Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Ząbkowicach Śląskich

Każdego roku w listopadzie zwracamy szczególną uwagę na problem, który coraz silniej wpływa na zdrowie ludzi i zwierząt na całym świecie – narastającą oporność drobnoustrojów na antybiotyki.

Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach (EAAD), obchodzony 18 listopada, został ustanowiony w 2008 roku z inicjatywy Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Komisji Europejskiej. Jego celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat odpowiedzialnego stosowania antybiotyków.

Od 2018 roku działania edukacyjne są kontynuowane w szerszym wymiarze w ramach Światowego Tygodnia Wiedzy o Antybiotykach (WAAW), organizowanego przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w dniach 18–24 listopada.

Obie inicjatywy przypominają, że antybiotykooporność stanowi jedno z największych zagrożeń zdrowia publicznego XXI wieku. Zjawisko to powoduje, że coraz więcej infekcji staje się trudnych lub wręcz niemożliwych do wyleczenia.

Kampanie prowadzone w ramach EAAD i WAAW skierowane są nie tylko do społeczeństwa, ale także do pracowników ochrony zdrowia, weterynarii, administracji publicznej oraz sektora ochrony środowiska. Ich wspólnym celem jest propagowanie odpowiedzialnego stosowania antybiotyków oraz działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się opornych drobnoustrojów.

Walka z antybiotykoopornością wpisuje się w koncepcję „Jedno zdrowie” (One Health), która podkreśla, że zdrowie ludzi, zwierząt i środowiska są ze sobą nierozerwalnie związane. Skuteczne działania na rzecz ograniczenia oporności wymagają więc współpracy między różnymi sektorami.

Niewłaściwe stosowanie antybiotyków sprzyja powstawaniu i rozprzestrzenianiu się szczepów bakterii opornych na leczenie. Oporność na antybiotyki to zdolność bakterii do przeżycia i rozmnażania się pomimo działania antybiotyku, przez co leczenie staje się nieskuteczne. Wyróżnia się dwa rodzaje oporności: naturalną (wrodzoną, wynikającą z budowy bakterii) i nabytą (spowodowaną mutacjami lub transferem genów między bakteriami). Głównymi przyczynami narastającej oporności są znaczące nadużywanie i nieprawidłowe stosowanie antybiotyków, w tym zbyt szybkie ich przyjmowanie, przerywanie kuracji lub przyjmowanie ich niezgodnie z zaleceniami lekarskimi. 

W konsekwencji:

• infekcje stają się trudne lub niemożliwe do wyleczenia, 
• następuje wzrost liczby pacjentów z ciężkimi i trudnymi do leczenia infekcjami, 
• zwiększa się obciążenie systemów opieki zdrowotnej, dłuższe pobyty w szpitalach i wyższe koszty leczenia, 
• w perspektywie globalnej następuje poważne zagrożenie dla zdrowia, społeczeństwa i gospodarki. 

Pamiętajmy: antybiotykooporność może dotknąć każdego – niezależnie od wieku, miejsca zamieszkania czy stylu życia. Każdy z nas może jednak odegrać rolę w tej walce, stosując antybiotyki wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarza i promując świadome podejście do ich używania.

Więcej informacji można uzyskać na stronie https://antybiotyki.edu.pl/edwa/.