Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Lublinie

Cukrzyca jest dziś nazywana „cichą pandemią XXI wieku”. Jest jedną z najszybciej rozwijających się chorób cywilizacyjnych. Według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej choruje na nią już ponad 537 milionów dorosłych, a do 2045 roku liczba ta może wzrosnąć do 784 milionów. W Polsce z cukrzycą żyje około 3 milionów osób, a kolejne półtora miliona może nadal pozostawać niezdiagnozowanych.

Współczesne leczenie cukrzycy zmienia się niezwykle dynamicznie. Nowe terapie – takie jak flozyny, agoniści GLP-1 czy systemy ciągłego monitorowania glikemii – poprawiają kontrolę choroby i zmniejszają ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. U części pacjentów z cukrzycą typu 2 możliwe jest nawet osiągnięcie remisji, co potwierdza m.in. badanie DiRECT, gdzie prawie połowa osób uzyskała trwałą poprawę parametrów glikemii.

Światowy Dzień Walki z Cukrzycą przypomina, jak ważne jest wczesne rozpoznanie objawów, świadoma profilaktyka oraz dostęp do skutecznych metod leczenia. Nowoczesne podejście terapeutyczne pozwala wielu pacjentom prowadzić aktywne i bezpieczne życie, a w części przypadków znacząco spowalnia rozwój choroby.

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca to cywilizacyjna choroba metaboliczna, charakteryzująca się podwyższonym stężeniem cukru we krwi. Związana jest z nieprawidłowym wydzielaniem i/lub działaniem insuliny w organizmie. Co roku z powodu cukrzycy i związanych z nią powikłań umiera ponad 50 tysięcy osób. Do najczęstszych powikłań cukrzycy należą: nefropatia, choroba wieńcowa oraz niewydolność serca.
 

Rodzaje cukrzycy:

Cukrzyca typu 1 - występuje najczęściej u ludzi młodych oraz u dzieci. Jej przyczyną jest zniszczenie komórek beta trzustki, najczęściej przez proces autoimmunologiczny. Komórki te odpowiadają za produkcję i wydzielanie insuliny. Nie mamy wpływu na jej wystąpienie, natomiast należy ją leczyć poprzez przyjmowanie insuliny, dobrze dobraną dietę i aktywny tryb życia.

Cukrzyca typu 2 – może ją wywołać otyłość, w szczególności brzuszna (BMI>30) i mała aktywność fizyczna. To najczęstsza postać (około 80%) cukrzycy, spowodowana postępującym upośledzeniem wydzielania insuliny w warunkach insulinooporności, czyli zmniejszenia wrażliwości tkanek na insulinę. Może być też uwarukowana genetycznie.

Cukrzyca ciążowa – może wystąpić u kobiet w ciąży. Po urodzenia dziecka podwyższony poziom glukozy wraca do normy.

Inne rodzaje cukrzycy – występują w przebiegu różnych chorób lub wynikają z uwarunkowań genetycznych.

Po czym poznać że ma się cukrzycę?

Do najczęstszych objawów związanych z rozwojem cukrzycy należą: problemy skórne nadmierne pragnienie, suchość w ustach, częste oddawanie moczu, zaburzenia lipidowe, zakażenia grzybicze i drożdżakowe, przemęczenie, rozdrażnienie i nerwowość, problemy ze wzrokiem i słuchem.

Cukrzyca – dieta i zalecenia żywieniowe:

• Prawidłowy dobór produktów spożywczych. Połowę talerza powinny stanowić owoce i warzywa, z przewagą tych drugich. Druga część to pokarmy będące źródłem białka oraz produkty zbożowe pełnoziarniste;
• Dieta cukrzyka powinna składać się z produktów o niskim indeksie glikemicznym, czyli takich, po których spożyciu poziom cukru we krwi wzrasta powoli. Produkty z niższym indeksem glikemicznym to m.in.: rośliny strączkowe ( np. fasola, groch, ciecierzyca), chudy nabiał oraz drób, warzywa: szpinak, ogórki, sałata, rzodkiewka, szparagi, marchewka, kalafior, brokuły, owoce np. jagodowe (truskawki, maliny, jagody itp.), pieczywo oraz makarony pełnoziarniste;
• W diecie cukrzyka nie może zabraknąć odpowiedniego nawodnienia tj. ok. 1,5-2,5 l dziennie. Z napojów zaleca się picie wody oraz napary z ziół. Picie herbaty – zarówno zielonej, jak i czarnej – również przynosi korzyści dla zdrowia. Pamiętajmy, aby nie słodzić napojów;
• W przypadku dań gotowanych należy unikać rozgotowania poszczególnych składników, ponieważ one mają znacznie wyższy indeks glikemiczny. Dodatkowo gotowanie niszczy niektóre witaminy z grupy B oraz C;
• Pamiętajmy, aby z diety wyeliminować alkohol;
• Dobrze dobrane produkty w diecie dostarczą organizmowi wiele składników odżywczych, wzmocnią odporność, a co za tym idzie poprawią jakość życia i kondycję. Jeśli dołączymy do tego regularny wysiłek fizyczny, wzmocnimy ogólną kondycję zdrowotną i łatwiej utrzymamy odpowiednią wagę.

Źródła: Leczenie cukrzycy – czy można ją wyleczyć?, https://www.zwrotnikraka.pl/czym-jest-cukrzyca/, materiały kampanii edukacyjnej „(Z)mierz się z cukrzycą”; materiały prasowe Grupa American Heart of Poland.