Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Miechowie

Bezpieczeństwo żywności to ogół koniecznych warunków i działań, które muszą być podjęte podczas wszystkich etapów procesu produkcji żywności i obrotu handlowego żywnością. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa życia i zdrowia konsumentów. Termin “bezpieczeństwo żywnościowe” został wprowadzony przez Konferencję Żywnościową FAO w 1974 roku. W Polsce, w 2006 roku, opublikowano zharmonizowaną z wymogami Unii Europejskiej ustawę o bezpieczeństwie żywności i żywienia, która jest głównym dokumentem prawnym odnoszącym się do ustawodawstwa żywnościowego.

Systemy zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności są kluczowe w kształtowaniu jakości i bezpieczeństwa żywności. Należą do nich m.in.:

• Dobra Praktyka Produkcyjna,
• Dobra Praktyka Higieniczna,
• Dobra Praktyka Rolnicza,
• Analiza zagrożeń i krytyczne punkty kontroli,
• ISO 9001,
• International Food Standard,
• BRC - międzynarodowy standard bezpieczeństwa żywności.

Zagrożenia bezpieczeństwa żywności obejmują różnego rodzaju zanieczyszczenia i modyfikacje:

• Zanieczyszczenia chemiczne żywności,
• Zanieczyszczenia fizyczne żywności,
• Zanieczyszczenia mikrobiologiczne żywności,
• Zanieczyszczenia radiologiczne (wynikające z skażenia radioaktywnego surowców roślinnych i zwierzęcych).

Najważniejsze zasady bezpieczeństwa żywności obejmują:

• Higiena osobista: Pracownicy w przemyśle spożywczym powinni przestrzegać ścisłych zasad higieny osobistej, takich jak regularne mycie rąk, noszenie odpowiednich ubrań ochronnych i unikanie pracy przy chorobach zakaźnych.
• Higiena przestrzeni i sprzętu: Regularne czyszczenie i dezynfekcja powierzchni, narzędzi i maszyn używanych do produkcji żywności są kluczowe.
• Przechowywanie żywności w odpowiednich warunkach i nieprzekraczająca terminu ważności: Zachowanie odpowiednich temperatur przechowywania (np. w lodówkach lub zamrażarkach) oraz unikanie przekraczania dat ważności.
• Odpowiednia obróbka termiczna: Upewnienie się, że żywność jest odpowiednio ugotowana/poddana obróbce termicznej celem zniszczenia ewentualnych patogeny.
• Unikanie zanieczyszczeń: Zapobieganie kontaktowi żywności z substancjami chemicznymi, fizycznymi lub biologicznymi, które mogą zanieczyścić produkty spożywcze.
• Śledzenie łańcucha dostaw: Monitorowanie i kontrola jakości surowców oraz produktów na każdym etapie produkcji i dystrybucji.
• Etykietowanie i informowanie konsumentów: Jasne oznakowanie produktów, informacje o składnikach, daty ważności i sposobie przechowywania pomagają konsumentom dokonywać świadomych wyborów.
• Zapobieganie alergiom: Informowanie o potencjalnych alergenach w żywności oraz unikanie krzyżowego skażenia.
• Bezpieczeństwo w transporcie: Odpowiednie warunki transportu żywności, aby uniknąć uszkodzeń lub zepsucia produktów.
• Edukacja pracowników i konsumentów: Wiedza na temat bezpieczeństwa żywności jest kluczowa dla zapobiegania zagrożeniom.

Przed zakupem żywności warto pamiętać o kilku ważnych zasadach, aby zapewnić bezpieczeństwo i jakość produktów spożywczych:

• Sprawdź datę ważności: Upewnij się, że data ważności nie jest przekroczona.
• Oceniaj stan opakowania: Unikaj produktów, których opakowanie jest uszkodzone, zgniecione lub otwarte. To może świadczyć o niewłaściwym przechowywaniu lub manipulacji.
• Zwróć uwagę na wygląd i zapach: Produkty powinny wyglądać świeżo i niepodejrzanie. Jeśli coś wydaje się podejrzane, np. ma nieprzyjemny zapach, barwę, lepiej go nie kupować.
• Sprawdź skład i etykiety: Przeczytaj skład produktu i zwróć uwagę na ewentualne alergeny. Etykieta zgodnie z przepisami powinna zawierać informacje o składnikach, wartościach odżywczych i sposobie przechowywania.
• Kupuj w sprawdzonych miejscach: Wybieraj zaufane sklepy, które dbają o jakość i bezpieczeństwo żywności. Unikaj zakupów na bazarach lub u nieznanych sprzedawców.

 

Autor: Magdalena Wolska, Sekcja Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku