Europejski Tydzień Szczepień 2025
24.04.2025
Europejski Tydzień Szczepień przypadający w tym roku w dniach 27 kwietnia – 2 maja i inicjatywny w ramach niego podjęte mają na celu zapewnienie, że jeszcze większa liczba dzieci, nastolatków, dorosłych – i ich społeczności – będzie chroniona przed chorobami, którym można zapobiegać dzięki szczepieniom.
Szczepionki są jednym z największych osiągnięć ludzkości. Przez ostatnie 50 lat szczepionki uratowały co najmniej 154 miliony istnień. To 6 istnień na minutę, każdego dnia, przez pięć dekad. Dziesięciolecia współpracy między rządami, agencjami pomocowymi, naukowcami, pracownikami służby zdrowia i rodzicami doprowadziły nas do miejsca, w którym jesteśmy dzisiaj – świata, w którym wyeliminowaliśmy ospę i prawie wyeliminowaliśmy polio.
Szczepionki ratują życie w każdym wieku – chronią nas w dzieciństwie i dorosłości przed ponad 30 infekcjami i śmiertelnymi chorobami. Od 1988 roku zaszczepiono na świecie przeciwko polio 3 miliardy dzieci, a 20 milionów ludzi, którzy w przeciwnym razie zostaliby sparaliżowani przez polio, może dziś chodzić.
Szczepionki tworzą też przyszłość. W pełni zaszczepione dziecko ma większe szanse na to, że będzie wystarczająco zdrowe, aby uczyć się, rozwijać. W czasach konkurujących priorytetów szczepionki są jednym z najlepszych wyborów inwestycyjnych, jakie można podjąć, aby zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo. Kontynuując „inwestowanie” w szczepionki, możemy pomóc zbudować świat, w którym mniej dzieci niż kiedykolwiek umiera z powodu chorób, którym można zapobiec.
Szczepienie jest prostym, bezpiecznym i skutecznym sposobem ochrony przed chorobami, zanim się z nimi zetkniesz. Wykorzystuje naturalne mechanizmy obronne organizmu do budowania odporności na określone infekcje i wzmacnia układ odpornościowy.
Szczepionki uczą układ odpornościowy wytwarzania przeciwciał, tak jak robi to, gdy jest narażony na chorobę. Jednak ponieważ szczepionki zawierają tylko zabite lub osłabione formy wirusów lub bakterii, nie powodują choroby ani nie narażają na ryzyko jej powikłań.
Większość szczepionek podaje się w formie zastrzyku, niektóre jednak przyjmuje się doustnie lub w postaci aerozolu do nosa.
Szczepionki zmniejszają ryzyko zachorowania na chorobę, współpracując z naturalnymi mechanizmami obronnymi organizmu, aby zbudować ochronę. Kiedy otrzymujesz szczepionkę, Twój układ odpornościowy reaguje. On:
- rozpoznaje atakujące drobnoustroje, na przykład wirusy lub bakterie;
- produkuje przeciwciała (przeciwciała to białka produkowane naturalnie przez układ odpornościowy w celu zwalczania chorób);
- pamięta chorobę i jak z nią walczyć.
Szczepionka jest zatem bezpiecznym i inteligentnym sposobem na wywołanie odpowiedzi immunologicznej w organizmie, bez wywoływania choroby.
Nasze układy odpornościowe są zaprojektowane tak, aby pamiętać. Po narażeniu na jedną lub więcej dawek szczepionki, zazwyczaj pozostajemy chronieni przed chorobą przez lata, dekady, a nawet całe życie. To właśnie sprawia, że szczepionki są tak skuteczne. Zamiast leczyć chorobę po jej wystąpieniu, szczepionki zapobiegają w pierwszej kolejności zachorowaniu.
Dlaczego warto się zaszczepić?
Bez szczepionek grożą nam poważne choroby i niepełnosprawność z powodu chorób takich jak odra, zapalenie opon mózgowych, zapalenie płuc, tężec i polio. Wiele z tych chorób może zagrażać życiu. WHO szacuje, że same szczepionki dla dzieci ratują ponad 4 miliony istnień ludzkich każdego roku.
Chociaż niektóre choroby mogą stać się rzadkie, wirusy i bakterie, które je wywołują, nadal krążą w niektórych lub wszystkich częściach świata. W dzisiejszym świecie choroby zakaźne mogą łatwo przekraczać granice i zarażać każdego, kto nie jest chroniony.
Dwa główne powody, dla których warto się zaszczepić, to ochrona siebie i otoczenia. Ponieważ nie każdy może się zaszczepić – w tym bardzo małe dzieci, osoby ciężko chore lub z pewnymi alergiami – polegają na szczepieniach innych, aby mieć pewność, że są również bezpieczni przed chorobami, którym można zapobiegać dzięki szczepieniom.
W Polsce obowiązuje Program Szczepień Ochronnych popularnie nazywany Kalendarzem Szczepień. Jest opracowywany każdego roku przez Główny Inspektorat Sanitarny. Zawiera wykaz obowiązkowych i zalecanych szczepień oraz zasady ich przeprowadzania. W niektórych przypadkach, np. z powodu opóźnienia w realizacji szczepień ze względu na stan zdrowia pacjenta, powrotu dziecka z innego kraju, konieczne jest opracowanie indywidualnego kalendarza szczepień ustalanego przez lekarza dla dziecka.
Szczepienia jednej osoby zapewniają bezpieczeństwo również innym osobom.
W dzisiejszym połączonym świecie, wybuch epidemii gdziekolwiek jest zagrożeniem wszędzie. Wspierając szczepienia, nie tylko ratujemy życie, ale także powstrzymujemy śmiertelne choroby takie jak odra, błonica, cholera, na całym świecie.
Reagowanie na kolejne ogniska choroby jest kosztownym i nieskutecznym sposobem walki z chorobą i niepotrzebnie naraża życie. Zrównoważonym sposobem na zatrzymanie tego cyklu jest zapobieganie ─ zapewnienie ludziom wszędzie ochrony za pomocą odpowiednich szczepionek, we właściwym czasie, od urodzenia do starości.
Nie każdy ma taki sam dostęp do szczepień.
Szacuje się, że w 2023 r. 14,5 mln dzieci nigdy nie otrzymało ani jednej dawki żadnej szczepionki. Pomimo że szczepionka przeciwko odrze uratowała więcej istnień ludzkich niż jakakolwiek inna szczepionka w ciągu ostatnich pięciu dekad, ponad 22 mln dzieci nadal nie otrzymało pierwszej dawki tej szczepionki, a kolejne 12 mln nie otrzymało drugiej dawki w 2023 r.
Każde dziecko ma prawo do ochrony przed chorobami, którym można zapobiegać za pomocą szczepień – bez względu na to, kim jest i gdzie mieszka. Zwiększenie dostępu do szczepionek wszędzie jest najlepszym sposobem, aby zapewnić każdemu dziecku zdrowy start w życie i chronić je przed chorobami, którym można zapobiegać od urodzenia do starości.
Źródła:
