Uwaga, kleszcze!
Wiosna i miesiące letnie sprzyjają częstszemu korzystaniu z form wypoczynku na świeżym powietrzu w parkach i lasach oraz noszeniu lżejszego ubioru, zwiększając równocześnie ryzyko pokąsania przez kleszcze, które mogą przenosić groźne dla zdrowia bakterie, wirusy i pierwotniaki.
W Polsce najczęściej przenoszone przez nie choroby to: borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Ale nie są obojętne też dla pupili, i u nich powodują groźne choroby – np. babeszjozę.
Co to są kleszcze?
Pajęczaki, które żywią się krwią ludzi i zwierząt. Do zakażenia człowieka dochodzi w czasie ukłucia, gdy następuje bezpośrednie wprowadzenie patogenów do krwi.
Kiedy są aktywne?
Gdy temperatury w ciągu doby przekroczą 5-7°C i jest wilgotno. Począwszy od marca po przebudzeniu ze snu zimowego muszą znaleźć żywiciela. Pierwszy szczyt aktywności sezonowej przypada na marzec-czerwiec, drugi zaś przypada we wrześniu.
Gdzie można je spotkać?
Najczęściej spotyka się je w trawie, chwastach, krzewach, na terenach zielonych. Woli cień
i wilgoć. Najaktywniejszy jest w godzinach wieczornych i rannych.
Można je spotkać w lasach, na obrzeżach lasów, w zagajnikach, na obszarach porośniętych wysoką trawą, zaroślami, na łąkach, pastwiskach, nad brzegami rzek i jezior.
Jak się uchronić przed kleszczem?
- Stosuj preparaty odstraszające kleszcze – zgodnie z instrukcją na etykiecie
- Odpowiednio się ubieraj – tak aby zakryć możliwie jak najwięcej ciała – noś długie spodnie, nogawki najlepiej wpuścić do skarpetek, bluzki z długim rękawem
- Wybieraj jasną odzież – dzięki temu łatwiej zobaczysz na niej kleszcza i go strzepniesz.
Po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszcze dokładnie oglądaj ciało, skórę!
Gdzie najchętniej żerują kleszcze?
Tam gdzie skóra jest cieńsza i lepiej ukrwiona. Za uszami, przy linii włosów, na szyi, pod pachami, w okolicach łokcia, w okolicach pępka, w pachwinach, pod kolanami, przy ścięgnach Achillesa. To miejsca na które należy zwrócić szczególną uwagę.
Dlatego najlepiej po powrocie z terenów gdzie mogą bytować kleszcze wziąć kąpiel - spłucze ona owady, które jeszcze nie zdążyły się wpić. Dobrze też jest zmienić ubranie, bo pajęczaki lubią ukrywać się w fałdach i zagięciach materiału. Mogą również być zaplątane we włosach. Dlatego warto przejrzeć się jeszcze raz, następnego ranka. Gdy zobaczymy kleszcza należy niezwłocznie go usunąć!
Jak usuwać kleszcza?
Kleszcza należy usunąć pęsetą albo specjalnym przyrządem dostępnym w aptece. Należy chwycić go tuż przy skórze, za przednią część ciała i zdecydowanym ruchem pociągnąć ku górze. Miejsce ukłucia zdezynfekować.
Mimo wszystko należy obserwować miejsce po ukłuciu i w razie niepokojących objawów takich jak osłabienie, ból głowy, gorączka, ból mięśni lub pierścieniowate zaczerwienienie skóry wokół ukąszenia należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Choroby przenoszone przez kleszcze są ważnym i narastającym problemem epidemiologicznym i klinicznym na świecie i w Polsce. Do zachorowań najczęściej rozpoznawanych w Polsce należą borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu.
Zakażenie boreliozą w pierwszej fazie przebiega bezobjawowo. Widoczne objawy w postaci okrągłego lub owalnego rumienia o czerwonym zabarwieniu mogą pojawić się w ciągu kilku tygodni od ugryzienia. Objawy te są niebolesne, zmieniające się wraz z upływem czasu aż do całkowitego zniknięcia. Zakażeniu towarzyszyć mogą również objawy grypopodobne oraz senność czy zaburzenia równowagi.
Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem. Boreliozę leczy się terapią antybiotykową wyłącznie pod kontrolą specjalisty. Jeżeli u chorego nie występuje typowy rumień wędrujący, rozpoznanie boreliozy wykonuje się poprzez badanie krwi.
Kleszczowe zapalenie mózgu może przebiegać bezobjawowo, łagodnie lub ciężko, prowadząc do kalectwa, a nawet śmierci. Objawy kleszczowego zapalenia mózgu występują dwuetapowo: w pierwszych tygodniach od ugryzienia mogą pojawić się objawy przypominające grypę (gorączka, bóle mięśni). Po kilku dniach od ustąpienia pierwszych symptomów dolegliwości wracają, dodatkowo towarzyszyć im mogą jeszcze inne, tj. nudności, utrata przytomności czy zespół zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Zabezpieczeniem przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie, które uodparnia nasz organizm na tę chorobę. Warto je wykonać zimą lub wczesną wiosną, przed pierwszym wzrostem aktywności kleszczy.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/gis/glowny-inspektorat-sanitarny
https://www.gov.pl/web/wsse-lodz