Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim

Koniec lata to czas, gdy wiele osób sięga po sprawdzone przepisy na domowe przetwory. Słoiki pełne warzyw, owoców czy marynat trafiają do spiżarni, by cieszyć
się ich smakiem przez całą zimę. Warto jednak pamiętać, że nieprawidłowe przygotowanie i przechowywanie domowych weków może wiązać się z poważnym zagrożeniem zdrowotnym, jakim jest botulizm - zatrucie jadem kiełbasianym.

Jak dochodzi do zakażenia?
Botulizm jest spowodowany działaniem toksyny botulinowej, produkowanej przez bakterie Clostridium botulinum, które rozwijają się w warunkach beztlenowych. Zatrucie może wystąpić po spożyciu przetworów, weków, konserw mięsnych, warzywnych, a także ryb i owoców morza, zwłaszcza w przypadku ich nieodpowiedniego konserwowania.

Objawy
Po spożyciu skażonej żywności objawy mogą wystąpić w ciągu kilku godzin lub nawet kilku dni. Do najczęstszych symptomów należą:

• Pogorszenie ogólnego samopoczucia, w tym nudności, bóle brzucha, zawroty głowy, suchość w jamie ustnej,
• trudności w mówieniu i połykaniu,
• zaburzenia widzenia (podwójne widzenie, opadanie powiek),
• porażenie mięśni (najpierw w okolicach głowy, a później całego ciała).

W skrajnych przypadkach zatrucie prowadzi do porażenia mięśni oddechowych i może zakończyć się śmiercią, jeśli nie zostanie szybko podjęte leczenie.

Leczenie

Leczenie zatrucia jadem kiełbasianym polega na pilnej hospitalizacji, szybkim podaniu swoistej antytoksyny neutralizującej krążącą jeszcze toksynę, monitorowaniu i wspomaganiu oddechu (często konieczna jest intubacja i wentylacja mechaniczna),
a także leczeniu objawowym i wspomagającym. We wczesnym etapie po spożyciu zatrutego pokarmu można dodatkowo wykonać płukanie żołądka.

Jak unikać zatrucia?
Aby zminimalizować ryzyko botulizmu, należy:

1. Zachować odpowiednią higienę – zarówno osobistą, jak i podczas obróbki żywności (dokładne mycie warzyw, właściwe przygotowanie mięsa).
2. Prawidłowo konserwować żywność – szczególnie warzywa, mięso, ryby i owoce morza. Przetwory należy gotować kilkukrotnie, a po ich przygotowaniu przechowywać w niskiej temperaturze.
3. Gotować i podgrzewać jedzenie – Toksyna botulinowa jest wrażliwa na wysoką temperaturę, dlatego warto gotować żywność konserwowaną przez co najmniej 10 minut lub podgrzewać ją przez 30 minut w temperaturze 80°C.

Dbając o te zasady, możemy zminimalizować ryzyko zatrucia jadem kiełbasianym i cieszyć się bezpiecznymi przetworami z własnej kuchni.

W profilaktyce ważna jest edukacja zdrowotna w zakresie właściwego przygotowywania i przechowywania żywności konserwowanej w warunkach domowych, oraz kontrole produkcji żywności konserwowej w warunkach przemysłowych. Żywności wyglądającej na zanieczyszczoną, a także wykazującą objawy zepsucia takie jak wybrzuszenie puszki spowodowane gazami powstającymi w wyniku działalności bakterii, nieszczelność opakowania, wyciek zawartości, nieprzyjemny zapach, zmieniona konsystencja
lub kolor, nie należy spożywać.

 

Źródła:

https://www.gov.pl/web/gis/botulizm
https://www.pzh.gov.pl/toksyna
https://epibaza.pzh.gov.pl/story/botulizm