Światowy dzień FAS
05.09.2023
Światowy dzień FAS zwany też Dniem Świadomości FAS to święto obchodzone corocznie na całym świecie w dniu 9 września ( 09.09 – od dziewięciu miesięcy ciąży). Oprócz zwrócenia uwagi na problemy osób chorych na Alkoholowy Zespół Płodowy, ma on na celu uświadomić przyszłym matkom skutki picia alkoholu w czasie ciąży, jego szkodliwy wpływ na rozwój płodu, a w konsekwencji na dalszy nieprawidłowy rozwój dziecka.
Alkohol wypity przez kobietę dostaje się do organizmu dziecka, poprzez łożysko, wpływając negatywnie na jego rozwój. Pół godziny po wypiciu alkoholu przez matkę jego stężenie we krwi dziecka jest takie samo jak we krwi matki.
Rodzaj i rozmiar uszkodzeń u dziecka jest uzależniony od okresu ciąży, w który, matka spożyła alkohol.
- trymestr ciąży - spożywanie alkoholu może między innymi prowadzić do uszkodzeń mózgu ,osłabia rozwój komórek, może uszkodzić serce, nerki, oczy, uszy, prowadzić do deformacji twarzy,
- trymestr ciąży-spożywanie alkoholu osłabia rozwój mózgu, uszkadza mięśnie, skórę, gruczoły i kości,
- trymestr ciąży-spożywanie alkoholu osłabia rozwój mózgu i płuc, prowadzi do zaburzeń rozwoju wzrostu.
Wygląd dziecka z zespołem FAS
Do objawów zespołu FAS u dzieci zaliczamy:
- dysmorfie twarzy (spłaszczona, szeroka twarz, szeroka nasada nosa ze zwiększoną odległością między oczami, krótki nos, krótkie szpary powiekowe, spłaszczona rynienka podnosowa, cienka górna warga, nisko osadzone uszy, zniekształcone małżowiny uszne, mała żuchwa, opadające powieki),
- niski wzrost i stosunkowo mała głowa,
- wady układu kostno-mięśniowego, zbyt duże lub obniżone napięcie mięśniowe,
- wady w budowie narządów – serca, wątroby, nerek czy narządów moczowo-płciowych,
- upośledzenie zmysłu słuchu, wzroku,
- zaburzenia neurologiczne i psychiczne:
– niski iloraz inteligencji, opóźnienie umysłowe,
– opóźniony rozwój mowy oraz ograniczony zasób słów,
– problemy z koncentracją i pamięcią u dzieci,
– trudności w nauce,
– nadpobudliwość, zachowania agresywne,
– problemy z rozumieniem pojęć abstrakcyjnych,
– niedojrzałość emocjonalna,
– problemy z odróżnieniem świata rzeczywistego od nierealnego,
– trudności w kontaktach społecznych, niedostosowanie społeczne,
– słabe zdolności adaptacyjne, przewidywania,
– skłonność do nałogów, depresji,
– problemy z myśleniem przyczynowo - skutkowym.
Dziecko, u którego stwierdza się upośledzenie umysłowe lub towarzyszące dysmorfie, zazwyczaj jest kierowane do lekarza genetyka, który na podstawie wywiadu rodzinnego, objawów i wyników badań dodatkowych stawia rozpoznanie.
Rozpoznanie zespołu FAS opiera się na stwierdzeniu typowych cech wyglądu oraz stwierdzeniu narażenia płodu na alkohol w trakcie ciąży, a także poprzez wykluczenie innych chorób, które mogą powodować podobne objawy. Niestety nie ma badania, które jednoznacznie potwierdziłoby obecność zespołu alkoholowego płodu lub alkoholowego efektu płodowego u dziecka.
Postępowanie z dzieckiem z rozpoznanym FAS musi być dostosowane do jego wieku, stopnia funkcjonowania oraz stanu intelektualnego. Znaczna część dzieci z FAS wymaga stałej opieki psychologicznej lub psychiatrycznej, logopedycznej oraz rehabilitacyjnej. W przypadku dzieci o niskim wzroście ważna jest konsultacja endokrynologiczna, aby wdrożyć właściwe leczenie.
