Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Piszu

Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, także z wydruku 3D

 

Zgodnie z art. 63 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia na producentach materiałów do kontaktu z żywnością, w tym także wyprodukowanych w technologii druku 3D (drukowanie przestrzenne), spoczywa obowiązek rejestracji. Zakłady działające na rynku materiałów do kontaktu z żywnością muszą uzyskać wpis do rejestru zakładów prowadzony przez Państwowego Powiatowego Inspektorat Sanitarny.

Wniosek należy złożyć w terminie, co najmniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności, do właściwego terenowo państwowego powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego.

Zgodnie z art. 64 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia wszystkie zakłady działające na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywności mogą rozpocząć działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru zakładów prowadzonego przez państwowego powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego.

W celu uzyskania szczegółowych informacji należy zwrócić się do terenowo właściwej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, która prowadzi nadzór bieżący na danym terenie oraz w celu rejestracji podmiotu.

 

Wymagania dotyczące produkcji i wprowadzania do obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (FCM)

 

Materiały i wyroby drukowane 3D, przeznaczone do kontaktu z żywnością, powinny być wykonane z materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnością.

Wprowadzane do obrotu materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością muszą odpowiadać wymaganiom ogólnym określonym w rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającym dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. Urz. L338/4 z 2004 r.).

Zgodnie z preambułą powyższego rozporządzenia wszelkie materiały i wyroby przeznaczone do bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z żywnością muszą być wystarczająco obojętne,

• aby nie powodować przenikania do żywności substancji w ilościach, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka oraz
• powodować niemożliwe do przyjęcia zmiany w składzie takiej żywności lub
• pogorszenie jej cech organoleptycznych.

 

Dotyczy to także maszyn, urządzeń, przedmiotów i materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W myśl art. 16 rozporządzenia nr 1935/2004 producent/importer ma obowiązek wykazania, że te wyroby są zgodne z przepisami mającymi wobec nich zastosowanie, co potwierdza wynikami przeprowadzonych badań laboratoryjnych (np. migracja globalna, migracja specyficzna, organoleptyka) na podstawie których wystawia deklarację zgodności danego wyrobu z obowiązującymi wymaganiami. Taki dokument powinien towarzyszyć wyrobom przeznaczonym do kontaktu z żywnością znajdującym się na etapie sprzedaży hurtowej.

Wzór pisemnej deklaracji dla materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych określony jest w załączniku IV Rozporządzenia Komisji (WE) NR 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Ponadto, zgodnie z art. 59 ust. 1 Ustawy z dn. 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, podmioty działające na rynku spożywczym są obowiązane przestrzegać wymagań higienicznych określonych w rozporządzeniu nr 852/2004.

 

Dobra praktyka produkcyjna (GMP) - materiały i wyroby powinny być produkowane zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną.

 

Przepisy ogólne zawarte w art. 3 rozporządzenia nr 1935/2004 stanowią, iż materiały i wyroby powinny być produkowane zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną, tak aby w normalnych lub możliwych do przewidzenia warunkach użytkowania nie dochodziło do migracji ich składników do żywności w ilościach, które mogłyby stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, powodować niemożliwe do przyjęcia zmiany w składzie żywności lub pogorszenie jej cech organoleptycznych.

Od 1 sierpnia 2008 r. obowiązuje rozporządzenie Komisji (WE) nr 2023/2006 z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej - ustanawiające zasady Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) w odniesieniu do grup materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, których wykaz zawiera załącznik I do rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kombinacji tych materiałów i wyrobów lub materiałów i wyrobów pochodzących z recyklingu i wykorzystywanych w produkcji tych materiałów i wyrobów.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2023/2006 ma zastosowanie we wszystkich sektorach i na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji materiałów i wyrobów, z wyjątkiem produkcji substancji wyjściowych.

Podmioty działające na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością są obowiązane przestrzegać wymagań w zakresie dobrej praktyki produkcyjnej określonych w rozporządzeniu (WE) nr 2023/2006, w tym celu powinny mieć skuteczne i udokumentowane systemy zapewnienia jakości oraz skuteczny system kontroli jakości.

Dokumentacja dotycząca dobrej praktyki produkcyjnej powinna być udostępniana na żądanie właściwym organom.

 

Oznakowanie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością

 

Oznakowanie, reklama i sposób prezentowania materiału lub wyrobu nie powinny wprowadzać konsumentów w błąd. Szczegółowe wymagania dotyczące znakowania określone zostały w art. 15 rozporządzenia nr 1935/2004, z którego wynika, że do materiałów i wyrobów, które w chwili wprowadzania do obrotu nie weszły jeszcze w kontakt z żywnością, dołącza się m.in. informację „do kontaktu z żywnością”, szczególne wskazówki dotyczące ich używania lub symbol, którego wzór zawiera załącznik II do tego rozporządzenia. Informacja powyższa nie jest obowiązkowa w przypadku wyrobów, które ze względu na swoje właściwości, są w sposób oczywisty przeznaczone do kontaktu z żywnością.

Do materiałów i wyrobów dołącza się również, jeśli jest to konieczne, specjalne zalecenia, których należy przestrzegać w celu ich bezpiecznego i właściwego używania.

Ponadto, oznakowanie powinno zawierać nazwę lub nazwę handlową oraz adres lub informację o siedzibie producenta, przetwórcy lub sprzedawcy odpowiedzialnego za wprowadzenie ich do obrotu i mającego siedzibę we Wspólnocie, jak również odpowiednie oznakowanie lub oznaczenia identyfikacyjne zapewniające możliwość śledzenia drogi materiału lub wyrobu na wszystkich etapach postępowania w celu umożliwienia identyfikacji przedsiębiorstw, z których i do których te materiały lub wyroby dostarczono. Informacje powyższe powinny być widoczne, czytelne i nieusuwalne.

Na etapie sprzedaży detalicznej, informacje te muszą znajdować się na materiałach i wyrobach albo na ich opakowaniu, lub na etykietach umieszczonych na materiałach i wyrobach lub na wyraźnie widocznej dla nabywców ulotce umieszczonej w bezpośrednim sąsiedztwie materiałów i wyrobów.

W myśl art. 55 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, oznakowanie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością wprowadzanych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej musi być w języku polskim. Dodatkowo materiały i wyroby mogą być znakowane w innych językach.

 

Oprócz przepisów ogólnych, dla niektórych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością tj. tworzyw sztucznych (również pochodzących z recyklingu), materiałów ceramicznych, folii z celulozy regenerowanej, oraz aktywnych i inteligentnych materiałów określono szczegółowe wymagania dotyczące produkcji i wprowadzania do obrotu:

• materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych: rozporządzenie Komisji (WE) nr 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością,
• materiałów i wyrobów z recyklingu: rozporządzenie Komisji (WE) nr 282/2008 z dnia 27 marca 2008 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
• aktywnych i inteligentnych materiałów i wyrobów: rozporządzenie Komisji (WE) nr 450/2009 z dnia 29 maja 2009 r. w sprawie aktywnych i inteligentnych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością,