Historia szkoły
Chełmno jest miastem, w którym muzyka od wieków zajmowała szczególne miejsce. Umiłowanie tej sztuki niewątpliwie było bodźcem do utworzenia tu szkoły artystycznej, która kształciłaby dzieci i młodzież, ucząc je wrażliwości i umiejętności muzycznych. Szczególny rozkwit życia muzycznego nastąpił w okresie międzywojennym, a jego efektem była działalność wielu chórów i towarzystw.
W tak dogodnym środowisku w 1936 r. powstała filia Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego, którego celem było organizowanie koncertów z udziałem zaproszonych artystów oraz tworzenie własnych zespołów wokalnych i instrumentalnych. Podczas zebrania tego towarzystwa, które odbyło się 2 XII 1938 r., oficjalnie poruszono sprawę utworzenia szkoły muzycznej. Niestety, wybuch II wojny światowej zniweczył te plany.
Pod koniec V 1945 r. nowy prezes towarzystwa mgr Kamil Schreyer, a zarazem dawny członek zarządu, wznowił działalność chełmińskiej filii. Pierwsze powojenne zebranie odbyło się w mieszkaniu Felicji Święcickiej-Pitułko i tutaj sformułowano również główny cel, jakim było szerzenie kultury muzycznej, dla której fundamentem miała stać się dobrze zorganizowana szkoła muzyczna.
16 IX 1945 r. nastąpiło oficjalne otwarcie Kursów Muzycznych im. I.J. Paderewskiego w budynku przy ul. Dworcowej 24. Prowadziła je absolwentka berlińskiej Akademii Muzycznej Felicja Święcicka-Pitułko.
Pierwsza siedziba Szkoły Muzycznej (ul. Dworcowa 24)
Dzięki jej inicjatywie oraz Marii Ziembińskiej, kierownika Referatu Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, wyposażono szkołę w stylowe meble, wartościowe instrumenty muzyczne oraz obrazy. Pomieszczenia wyremontowano, zaangażowano stroiciela i założono bibliotekę muzyczną.
W grudniu 1945 r. ster szkoły przejął Henryk Furmanowicz, absolwent słynnego Konserwatorium Muzycznego we Lwowie na wydziale dyrygentury. W roku szkolnym 1945/46 uczniowie pobierali naukę w klasach fortepianu u F. Święcickiej-Pitułko, i jej asystentek: Julii Krzyżkowskiej i Estery Tomaszewskiej, w klasie skrzypiec H. Furmanowicza, śpiewu solowego u Jadwigi Pomierskiej oraz teorii u Anastazego Kałdowskiego, który prowadził także zajęcia chóru.
W 1947 r. szkoła uległa reorganizacji. Względy finansowe oraz sprawy opieki merytorycznej nad kursami sprawiły, iż przemianowano ją na Niższą Szkołę Muzyczną i Szkołę Umuzykalniającą jako filie Instytutu Muzycznego w Toruniu. Ich dyrektorem został prof. H. Furmanowicz. W Niższej Szkole Muzycznej uczyły się dzieci w wieku od 7 do 14 lat, a w Szkole Umuzykalniającej młodzież w wieku od 14 do 20 lat. Szkota rozwijała się dość prężnie dzięki jej dyrektorowi, który dbając o odpowiedni poziom nauczania, zatrudnił wielu uzdolnionych pedagogów, a także potrafił stworzyć koleżeńską i milą atmosferę pracy.
W 1949 r. zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki obie szkoły przekształcono w Miejskie Ognisko Muzyczne, które upaństwowiono w 1951 r. Jego dyrektorem został ponownie H. Furmanowicz. Ognisko to otrzymało nowy statut, wprowadzono nowe przedmioty i ujednolicono programy nauczania.
Powstały także: chór szkolny, orkiestra smyczkowa i zespól smyczkowy.
Od 1954 r. stanowisko dyrektora powierzono Piotrowi Andruszkiewiczowi.
W 1955 r. w szkole działały sekcje fortepianu, skrzypiec, instrumentów dętych i kontrabasu.
W 1970r. zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki z 15 VII 1970 r. Państwowe Ognisko Muzyczne w Chełmnie przekształcono w Państwową Szkołę Muzyczną l stopnia. Stanowisko dyrektora objął Tadeusz Ewertowski.
W związku z tym wzrosła liczba wykwalifikowanych nauczycieli.
Szkoła rozwijała się, a jej obecność podkreślał dodatkowo udział uczniów w wielu imprezach organizowanych w Chełmnie. Swoje umiejętności demonstrowali podczas corocznych czerwcowych "Koncertów Uczniów". Najzdolniejsi brali udział w szeregu przesłuchań wojewódzkich i ogólnopolskich, zdobywając niejednokrotnie wysokie nagrody i wyróżnienia.
13 maja 1995 r. podczas uroczystości jubileuszowych 25-lecia powstania szkoły nadano jej uroczyście imię Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego oraz odsłonięto tablicę pamiątkową umieszczoną na ścianie w holu.
Tablica pamiątkowa
Po wieloletnich oczekiwaniach 2 XII 1997 r. przeniesiono siedzibę szkoły do budynku przy ul. Świętojerskiej 3.
Obecna siedziba PSM (ul. Świętojerska 3)
Przez ponad 50 lat działalności szkoła wykształciła wielu absolwentów, profesjonalnych muzyków, wspaniałych pedagogów. Od 1970 roku ukończyło ją 972 absolwentów, z czego 47 ukończyło szkoły muzyczne II stopnia i licea muzyczne.
W środowisku lokalnym placówka pełni rolę nie tylko edukacyjną, ale również kulturotwórczą. Wychowankowie szkoły od lat uczestniczą w konkursach i warsztatach o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim.
Od 2002 roku szkoła jest organizatorem Ogólnopolskiego Konkursu Szkół Muzycznych I stopnia „Instrumenty Dęte – Chełmno”, który cieszy się dużym zainteresowaniem i jest rekomendowany przez Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie.
Tylko od 2006 roku uczniowie zdobyli 52 nagrody i wyróżnienia na takich konkursach, jak m.in.: Ogólnopolski Konkurs Skrzypcowy „Bajeczna Miniatura” w Elblągu, Regionalny Konkurs Gitarowy w Olsztynie, Ogólnopolski Konkurs Akordeonowy w Słupcy, Włocławskie Spotkania Skrzypcowe, Ogólnopolski Konkurs Gitarowy w Strzelcach Krajeńskich, Ogólnopolski Konkurs Kształcenia Słuchu w Nadarzynie czy Ogólnopolski Konkurs Młodego Muzyka w Szczecinku.
Dyrektorzy Państwowej Szkoły Muzycznej w Chełmnie:
Tadeusz Ewertowski 1969 - 1976
Józef Henke 1976 – 1979
Eugeniusz Gruźlewski 1979 – 1990
Anna Kwiatkowska 1990 – 1999
Mieczysław Żelazko 1999 –