Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Wieluniu

31 maja 2023 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i specjaliści zdrowia publicznego z całego świata spotkają się, aby świętować Światowy Dzień bez Tytoniu. Hasło przewodnie w 2023 roku brzmi: „Potrzebujemy żywności, nie tytoniu”.  Tegoroczna globalna kampania ma na celu podniesienie świadomości w temacie alternatywnej produkcji roślinnej i możliwości marketingowych dla rolników tytoniu oraz zachęcenie ich do prowadzenia zrównoważonych, pożywnych upraw. Jej celem będzie również pokazanie ingerencji koncernów przemysłu tytoniowego w procesy zamiany upraw tytoniu na uprawy  zrównoważone i jak tym samym przyczyniają się one do światowego kryzysu żywnościowego.

Warto mieć świadomość, że uprawa i produkcja tytoniu pogłębia brak bezpieczeństwa żywnościowego.

Globalny kryzys żywnościowy narasta, napędzany przez konflikty, zmiany klimatu, skutki pandemii COVID-19, a także skutki wojny na Ukrainie, która napędza wzrost cen żywności, paliw i nawozów. Uprawa i produkcja tytoniu prowadzi do długotrwałych, globalnych szkód ekologicznych i zmiany klimatu, a także odgrywa kluczową rolę w określaniu przyszłości rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego. WHO ogłasza dzisiaj globalną kampanię 2023 na Światowy Dzień bez Tytoniu – skoncentrowaną na zrównoważonych uprawach żywności zamiast tytoniu.

Kilka faktów dotyczących uprawy tytoniu:

• Uprawa tytoniu przyczynia się rokrocznie do wycinania 200 000 hektarów lasów. Każdego roku na całym świecie pod uprawę tytoniu przekształca się około 3,5 miliona hektarów ziemi.
• Niewielkie grunty orne i woda są wykorzystywane do uprawy tytoniu, a tysiące hektarów lasów jest niszczonych w celu stworzenia przestrzeni do produkcji tytoniu i produkcji paliwa do peklowania liści tytoniu. W ten sposób żyzna ziemia jest niszczona i nie może być wykorzystywana do uprawy bardzo potrzebnych roślin spożywczych.
• Do uprawy tytoniu niezbędne jest intensywne stosowanie pestycydów i nawozów, które przyczyniają się do degradacji gleby.
• Ponieważ tytoń zmniejsza żyzność gleby, grunty wykorzystywane pod uprawę tytoniu w szerszej perspektywie, w przypadku zmiany upraw na żywnościowe, dają uboższe plony.
• W porównaniu z innymi działaniami rolniczymi, takimi jak uprawa kukurydzy, a nawet wypas bydła, uprawa tytoniu ma znacznie bardziej destrukcyjny wpływ na ekosystemy, ponieważ pola uprawne tytoniu są bardziej podatne na pustynnienie.

Mimo, że uprawa tytoniu może generować zyski, nie będą one w stanie jakkolwiek zrekompensować szkód wyrządzonych zrównoważonej produkcji żywności w krajach o niskich i średnich dochodach. W tym kontekście istnieje pilna potrzeba podjęcia środków prawnych w celu ograniczenia uprawy tytoniu i pomocy rolnikom w przestawieniu się na produkcję alternatywnych upraw żywności.

Intensywne obchodzenie się ze środkami owadobójczymi i toksycznymi chemikaliami podczas uprawy tytoniu przyczynia się do złego stanu zdrowia wielu rolników i ich rodzin.

Nieuczciwe ustalenia umowne z firmami tytoniowymi powodują zubożenie rolników, a praca dzieci, która często jest wpleciona w uprawę tytoniu, koliduje z prawem do edukacji i stanowi pogwałcenie praw człowieka.

Dziewięciu z 10 największych hodowców tytoniu to kraje o niskich i średnich dochodach, a 4 z nich określa się jako kraje o niskich dochodach z deficytem żywności. Grunty wykorzystywane do uprawy tytoniu mogłyby być efektywniej wykorzystywane do osiągnięcia drugiego celu zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych – wyeliminowania głodu.

Źródła:

https://www.who.int/europe/news-room/events/item/2023/05/31/default-calendar/world-no-tobacco-day-2023--we-need-food--not-tobacco

https://www.who.int/news/item/07-11-2022-we-need-food--not-tobacco---focus-of-the-world-no-tobacco-day-2023