Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Olecku

Definicja choroby zawodowej

Choroba zawodowa, zgodnie z art. 235¹ Kodeksu pracy, to chorobę wymieniona w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”.

Schemat postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia choroby zawodowej

Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza:

• lekarz (np. lekarz profilaktyk, lekarz rodzinny, lekarz stomatolog itp.),
• pracownik aktualnie zatrudniony wyłącznie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną lub były pracownik (np. bezrobotny, niezatrudniony emeryt lub rencista),
• pracodawca, w każdym przypadku podejrzenia choroby zawodowej.

Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się

1. właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu granicznemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, właściwemu komendantowi wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej albo właściwemu wojskowemu inspektorowi sanitarnemu wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej, zwanym dalej "właściwym państwowym inspektorem sanitarnym",
2. właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy

• których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tym miejscu, a w przypadku braku takiej możliwości - według miejsca, na terenie którego było ostatnie narażenie zawodowe.

Wszczęcie postępowania

Właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej, wszczyna postępowanie, w szczególności przeprowadza ocenę narażenia zawodowego oraz sporządza kartę oceny narażenia zawodowego, którą wraz ze skierowaniem na badania przekazuje do jednostki orzeczniczej I stopnia. W przypadku gdy zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej jest w sposób oczywisty bezzasadne, właściwy państwowy inspektor sanitarny, który otrzymał zgłoszenie, wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, o którym mowa w zdaniu pierwszym.

 

Rozpoznanie choroby zawodowej:

Rozpoznania choroby zawodowej u pracownika/byłego pracownika dokonuje lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne w zakresie chorób zawodowych, zatrudniony w uprawnionej jednostce orzeczniczej.

 

Jednostki orzecznicze pierwszego stopnia:

1. poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy;
2. kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych)

- w zakresie wszystkich chorób zawodowych;

3. poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego - w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych;
4. podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.

 

W województwie warmińsko-mazurskim właściwą jednostką uprawnioną do orzekania w sprawach chorób zawodowych jest:

Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Olsztynie 10-449 Olsztyn, ul. Piłsudskiego 71A

Właściwość jednostki orzeczniczej I stopnia ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, a w przypadku, gdy pracownik zamieszkuje w innym województwie niż była wykonywana praca w narażeniu zawodowym, właściwość jednostki orzeczniczej I stopnia ustala się według aktualnego miejsca zamieszkania pracownika.

Lekarz orzecznik na podstawie dokumentacji medycznej, wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji przebiegu zatrudnienia  oraz oceny narażenia zawodowego wydaje orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej.

Pracownik, który nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego I instancji o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej, może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia
w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego za pośrednictwem jednostki orzeczniczej I stopnia.

Jednostki orzecznicze drugiego stopnia:

Jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy, m.in.:

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi,

Orzeczenie lekarskie wydane przez jednostkę orzeczniczą drugiego stopnia jest ostateczne.

 

Stwierdzenie choroby zawodowej

Właściwy państwowy inspektor sanitarny na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika wydaje decyzję administracyjną o stwierdzeniu choroby zawodowej bądź braku podstaw do jej stwierdzenia.

 

Podstawy prawne w zakresie chorób zawodowych

• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (t. j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1836);
• rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (t. j. Dz. U z 2024 r., poz. 1542);
• ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1465 z późn. zm.).