Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Wieliczce

Upragniona przez wielu słoneczna i bardzo ciepła pogoda zachęca do przebywania na świeżym powietrzu. Wysokie temperatury mogą stanowić jednak istotne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Jak więc chronić organizm przed upałem?

Przygotuj się właściwie:

• Ogranicz przebywanie w pełnym słońcu, by nie dopuścić do przegrzania organizmu
• Noś jasne, lekkie przewiewne ubrania wykonane z naturalnych tkanin, dobrze przepuszczających powietrze, które zapewnią komfort w upalne dni. Dodatkowo pamiętaj również o odpowiednim nakryciu głowy, które zabezpieczy przed przegrzaniem oraz o okularach przeciwsłonecznych z filtrem chroniącym nasze oczy przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym
• Regularnie stosuj krem z filtrem
• Zadbaj także o właściwą cyrkulację powietrza w zamkniętych pomieszczeniach, używaj wentylatorów i klimatyzacji, wietrz najlepiej rano lub wieczorem
• Pamiętaj o regularnych posiłkach, wybierając lekkie dania
• Pij systematycznie najlepiej wodę i unikaj alkoholu
• Unikaj wysiłku fizycznego – może doprowadzić do odwodnienia, utraty minerałów, przegrzania organizmu lub udaru cieplnego
• Nie zostawiaj dzieci i zwierząt w samochodzie, temperatura w nagrzanym aucie może sięgnąć nawet 60°C!
• Upał stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza dla dzieci i osób w podeszłym wieku, oraz osób cierpiących na przewlekłe schorzenia
• Jeśli nie musisz – nie wychodź z domu!

Głównymi zagrożeniami w upalne dni są:

►  Wyczerpanie cieplne i udar cieplny

Jak odróżnić wyczerpanie cieplne od udaru cieplnego?

- Wyczerpanie cieplne

- Udar cieplny

Powstaje na skutek przegrzania organizmu. Szczególnym jego rodzajem jest udar słoneczny, czyli przegrzanie wskutek silnego nasłonecznienia. Z udarem cieplnym spotykamy się wtedy, gdy organizm ma utrudnione lub wręcz uniemożliwione oddawanie nadmiaru ciepła. Do sytuacji takiej może dojść w trakcie pracy w gorącym i wilgotnym pomieszczeniu bez przewiewu, podczas długotrwałego przebywania na słońcu, w trakcie dłuższego marszu, gier, zabaw lub plażowania w okresie dużych upałów oraz w czasie gorących kąpieli wodnych i parowych. Najbardziej narażone są małe dzieci, u których nie rozwinęły się dostatecznie mechanizmy termoregulacji oraz osoby starsze z dolegliwościami układu krążenia lub zażywające preparaty antyhistaminowe.

Pierwsza pomoc:

Osobę z oznakami udaru cieplnego odprowadzamy w chłodne lub zacienione miejsce. Podajemy dużą ilość chłodnych płynów w małych porcjach. Stosujemy okłady na głowę i klatkę piersiową z wody lub lodu. Udar cieplny jest stanem zagrażającym życiu. W sytuacji, gdy stan chorego nie wraca szybko do normy należy wezwać karetkę.

► Odwodnienie organizmu

Dochodzi do niego w sytuacji, gdy organizm traci więcej wody i elektrolitów aniżeli pobiera. W upalne dni, znacznie szybciej może dojść do odwodnienia, zwłaszcza wtedy, gdy uprawia się sport bądź spędza aktywnie dzień poza domem. Organizm, aby obniżyć temperaturę ciała zwiększa aktywność gruczołów potowych sprawiając, że w upalne dni lub podczas uprawiania sportu pocimy się bardziej, przez co zwiększa się nasze zapotrzebowanie na płyny. Należy pamiętać, że wraz ze wzrostem temperatury oraz w trakcie aktywności fizycznej zwiększa się zapotrzebowanie na wodę a jego wielkość zależy w głównej mierze od masy ciała oraz wieku.
Pierwszymi oznakami odwodnienia jest pragnienie. Im większe odwodnienie tym objawy będą bardziej odczuwalne.

Regularne picie wody, najlepiej niegazowanej jest kluczowe do zachowania dobrego samopoczucia i odpowiedniego nawodnienia. Zdrowe nawodnienie uzupełniać mogą soki, np. pomidorowy dostarczający potas, który w upalne dni szybko tracimy z organizmu. Unikać należy natomiast napojów z kofeiną oraz alkoholu, które mają działanie moczopędne i dodatkowo odwadniają organizm. 
Zobacz → Dlaczego należy pić wodę?

► Oparzenia słoneczne

Oparzenia słoneczne powstają na skutek ekspozycji skóry na słońce. Skóra staje się wówczas czerwona, wrażliwa i nierzadko pokryta pęcherzami. Najbardziej narażone na oparzenia są osoby o jasnej karnacji, jednak podczas upalnych dni może przydarzyć się każdemu.
Najlepszym sposobem zapobiegania poparzeniom słonecznym jest umiar i rozsądek w korzystaniu z kąpieli słonecznych. Należy używać preparatów z filtrem przeciwsłonecznym. W godzinach od jedenastej przed południem do drugiej po południu promienie słoneczne są najsilniejsze, dlatego czas ten najlepiej spędzić w cieniu.
W przypadku poparzeń lekkich, pierwszego stopnia, czyli gdy nie ma żadnych pęcherzy na skórze, możemy łagodzić dolegliwości chłodną wodą lub specjalnie do tego celu przeznaczonymi preparatami z apteki. W przepadku oparzeń rozległych najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Rodzaje oparzeń

Oparzenia I stopnia -występują najczęściej i cechują się bólem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem i rozgrzaniem skóry,

Oparzenia II stopnia -występują już rzadziej, cechują się bólem, pieczeniem, zaczerwienieniem skóry natomiast charakteryzują się dodatkowo pojawieniem bolesnych ran oraz pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym,

Oparzenia III i IV stopnia-cechują się gorączką, bólem głowy, dreszczami i nudnościami. Jeżeli mamy takie objawy powinniśmy niezwłocznie udać się do specjalisty w celu przeprowadzenia badań pod kątem udaru słonecznego.

Uważaj na raka czerniaka !

Nieodpowiedzialne opalanie w niektórych przypadkach może doprowadzić nawet do raka skóry. Na szczęście rak skóry nie pojawia się z dnia na dzień. Uprzedzają go zmiany skórne, pojawiające się formie: narośli, pieprzyków, czy znamion barwnikowych. Jeżeli zauważymy ich pojawienie się na swoim ciele, powinniśmy je uważnie obserwować i reagować, kiedy zaczną się zmieniać. Zwracajmy też uwagę na stare pieprzyki i znamiona. Jeśli zaczynają rosnąć, boleć albo zmieniać kształt lub barwę, natychmiast udajmy się do specjalisty .
Dowiedz się więcej o czerniaku → Tydzień Świadomości czerniaka