Legionella - szczegółowa informacja o zagrożeniu
07.05.2025
🦠Legionella – szczegółowa informacja o zagrożeniu
Legionella to bakteria, która występuje naturalnie w wodach powierzchniowych (rzeki, jeziora). Może jednak rozwijać się także w instalacjach wodnych w budynkach, gdzie panują odpowiednie warunki – np. zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura wody, stagnacja lub zanieczyszczenia w instalacjach. Zakażenie tą bakterią może prowadzić do poważnych chorób układu oddechowego, w tym legionellozy, czyli zapalenia płuc.
Gdzie występuje Legionella?
Bakterie Legionella mogą rozwijać się w różnych miejscach, zwłaszcza tam, gdzie woda długo nie przepływa, a temperatura wynosi od 20°C do 50°C. Do najczęstszych miejsc, w których może występować Legionella, należą:
- prysznice i węże prysznicowe – nieużywane przez dłuższy czas,
- krany i woda stojąca w instalacjach – w instalacjach, w których rzadko używana jest ciepła woda,
- bojlery, podgrzewacze wody i zasobniki – w których woda nie osiąga odpowiedniej temperatury,
- systemy klimatyzacyjne – zwłaszcza w starszych budynkach,
- fontanny, kurtyny wodne i zraszacze ogrodowe – szczególnie w miejscach publicznych,
- instalacje przeciwpożarowe – takie jak hydranty, zraszacze,
- jacuzzi, baseny i nawilżacze powietrza – szczególnie w hotelach i obiektach rekreacyjnych.
Jak dochodzi do zakażenia Legionellą?
Zakażenie Legionellą nie odbywa się poprzez picie wody, ale przez wdychanie drobnych kropelek wody (aerozolu), które zawierają bakterie. Drobinki te mogą unosić się w powietrzu, szczególnie w miejscach takich jak:
- prysznice – np. podczas kąpieli w łazience,
- jacuzzi i baseny – gdzie woda jest podgrzewana i może tworzyć mgłę,
- klimatyzacja – szczególnie w pomieszczeniach z dużą wilgotnością powietrza.
Zakażenie może nastąpić, gdy te drobinki dostaną się do płuc, co może prowadzić do rozwoju choroby.
Objawy zakażenia Legionellą
Objawy zakażenia mogą pojawić się od 2 do 10 dni po kontakcie z zakażoną wodą. Do najczęstszych objawów należą:
- wysoka gorączka – powyżej 38°C,
- kaszel – suchy lub z wydzieliną,
- duszności – trudności w oddychaniu,
- bóle głowy i mięśni – ogólne osłabienie organizmu,
- zmęczenie i złe samopoczucie,
- ból w klatce piersiowej – który może sugerować zapalenie płuc.
Zakażenie może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, zwłaszcza u osób starszych, palaczy, osób z obniżoną odpornością i chorobami płuc. W takich przypadkach legionelloza może być śmiertelna.
Jak zapobiegać zakażeniu Legionellą?
Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad:
1. Regularne korzystanie z instalacji wodnych
- używaj kranów i pryszniców regularnie, aby uniknąć stagnacji wody, szczególnie
w rzadko używanych częściach budynku (np. łazienkach, pomieszczeniach socjalnych). - odkręcaj kran co najmniej raz w tygodniu w miejscach, gdzie woda nie jest używana przez długi czas.
2. Kontrola temperatury wody
- Temperatura ciepłej wody powinna wynosić przynajmniej 55°C, aby zapobiec rozwojowi Legionelli. Zimna woda powinna mieć temperaturę poniżej 20°C.
- W bojlerach i podgrzewaczach wody należy ustawić odpowiednią temperaturę,
aby bakterie nie miały warunków do rozwoju.
3. Konserwacja i czyszczenie instalacji
- regularnie czyść prysznice i słuchawki prysznicowe. Sprawdzaj, czy nie ma osadów kamienia, które mogą sprzyjać rozwojowi bakterii.
- odkamieniaj perlatory (sitka w kranach), aby woda miała swobodny przepływ.
- oczyszczaj filtry w klimatyzatorach i nawilżaczach powietrza, jeśli są używane
w budynkach.
4. Dezynfekcja w instalacjach wodnych
- jeśli instalacja wodna jest narażona na długotrwałą nieobecność (np. obiekty sezonowe), warto przeprowadzić cykliczną dezynfekcję instalacji.
- w obiektach publicznych (szpitalach, hotelach) zaleca się regularne badania mikrobiologiczne wody na obecność Legionelli oraz przeprowadzanie profesjonalnych zabiegów dezynfekcji.
5. Przepłukiwanie instalacji po długiej nieobecności
- Jeśli wracasz po dłuższej nieobecności (np. po wakacjach), przepłucz instalację wodną przez kilka minut, aby pozbyć się ewentualnych bakterii z rur.
Kto jest odpowiedzialny za kontrolowanie instalacji?
Właściciele oraz administratorzy budynków mają obowiązek zapewnienia, że instalacje wodne są bezpieczne i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Zgodnie z przepisami prawa (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r.):
- administratorzy budynków użyteczności publicznej (np. szpitali, hoteli) muszą przeprowadzać regularne badania mikrobiologiczne wody oraz monitorować ryzyko wystąpienia Legionelli.
- w przypadku wykrycia bakterii administratorzy są zobowiązani do przeprowadzenia dezynfekcji instalacji i powiadomienia odpowiednich służb sanitarnych.
Źródło:
https://www.pzh.gov.pl/serwisy-tematyczne/legionella/legionelozy/diagnostyka-i-leczenie/
https://legionella.pl/artykuly-pl/choroba-legionistow-przyczyny-przebieg-i-leczenie/
https://www.gov.pl/web/gis/bezpieczenstwo-wodne-w-budynkach
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r. poz. 2294)