Światowy Dzień AIDS - czas na refleksję, wiedzę i solidarność
01.12.2025
1 grudnia – Światowy Dzień AIDS – to nie tylko data w kalendarzu, ale moment, który każdego roku przypomina nam o jednym z największych wyzwań zdrowotnych naszych czasów. To dzień solidarności z osobami żyjącymi z HIV i AIDS, dzień edukacji, zrozumienia oraz walki ze stygmatyzacją.
Czym jest HIV i AIDS?
HIV (ludzki wirus upośledzenia odporności ) atakuje system odpornościowy człowieka, który chroni organizm przed infekcjami i chorobami. Kiedy ta ochrona zostanie osłabiona lub zniszczona, osoba zakażona HIV zaczyna zapadać na różne choroby, które zagrażają jej życiu.
Zakażenie HIV nie oznacza natychmiastowego rozwoju AIDS – może minąć nawet kilkanaście lat od zakażenia do pojawienia się objawów zaawansowanego niedoboru odporności, jeśli nie zostanie podjęte leczenie.
AIDS (zespół nabytego niedoboru odporności) to końcowe stadium nieleczonego zakażenia HIV. Na tym etapie układ odpornościowy jest tak osłabiony, że organizm staje się bezbronny wobec tzw. infekcji oportunistycznych (np. grzybiczych, wirusowych, bakteryjnych) i niektórych nowotworów.
Jak można się zakazić HIV?
Istnieją 3 drogi zakażenia HIV:
- Kontakty seksualne bez zabezpieczenia (prezerwatywa) z osobą zakażoną
- Poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej
- W czasie ciąży, porodu lub karmienia piersią wirus może przenieść się z zakażonej matki na dziecko
Nie można zakazić się HIV:
- przez dotyk, pocałunki, uścisk dłoni,
- przez korzystanie z tych samych sztućców, toalet, naczyń,
- poprzez kichanie, kaszel czy kontakt ze łzami, potem lub moczem osoby zakażonej.
Nowoczesne leczenie = życie bez AIDS
Dzięki ogromnemu postępowi medycyny, osoby żyjące z HIV mają dostęp do skutecznej terapii antyretrowirusowej (ARV). Leki te:
- hamują namnażanie wirusa, chroniąc układ odpornościowy,
- pozwalają utrzymać wirusa na niewykrywalnym poziomie, co oznacza, że osoba lecząca się nie zakaża innych (N=N: niewykrywalny = niezakaźny),
- umożliwiają prowadzenie pełnego, zdrowego życia – pracę, związki, rodzicielstwo.
W Polsce dostęp do leczenia jest bezpłatny i możliwy w wielu ośrodkach specjalistycznych.
Test to klucz
Zakażenie HIV można wykryć tylko poprzez test – szybki, prosty i dostępny w punktach konsultacyjno-diagnostycznych (PKD), gdzie można go wykonać anonimowo i bezpłatnie. Wczesna diagnoza pozwala na szybkie wdrożenie leczenia i zachowanie zdrowia.
W Polsce test na HIV można wykonać:
- W Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych (PKD) anonimowo, bezpłatnie i bez skierowania, z profesjonalnym wsparciem doradców, we wszystkich województwach. Znajdź PKD w Twojej okolicy.
- W podstawowej opiece zdrowotnej (POZ). Od maja 2024 r. lekarze POZ mogą zlecać test przesiewowy każdemu dorosłemu pacjentowi – bezpłatnie i bez dodatkowych formalności.
Masz wątpliwości? Skorzystaj z telefonu zaufania HIV/AIDS: 800 888 448 (bezpłatny, czynny w dni robocze 9:00–21:00).