Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Wieluniu

Zdrowie nie zaczyna się „od jutra”, ale od systematycznych małych kroków - od planowania posiłków, przez regularne spacery, po monitorowanie postępów. Zdrowe relacje społeczne i wsparcie bliskich pomagają w wytrwaniu w postanowieniach, co ma wpływ na zdrowie psychiczne i ogólne samopoczucie. Nowe nawyki warto wpisywać w codzienny rytm i traktować jak ważne zobowiązania wobec siebie, a nie tylko chwilowy zryw noworoczny.

Aktywność fizyczna – fundament zdrowego stylu życia

Jednym z najczęstszych postanowień noworocznych jest zwiększenie aktywności fizycznej. Warto jednak pamiętać, że aktywność powinna być dostosowana do indywidualnych możliwości i to stopniowe jej wprowadzanie sprzyja utrzymaniu dobrych nawyków. Regularny ruch, nawet umiarkowany jak spacer czy joga, wspiera układ krążenia, poprawia metabolizm, obniża ryzyko chorób przewlekłych i pozytywnie wpływa na samopoczucie. Ruch ma korzystny wpływ zarówno na ciało, jak i umysł, warto więc włączyć go również podczas przerw w pracy siedzącej. Eksperci zalecają ustalenie konkretnego celu, np. określonej liczby minut ruchu w tygodniu, co ułatwia osiągnięcie sukcesu. Aktywność fizyczna może być przyjemnością, jeśli wybieramy formy, które lubimy, np. taniec, jazdę na rowerze czy nordic walking.  Rucha ma zbawienny wpływ nie tylko na redukcję masy ciała czy tkanki tłuszczowej, ale też m.in. wzmacnia mięśnie i kości, obniża wysoki poziom insuliny, obniża ciśnienie tętnicze krwi.

Zdrowa dieta i odżywianie – realne cele do osiągnięcia

Kolejnym częstym postanowieniem jest zmiana nawyków żywieniowych. Codzienna dieta powinna zaopatrywać w różnorodne składniki odżywcze: białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy. Powinna też dostarczać odpowiedniej ilości energii, niezbędnej dla funkcjonowania organizmu. Dieta powinna być dostosowana do osoby, jej potrzeb, stylu życia i stanu zdrowia oraz smaku. Ważne jest, by była zbilansowana, czyli dostarczała niezbędnych składników odżywczych z różnych grup produktów, a przy tym ograniczać produkty wysoko przetworzone.

Zdrowe nawyki żywieniowe nie muszą być trudne - zaczynają się od małych zmian, jak zastąpienie słodzonych napojów wodą czy jedzenie większej ilości warzyw. Narzędzia takie jak Diety NFZ oferują plany żywieniowe i wskazówki, które pomagają ułożyć dietę dopasowaną do potrzeb, niezależnie od tego, czy celem jest utrata wagi, poprawa zdrowia czy zwiększenie energii. Planowanie posiłków i przygotowywanie ich z wyprzedzeniem to praktyczny sposób, by uniknąć impulsywnych wyborów oraz ułatwić realizację postanowień, a regularne spożywanie pełnowartościowych produktów wspiera zdrowie fizyczne i psychiczne.

Rzucanie nałogów i ograniczanie używek

Postanowienia dotyczące rzucenia palenia, ograniczenia alkoholu czy innych używek to jedne z najtrudniejszych, ale i najważniejszych dla zdrowia. Wszyscy mamy świadomość bezpośredniego ich wpływu na kondycję układu oddechowego, sercowo-naczyniowego oraz ogólną jakość życia. Korzyści zdrowotne wynikające z zerwania z używkami pojawiają się stosunkowo szybko - poprawia się wydolność, sen i koncentracja. Rzucenie palenia papierosów przynosi liczne korzyści zdrowotne - zmniejsza ryzyko chorób układu oddechowego, sercowo‑naczyniowego i nowotworów. Ograniczenie lub zaprzestanie picia alkoholu pozytywnie wpływa na odporność, zdrowie narządów wewnętrznych i poprawia ogólny stan zdrowia, a w przypadku osób leczonych onkologicznie może nawet zwiększyć skuteczność terapii. Ostatecznie jednak każda redukcja używek, nawet stopniowa, to krok w stronę lepszego zdrowia i większej energii do realizacji innych postanowień.

Jeśli chcesz rzucić palenie, masz do wyboru kilka dróg wsparcia:

• Konsultacja z lekarzem – specjalista może zaproponować nikotynową terapię zastępczą (np. plastry, gumy do żucia) lub leki takie, które zmniejszają głód nikotynowy.
• Programy terapeutyczne – wiele placówek medycznych prowadzi specjalne kursy rzucania palenia. Obejmują one wsparcie psychologiczne, spotkania w grupach i naukę radzenia sobie z uzależnieniem.
• Pomoc online – istnieją aplikacje oraz strony internetowe, które motywują do rzucenia palenia. Możesz tam znaleźć porady, zapisywać swoje postępy i otrzymywać wsparcie każdego dnia.
• Wsparcie społeczne – grupy wsparcia (zarówno stacjonarne, jak i w internecie) łączą osoby znajdujące się w podobnej sytuacji. Możecie dzielić się doświadczeniami i wzajemnie motywować.
• Telefoniczne linie pomocy – w Polsce działa Krajowa Infolinia Pomocy Palaczom (800 60 10 60), gdzie przez telefon uzyskasz porady i potrzebne wsparcie. Dla telefonów komórkowych 22 211 80 15

Sen, obniżenie poziomu stresu i troska o dobrostan psychiczny to kluczowe elementy zdrowego stylu życia, które powinny znaleźć się w noworocznych postanowieniach.

Stres jest naturalną reakcją organizmu, ale jeśli trwa zbyt długo lub jest intensywny, może prowadzić do problemów ze snem, zaburzeń nastroju i osłabienia odporności. Ważne jest rozpoznawanie jego źródeł i  wprowadzanie codziennych praktyk relaksacyjnych, takich jak krótkie spacery, medytacja czy rozmowy z bliskimi, które sprzyjać będą równowadze emocjonalnej i redukcji stresu.

Aby dbać o zdrowie psychiczne, warto też zadbać o odpowiednią ilość odpoczynku i higienę snu - eksperci wskazują, że dorosły człowiek powinien przesypiać 7–9 godzin na dobę, ponieważ zbyt krótki sen negatywnie wpływa na funkcjonowanie mózgu i ciała.

Równie istotne są relacje społeczne - pielęgnowanie więzi z bliskimi wzmacnia poczucie własnej wartości, daje wsparcie emocjonalne i pomaga radzić sobie z trudnościami dnia codziennego. Każdy może czasami doświadczyć obniżenia nastroju, ale jeśli objawy utrzymują się długo lub nasilają, warto rozważyć konsultację z psychologiem lub psychiatrą, którzy mogą pomóc wdrożyć odpowiednie strategie wsparcia. To kompleksowe podejście - od snu, przez aktywność i relacje, po profesjonalne wsparcie  - wspiera zdrowie psychiczne i pomaga zachować równowagę emocjonalną na co dzień.

Regularne badania i profilaktyka zdrowotna

Nie można zapomnieć o profilaktyce - to jeden z najważniejszych elementów zdrowych postanowień.

Regularne badania i profilaktyka zdrowotna to fundament dbania o zdrowie - pozwalają wykrywać choroby we wczesnym stadium, zanim pojawią się wyraźne objawy, co znacząco zwiększa szanse skutecznego leczenia i poprawia jakość życia. Na portalu Pacjent.gov.pl znaleźć można zalecenia dotyczące profilaktyki w każdym wieku, które pokazują, jak monitorować zdrowie, kiedy warto korzystać z badań oraz jak łatwo to robić nawet bez konkretnych dolegliwości, korzystając z kalendarza badań dostępnego w Akademii NFZ, gdzie można sprawdzić, jakie badania są rekomendowane dla danej płci i wieku. Z kolei „Moje Zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, jest kompleksowym, bezpłatnym programem profilaktycznym dostępnym dla każdego ubezpieczonego powyżej 20. roku życia i obejmuje ocenę stanu zdrowia poprzez ankietę oraz zestaw badań laboratoryjnych, a następnie indywidualny plan zdrowotny i zalecenia lekarza POZ.

Regularne badania i korzystanie z programów profilaktycznych to najlepszy sposób, by wyprzedzić choroby, zadbać o swoje zdrowie i poprawić jakość życia. Dzięki nim każdy może świadomie monitorować swój stan zdrowia, wprowadzać zmiany w stylu życia i reagować na wczesne sygnały organizmu. Profilaktyka to inwestycja w długie, aktywne i pełne energii życie, dlatego warto traktować ją jak stały, codzienny nawyk, a nie jednorazowe działanie w sytuacji kryzysowej.

Źródła:

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/cwicz-dla-siebie

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jedz-na-zdrowie

https://ncez.pzh.gov.pl/zdrowe-odchudzanie/zmiana-nawykow-zywieniowych-od-czego-zaczac/

https://onkologia.pacjent.gov.pl/pl/pacjent/codziennosc-w-trakcie-leczenia/jak-rzucic-palenie-i-ograniczyc-alkohol

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/dlaczego-warto-rzucic-palenie

https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/zadbaj-o-swoje-zdrowie-psychiczne

https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/profilaktyka-w-kazdym-wieku

https://akademia.nfz.gov.pl/kalendarz-badan/

https://pacjent.gov.pl/program-moje-zdrowie