Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Wieluniu

Tegoroczny Europejski Tydzień Szczepień zbiega się z 50. rocznicą Rozszerzonego Programu Szczepień (EPI) - kampania przygotowana przez WHO będzie  podkreślać efekty uzyskane dzięki temu projektowi w ciągu ostatnich 5 dekad w ochronie wielu pokoleń przed poważnymi chorobami. Uwaga zwrócona zostanie również na pilną potrzebę osiągnięcia wysokiego i sprawiedliwego zasięgu szczepień w każdej społeczności, aby zapobiec epidemiom chorób teraz i w przyszłości.

Pomimo niekwestionowanych sukcesów, akceptacja szczepień w wielu krajach Europy, a także w innych częściach świata, spada. Oprócz różnych innych czynników, takich jak dostęp do szczepionek, dezinformacja odgrywa kluczową rolę w zwiększonej niechęci różnych grup do szczepień.

W ciągu ostatnich kilku lat, w czasie pandemii, postęp w zakresie szczepień uległ zahamowaniu. Chociaż w 2022 r. na całym świecie zaszczepiono ponad 4 miliony dzieci więcej w porównaniu z 2021 r., nadal 20 milionów dzieci nie otrzymało co najmniej jednej szczepionki. Narastające konflikty, pogorszenie koniunktury gospodarczej i wzrost niechęci do szczepień to tylko niektóre z powodów dających takie niepokojące efekty.

Szczepienia ochronne są najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym sposobem ochrony dziecka przed wieloma groźnymi chorobami zakaźnymi. Nowoczesne szczepionki są dobrze tolerowane, a efekty uboczne występują bardzo rzadko. Należ dodatkowo pamiętać, że szczepienia są tańsze niż leczenie powikłań chorób zakaźnych, a szczepienia obowiązkowe są bezpłatne.

Szczepienia jako czynniki przeciwepidemiczne

Regularne stosowanie szczepień ochronnych na masową skalę ogranicza lub uniemożliwia szerzenie się chorób zakaźnych i zakażeń. Dzięki obowiązkowym szczepieniom udało się zmniejszyć zapadalność na groźne i powszechne niegdyś choroby, takie jak krztusiec czy błonica. Badania nad szczepionkami i wprowadzaniem nowych rodzajów szczepionek, hamują rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych.

Szczepienia mają dwa główne cele:

• zapewnić maksymalną ochronę przed zachorowaniem na groźne choroby zakaźne,
• wyeliminować występowanie poszczególnych chorób zakaźnych w społeczeństwie.

W Polsce obowiązuje Program Szczepień Ochronnych popularnie nazywany Kalendarzem Szczepień. Jest opracowywany każdego roku przez Główny Inspektorat Sanitarny. Zawiera wykaz obowiązkowych i zalecanych szczepień oraz zasady ich przeprowadzania. W niektórych przypadkach, np. z powodu opóźnienia w realizacji szczepień ze względu na stan zdrowia pacjenta, powrotu dziecka z innego kraju, konieczne jest opracowanie indywidualnego kalendarza szczepień ustalanego przez lekarza dla dziecka.

Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne, finansowane z budżetu. Należą do nich szczepienia przeciw: gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B), rotawirusom, błonicy, tężcowi i krztuścowi, ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis), inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus influenzae typu B (Hib), odrze, śwince, różyczce, pneumokokom, ospie wietrznej (w grupach ryzyka). Szczepienia obowiązkowe są realizowane do 19 roku życia oraz u osób dorosłych szczególnie narażonych (np. studentów medycyny).

Do szczepień zalecanych, za które muszą zapłacić rodzice/osoby zainteresowane szczepieniem,  należą szczepionki przeciw: wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (wzw A), wzw B (osoby narażone na zakażenie), ospie wietrznej, grypie, pneumokokom (dla urodzonych przed 1 stycznia 2017), meningokokom, ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV), kleszczowemu zapaleniu mózgu, cholerze, durowi brzusznemu, wściekliźnie, żółtej gorączce.

Źródła:

https://www.who.int/europe/event/european-immunization-week-2024

https://www.who.int/campaigns/world-immunization-week/2024

https://www.ecdc.europa.eu/en/immunisation-and-vaccines/communication-activities/eiw

https://www.gov.pl/web/zdrowie/szczepienia

https://www.gov.pl/web/zdrowie/szczepienia-obowiazkowe-i-zalecane

https://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/na-czym-polega-kalendarz-szczepien/