Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Wieluniu

Co roku, 31 maja obchodzony jest Światowy Dzień Bez Tytoniu. Utworzony został przez państwa członkowskie Światowej Organizacji Zdrowia w 1987 r.. Głównym celem było zwrócenie uwagi na epidemię tytoniu oraz możliwe do uniknięcia, poprzez promocję i edukację, zgony i choroby, która ona powoduje. Coroczna uroczystość informuje opinię publiczną o zagrożeniach związanych z używaniem tytoniu, praktykach biznesowych firm tytoniowych, o tym co robi WHO alby walczyć z epidemią tytoniu.

WHO opublikowało na początku tego roku raport naukowy wskazujący, że używanie tytoniu może zwiększać ryzyko wystąpienia poważnych objawów z powodu choroby COVID-19. Wczesne badania wskazują, że w porównaniu z osobami niepalącymi, posiadanie historii palenia może znacznie zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych następstw zdrowotnych u pacjentów z COVID-19, w tym przyjęcia na intensywną terapię, wymagających wentylacji mechanicznej i cierpiących na poważne konsekwencje zdrowotne.

Według badań przeprowadzonych przez CBOS w lipcu 2019 roku papierosy pali jedna czwarta dorosłych Polaków (26%) – co piąty regularnie, a co dwudziesty – okazjonalnie. Odsetek palących jest obecnie najniższy w historii badań.

W 2010 roku w życie weszła tzw. ustawa antynikotynowa, zakazująca palenia w miejscach publicznych, tym samym palacze są obecnie mniej widoczni w przestrzeni publicznej niż w ostatnich latach. Obniżył się poziom przyzwolenia społecznego na obecność osób palących w otoczeniu innych ludzi.

Według badań popularność palenia jest zależna od płci. Po papierosa sięga 31% mężczyzn, w tym regularnie pali 26%.Jest to wyraźna różnica w porównaniu do kobiet, spośród których pali 21%, a regularnie –17%. Widoczny w ostatnich latach spadek liczby palących dokonał się głównie za sprawą mężczyzn. W 2012 roku palenie deklarowało bowiem 40% mężczyzn i 23% kobiet. W porównaniu z 2012 rokiem zmalał odsetek osób tolerujących palaczy (z 46% w 2012 roku do 42% obecnie), a przybyło deklarujących, że nie lubią przebywać w ich otoczeniu (wzrost o 5%).

Najczęściej palą badani między 45 a 54 rokiem życia (35%) oraz między 55 a 64 rokiem życia (32%). Palenie najmniej popularne jest wśród osób w wieku 18–24 lata. We wszystkich grupach wiekowych mężczyźni palą częściej niż kobiety, a najbardziej zbliżone odsetki osób palących notujemy wśród osób mających od 55 do 64 lat.

Od lat liczba palaczy papierosów tradycyjnych w Polsce utrzymuje się na podobnym poziomie, lecz widać tendencję spadkową.

Niemniej, epidemia tytoniowa jest jednym z największych zagrożeń zdrowia publicznego, z jakim borykał się świat. Każdego roku na świecie umiera ponad 8 milionów ludzi z powodu używania tytoniu. Ponad 7 milionów z tych zgonów jest wynikiem bezpośredniego palenia tytoniu, a około 1,2 miliona jest wynikiem palenia biernego. Prawie połowa wszystkich dzieci oddycha powietrzem zanieczyszczonym dymem tytoniowym, a 65 000 dzieci umiera każdego roku z powodu chorób związanych z biernym paleniem.

Dlaczego warto rzucić palenie?

Palacze są do 22 razy bardziej narażeni na zachorowanie na raka płuc w ciągu swojego życia niż osoby niepalące. Palenie tytoniu jest główną przyczyną raka płuc, powodując ponad dwie trzecie zgonów z powodu raka płuc na całym świecie. U jednego na pięciu palaczy tytoniu w ciągu swojego życia rozwinie się przewlekła obturacyjna choroba płuc, zwłaszcza u osób, które zaczynają palić w dzieciństwie i wieku nastoletnim, ponieważ dym tytoniowy znacznie spowalnia wzrost i rozwój płuc. Palenie tytoniu ponad dwukrotnie zwiększa ryzyko przekształcenia gruźlicy ze stanu utajonego w stan aktywny, a ponadto wiadomo, że pogarsza naturalny postęp choroby. Około jedna czwarta światowej populacji ma utajoną gruźlicę.

Palacze tytoniu mają nawet dwukrotnie większe ryzyko udaru mózgu i czterokrotnie większe ryzyko chorób serca.

Palenie i używanie tytoniu bezdymnego powoduje raka jamy ustnej, raka warg, gardła (gardła i krtani) oraz przełyku.

Palacze są znacznie bardziej narażeni na rozwój ostrej białaczki szpikowej; rak zatok nosowych i przynosowych; raka jelita grubego, nerek, wątroby, trzustki, żołądka lub jajnika; i raka dolnych dróg moczowych (w tym pęcherza moczowego, moczowodu i miedniczki nerkowej)

Palacze częściej niż niepalący zapadają na związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej, stan, który powoduje nieodwracalną utratę wzroku. Dorośli palacze częściej cierpią na utratę słuchu.

Z każdym zaciągnięciem się papierosa do organizmu dostarczane są toksyny i substancje rakotwórcze, co najmniej 70 substancji chemicznych powoduje raka.

Choroba Alzheimera jest najpowszechniejszą formą demencji i szacuje się, że 14% przypadków choroby Alzheimera na świecie można przypisać paleniu.

Korzyści zdrowotne rzucenia palenia można zauważyć niemal natychmiast! Już po 20 minutach od rzucenia palenia obniża się tętno. W ciągu 12 godzin poziom tlenku węgla we krwi wraca do normy. W szerszej perspektywie, w ciągu 2-12 tygodni poprawia się krążenie i poprawia się praca płuc. W ciągu 1-9 miesięcy kaszel i duszność ustępują. W ciągu 5-15 lat ryzyko udaru zmniejsza się do poziomu osoby niepalącej. W ciągu 10 lat śmiertelność z powodu raka płuc jest o połowę niższa niż wśród palaczy. W ciągu 15 lat ryzyko choroby serca jest takie, jak u niepalących.

Warto zwrócić uwagę też, że:

1. Tytoń wpływa na Twój wygląd

Tytoń powoduje żółknięcie zębów i nadmierną płytkę nazębną, sprawia, że ​​skóra marszczy się, przez co szybciej wygląda na starszą. Palenie powoduje przedwczesne starzenie się skóry poprzez niszczenie białek, które nadają skórze elastyczność, zubożają ją w witaminę A i ograniczają przepływ krwi.

2. To zagraża zdrowiu Twoich przyjaciół i rodziny – nie dotyczy tylko Ciebie

Osoby niepalące narażone na bierne palenie są narażone na ryzyko zachorowania na raka płuc, cukrzycą typu 2. Ponadto papierosy pozostają ważną przyczyną przypadkowych pożarów.

3. To drogie – możesz wydawać pieniądze na ważniejsze rzeczy

Jedno z badań wykazało, że palacze pochłaniają średnio 1,4 miliona dolarów kosztów osobistych, w tym wydatki na papierosy, koszty leczenia i niższe płace wynikające z palenia i narażenia na bierne palenie. Używanie tytoniu przyczynia się do ubóstwa, odwracając wydatki gospodarstw domowych z podstawowych potrzeb, takich jak żywność i mieszkanie, na tytoń.

4. Palenie zmniejsza Twoją płodność

Palacze są bardziej narażeni na bezpłodność. Rzucenie palenia zmniejsza trudności z zajściem w ciążę, przedwczesnymi porodami, dziećmi z niską masą urodzeniową i poronieniami. Palenie może też powodować zaburzenia erekcji. Ogranicza dopływ krwi do penisa, uniemożliwiając osiągnięcie erekcji. Zaburzenia erekcji są częstsze u palaczy i istnieje duże prawdopodobieństwo, że utrzymają się lub staną się trwałe, chyba że mężczyzna wcześnie zaprzestanie palenia.

5. Wszystkie formy tytoniu są śmiertelne

Palenie sziszy jest tak samo szkodliwe jak inne formy używania tytoniu. Żucie tytoniu może powodować raka jamy ustnej, utratę zębów, brązowe zęby, białe plamy i choroby dziąseł. Nikotyna zawarta w tytoniu bezdymnym jest łatwiej wchłaniana niż podczas palenia papierosów, co zwiększa jego właściwości uzależniające.

6. Tytoń niszczy środowisko

Niedopałki papierosów należą do najczęściej wyrzucanych śmieci na świecie. Niebezpieczne substancje zidentyfikowane w niedopałkach papierosów - w tym arsen, ołów, nikotyna i formaldehyd są wypłukiwane do środowiska wodnego i gleby.

 

RZUĆ PALENIE JUŻ DZIŚ!

Źródła:

Komunikat z badań CBOS Nr 104/2019 - Palenie papierosów sierpień 2019 (https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_104_19.PDF)

http://www.emro.who.int/tfi/know-the-truth/tobacco-and-waterpipe-users-are-at-increased-risk-of-covid-19-infection.html

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco

https://www.who.int/news-room/spotlight/more-than-100-reasons-to-quit-tobacco