Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Iławie

Październik już od 1985 roku uznawany jest na całym świecie za Miesiąc Świadomości Raka Piersi (tzw. Różowy Październik).

 

15 października 2025 roku przypada Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi, którego symbolem jest różowa wstążka.

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet na świecie, odpowiadając za około 25% wszystkich przypadków zachorowań. To również jedna z głównych przyczyn zgonów – 14% wszystkich śmierci z powodu nowotworów dotyczy właśnie tego typu raka. Wśród kobiet żyjących z nowotworami, aż 36% stanowią osoby chore na raka piersi.

Skala problemu

Co roku raka piersi diagnozuje się u niemal 1,7 miliona kobiet na całym świecie, a ponad 500 tysięcy z nich umiera z powodu choroby. Rak piersi jest schorzeniem złożonym i występuje w różnych podtypach, co wpływa na przebieg choroby i wybór metod leczenia.

Najwyższą zachorowalność obserwuje się w krajach uprzemysłowionych, takich jak Belgia, Dania, Holandia, Niemcy czy Wielka Brytania. Najniższe wskaźniki występują w Afryce i Azji Południowo-Wschodniej. Region geograficzny jest więc istotnym czynnikiem modyfikującym ryzyko zachorowania.

W Polsce rak piersi stał się jednym z największych zagrożeń dla zdrowia kobiet, przyczyniając się do przedwczesnej umieralności. Choć choroba występuje głównie u kobiet, sporadycznie diagnozuje się ją również u mężczyzn – stanowią oni około 1% wszystkich przypadków.

Objawy i wczesne wykrywanie

Rak piersi przez długi czas rozwija się w sposób utajony, często nie dając żadnych objawów ani bólu. Wczesne symptomy, na które warto zwrócić uwagę, to m.in.:

• wyczuwalne guzki lub zgrubienia w piersi,
• zmiany w kształcie lub wielkości piersi,
• nietypowa wydzielina z brodawki,
• zmiany skórne w obrębie piersi.

W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów należy niezwłocznie skonsultować się ze specjalistą.

Czynniki ryzyka

Ryzyko rozwoju raka piersi zależy od wielu czynników, w tym przede wszystkim od stanu hormonalnego kobiety – czynniki reprodukcyjne, wiek pokwitania i menopauzy, a także stosowanie preparatów hormonalnych mogą mieć znaczący wpływ.

Częstość zachorowań wzrasta wraz z wiekiem – przed 45. rokiem życia nowotwór występuje rzadko, natomiast większość przypadków diagnozuje się u kobiet po 50. roku życia. W Polsce dotyczy to aż 80% pacjentek.

Istotnym czynnikiem ryzyka są także mutacje genów BRCA1 i BRCA2 – szacuje się, że 4–8% raków piersi jest związanych z dziedzicznymi mutacjami, natomiast pozostałe przypadki wynikają z mutacji somatycznych.

Profilaktyka i diagnostyka

Kluczowe znaczenie w zapobieganiu rozwojowi zaawansowanego raka piersi ma jego wczesne wykrycie. Profilaktyka wtórna opiera się na regularnych badaniach mammograficznych (screening), które pozwalają na szybszą diagnozę i skuteczniejsze leczenie.

Różowy październik to idealny czas, by zwiększyć świadomość społeczną na temat raka piersi i przypomnieć, jak ważne są regularne badania oraz edukacja w zakresie zdrowia piersi.