąda wyznaczenia adwokata lub radcy prawnego z urzędu.

Możesz żądać przeprowadzenia dowodów, które wydają Ci się istotne (np. przesłuchania świadka lub powołania biegłego).

Możesz żądać, aby przesłuchano Cię w miejscu Twojego pobytu lub przy pomocy urządzenia do przesłuchiwania na odległość.

Możesz żądać dopuszczenia Cię do udziału w przeprowadzaniu dowodów oraz udostępnienia akt dochodzenia (śledztwa).

Jeżeli czujesz się zagrożony, możesz żądać utajnienia miejsca Twojego zamieszkania. Możesz też żądać, aby uniemożliwiono rozpoznanie Cię przez osobę, która jest Ci okazywana.

Możesz żądać zobowiązania sprawcy przestępstwa do naprawienia szkody.

Jeżeli na skutek przestępstwa doznałeś uszkodzenia ciała lub zachorowałeś, a nie uzyskałeś naprawienia szkody od sprawcy przestępstwa, możesz żądać świadczenia pieniężnego (kompensaty) od Państwa.

Jeżeli widzisz możliwość pojednania się ze sprawcą przestępstwa, np. w celu uzyskania od niego naprawienia szkody, możesz żądać przeprowadzenia mediacji.

Masz prawo do składania zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia (śledztwa) i na postanowienie o umorzeniu dochodzenia (śledztwa).

PAMIĘTAJ:

Twoje prawa zostały szczegółowo wymienione w pouczeniu pisemnym doręczanym każdemu pokrzywdzonemu przy przesłuchaniu.

Jeżeli pouczenia pisemne wydają Ci się niejasne lub niepełne, masz prawo żądać od prokuratora lub policjanta szczegółowych informacji o przysługujących Ci uprawnieniach.

Pokrzywdzony ma obowiązek stawić się na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie (art. 177 k.p.k.). Na pokrzywdzonego, który bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie albo bez zezwolenia tego organu wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem, można nałożyć karę pieniężną w wysokości do 10.000 złotych, a ponadto zarządzić jego zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie (art. 285 §1 i 2 k.p.k.).

W celu ograniczenia kręgu osób podejrzanych lub ustalenia wartości dowodowej ujawnionych śladów można pobrać, od pokrzywdzonego odciski daktyloskopijne, włosy, ślinę, próby pisma, zapach, wykonać fotografię osoby lub dokonać utrwalenia głosu; za jego zgodą biegły może również zastosować środki techniczne mające na celu kontrolę nieświadomych reakcji organizmu tej osoby (art. 192a k.p.k.).

Jeżeli karalność czynu zależy od stanu zdrowia pokrzywdzonego nie może on sprzeciwić się oględzinom i badaniom nie połączonym z zabiegiem chirurgicznym lub obserwacją w zakładzie leczniczym (art. 192 § 1 i 3 k.p.k.). W przypadku zaistnienia wątpliwości co do stanu psychicznego pokrzywdzonego, jego stanu rozwoju umysłowego, zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego spostrzeżeń, sąd lub prokurator może zarządzić jego przesłuchanie z udziałem biegłego lekarza lub biegłego psychologa (art. 192 § 2 k.p.k.).

Jeżeli pokrzywdzony, nie podaje nowego adresu, zmienia miejsce zamieszkania lub nie przebywa pod wskazanym przez siebie adresem, pisma wysyłane pod tym adresem uważa się za doręczone (art. 139 § 1 k.p.k.).

Od 21 września 2005 r. obowiązuje ustawa z dnia 7 lipca 2005r., która w obecnym brzmieniu zatytułowana jest ustawą o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych. (Dz. U. Nr 169, poz. 1415 z późn. zm. – najnowsza nowelizacja Dz. U. z 2015, poz. 1587).

Na mocy tej ustawy ofiary niektórych czynów zabronionych lub ich najbliżsi mogą ubiegać się o przyznanie kompensaty, pokrywającej utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty leczenia oraz koszty pogrzebu, będące skutkiem czynu zabronionego. Wysokość kompensaty nie może przekroczyć 25.000 zł, a w przypadku śmierci ofiary 60.000 zł. Przepisy ustawy mają zastosowanie do określonych przestępstw popełnionych od dnia jej wejścia w życie.

Tekst ustawy nowelizującej oraz jednolity tekst ustawy, a także formularz wniosku o przyznanie kompensaty znajduje się na stronie internetowego systemu aktów prawnych:

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160000051

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150001587

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160000325

Prokuratury okręgowe udzielają osobom uprawnionym niezbędnych informacji w zakresie możliwości i warunków ubiegania się o kompensatę przyznawaną przez sądy polskie oraz odpowiednie organy w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Może to być przede wszystkim informacja prawna, pomoc psychologiczna, pokrywanie kosztów rehabilitacji, pomoc finansowa i materialna. W całej Polsce działają podmioty – przede wszystkim organizacje pozarządowe, które uzyskały dotacje z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej na udzielanie bezpłatnej pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem.

Pamiętaj! Jeżeli jesteś osobą pokrzywdzoną przestępstwem i potrzebujesz pomocy, zwróć się do takiego podmiotu.

Lista adresów dostępna jest na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości: 

Lista podmiotów i organizacji