WZW typu A nadal groźne!
14.11.2025
W związku ze zwiększoną liczbą zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A w województwie łódzkim w bieżącym roku zachęcamy do zapoznania się z informacjami dotyczącymi zapobiegania tej chorobie.
Przyczyny WZW A
Przyczyną wirusowego zapalenia wątroby typu A jest zakażenie wirusem HAV. Do zakażenia HAV dochodzi najczęściej drogą pokarmową, przez:
- zanieczyszczoną wodę,
- produkty spożywcze,
- brudne ręce.
Możliwe jest również zakażenie podczas stosunku płciowego (zwłaszcza homoseksualnego) oraz drogą krwi, np. poprzez używanie tych samych igieł i strzykawek przez narkomanów.
Wirus jest wydalany z kałem przez 1-2 tygodnie przed wystąpieniem objawów oraz około 1 tygodnia po nich. Do zniszczenia wirusa dochodzi w chlorowanej wodzie oraz po 20 minutach w temperaturze 100ᵒC.
Czynniki ryzyka zakażenia wirusem HAV:
- bliski kontakt z chorym, a zwłaszcza wspólne mieszkanie
- częsty kontakt z dziećmi chodzącymi do żłobka lub przedszkola
- podróż na obszary częstego występowania WZW A: Afryka, Azja, kraje basenu Morza Śródziemnego, kraje Bliskiego Wschodu, Ameryka Środkowa i Południowa
- spożywanie surowych owoców morza, zwłaszcza skorupiaków i ostryg
- homoseksualne stosunki płciowe między mężczyznami
- praca przy usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz konserwacji służących do tego urządzeń
Objawy WZW A
WZW A najczęściej przebiega bezobjawowo.
Mogą się jednak pojawić objawy niestrawności:
- nudności,
- wymioty,
- ból brzucha.
Czasami pojawiają się również objawy grypopodobne:
- męczliwość,
- bóle mięśni i stawów.
Zazwyczaj obecne też jest nieznaczne powiększenie wątroby. U dorosłych i osób starszych przebieg choroby często jest ciężki i może wymagać hospitalizacji.
Ze względu na dominujące objawy WZW A można podzielić na pięć rodzajów:
- postać bezobjawową (występuje najczęściej)
- postać z żółtaczką trwającą do 8 tygodni
- postać cholestatyczną z żółtaczką trwającą do 10 tygodni
- postać nawracającą, kiedy to po przerwie trwającej ok. 4-5 tygodni dochodzi do drugiego rzutu choroby
- ostra niewydolność wątroby (występuje bardzo rzadko)
W postaci z żółtaczką pojawia się:
- zażółcenie skóry,
- zażółcenie oczu,
- ściemnienie moczu,
- rozjaśnienie stolca.
W postaci cholestatycznej pojawia się dodatkowo świąd skóry.
Profilaktyka
Aby zapobiegać występowaniu chorób przenoszonych drogą pokarmową, w tym WZW A, zawsze należy przestrzegać tzw. 5 kroków do bezpiecznej żywności (zalecenia WHO):
- Utrzymuj czystość.
- Oddzielaj żywność surową od ugotowanej.
- Gotuj dokładnie.
- Utrzymuj żywność w odpowiedniej temperaturze.
- Używaj bezpiecznej wody i żywności.
Najlepszym sposobem zapobiegania zachorowaniu na wirusowe zapalenie wątroby typu A są szczepienia ochronne. Odporność po szczepieniu jest długotrwała (ok. 20 lat). Skuteczność szczepień przeciwko WZW A jest wysoka i dotyczy zarówno profilaktyki przed-, jak i poekspozycyjnej.
Profilaktykę poekspozycyjną zaleca się osobom nieuodpornionym, a narażonym na zakażenie poprzez z osobą chorą na WZW typu A (np. kontakt domowy lub seksualny, spożywanie żywności zakażonej wirusem HAV). Szczepienie powinno być wykonane nie później niż 2 tygodnie od tego kontaktu.
Szczepienia przeciwko WZW A są zalecane:
- osobom wyjeżdżającym do krajów o wysokiej i pośredniej endemiczności zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A;
- osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości czy przy konserwacji urządzeń służących temu celowi;
- dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz młodzieży, które nie chorowały na wirusowe zapalenie wątroby typu A;
- w zależności od sytuacji epidemiologicznej, osobom z grup ryzyka, w których obserwuje się zwiększoną liczbę zachorowań, w szczególności narażonym w związku z ryzykownymi zachowaniami.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/gis/wirusowe-zapalenie-watroby-typu-a-wzw-a
