Światowy Dzień Bez Tytoniu 2025
22.05.2025
Światowy Dzień Bez Tytoniu 2025: Zdemaskować atrakcyjność: ujawnienie taktyk przemysłu tytoniowego i nikotynowego.
Palenie tytoniu jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń zdrowotnych na świecie, odpowiadając za ponad 8 milionów zgonów rocznie. Większość tych śmierci (ponad 7 milionów) wynika z bezpośredniego używania tytoniu, podczas gdy około 1,3 miliona osób umiera z powodu narażenia na dym tytoniowy (bierne palenie).
Z inicjatywny Światowej Organizacji Zdrowia od 1987 roku rokrocznie, 31 maja, obchodzimy Światowy Dzień Bez Tytoniu. Ma on na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat szkodliwego wpływu palenia tytoniu na zdrowie oraz zachęcenie do rzucania palenia.
Demaskowanie atrakcyjności: ujawnianie taktyk branżowych dotyczących wyrobów tytoniowych i nikotynowych.
Tematem przewodnim Światowego Dnia Bez Tytoniu 2025, jest demaskowanie atrakcyjności, ujawnianie taktyk stosowanych przez przemysł tytoniowy i nikotynowy, odkrywanie jakie manipulacyjne taktyki są stosowane by pozyskać nowych odbiorców i utrzymać osoby już używające tytoniu. Atrakcyjne projekty produktów, opakowań, atrakcyjne działające na wyobraźnię smaki wpływają zwłaszcza na młodych odbiorców – taka forma maskuje niebezpieczeństwa związane z silnie uzależniającymi produktami, których używanie zawsze będzie miało konsekwencje zdrowotne.
Szacunki wskazują, że każdego roku liczba nastolatków używających tytoniu wzrasta. Podkreśla to pilną potrzebę ochrony młodzieży przed tymi szkodliwymi produktami i oszukańczymi taktykami przemysłu. Pomimo alarmujących liczb, niewiele krajów wprowadza zdecydowane zakazy reklamy, promocji tytoniu. Aromaty, brama do inicjacji młodzieży, pozostają w dużej mierze nieuregulowane.
Światowa Organizacja Zdrowia jako rozwiązanie problemu widzi podejmowanie bardziej zdecydowanych działań przez władze, w tym zakazy stosowania aromatów, egzekwowanie jednolitych opakowań, zakazy reklamy i promocji, wspieranie w rzucaniu nałogu i podwyższenie podatków w celu ograniczenia dostępności, aby zadbać o przyszłe pokolenia i uchronić je przed uzależnieniem od nikotyny a także zapobiegać dodatkowym obciążeniom zdrowotnym i finansowym.
Światowy Dzień Bez Tytoniu jest doskonałą okazją, aby obnażyć oszustwa branży tytoniowej, chronić obecne i przyszłe pokolenia przed uzależnieniem od tytoniu i podjąć kompleksowe działania na rzecz zdrowszej przyszłości.
Tytoń zawiera nikotynę, substancję silnie uzależniającą, oraz setki innych chemikaliów, z których wiele jest rakotwórczych.
Używanie tytoniu zwiększa ryzyko rozwoju ponad 20 różnych rodzajów nowotworów, w tym raka płuc, jamy ustnej, gardła, przełyku, pęcherza moczowego, trzustki oraz szyjki macicy.
Palenie tytoniu jest główną przyczyną nowotworów złośliwych. Odpowiada za około 30% zgonów z powodu nowotworów, w tym raka płuc, który jest najczęstszą przyczyną zgonu z powodu nowotworów w Polsce. Rocznie na raka płuc zapada ponad 20 tysięcy osób.
Ponadto, palenie tytoniu jest główną przyczyną przewlekłych chorób układu oddechowego, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), oraz chorób układu krążenia, w tym zawałów serca i udarów mózgu. Palenie tytoniu jest jedną z głównych przyczyn chorób serca i udaru mózgu w Polsce. Prawdopodobieństwo zachorowania na chorobę wieńcową i udar mózgu u osób palących jest dwu- do czterokrotnie wyższe niż u niepalących. Dodatkowo, osoby dorosłe narażone na bierne wdychanie dymu tytoniowego mają o 25–30% wyższe ryzyko zachorowania na te choroby.
Narażenie na dym tytoniowy w czasie ciąży może prowadzić do powikłań takich jak poronienia, porody przedwczesne, niska masa urodzeniowa dziecka oraz wady wrodzone.
Palenie tytoniu ma także negatywny wpływ na odporność organizmu, obniżając funkcje immunologiczne i zwiększając podatność na infekcje bakteryjne i wirusowe.
Korzyści zdrowotne z rzucenia palenia są znaczące i widoczne niemal natychmiastowo. Po 20 minutach od zaprzestania palenia spada tętno, po 12 godzinach poziom tlenku węgla we krwi wraca do normy, a po 2–12 tygodniach poprawia się krążenie i czynność płuc. Po roku ryzyko choroby niedokrwiennej serca jest o połowę mniejsze niż u osób palących, a po 5–15 latach ryzyko udaru mózgu zmniejsza się do poziomu osób niepalących.
Źródła:
https://www.who.int/news/item/11-11-2024-no-tobacco-day-2025--unmasking-the-appeal
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tobacco
https://www.who.int/health-topics/tobacco#tab=tab_1
https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/dlaczego-warto-rzucic-palenie