Światowy Dzień bez Papierosa 2025
30.05.2025
Corocznie 31 maja obchodzony jest Światowy Dzień Bez Tytoniu, ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 1987 roku.
Celem tego dnia jest zwrócenie uwagi na globalną epidemię palenia tytoniu oraz promowanie skutecznych działań mających na celu ograniczenie używania tytoniu i produktów nikotynowych.
Tegoroczne hasło kampanii WHO brzmi: „Unmasking the appeal: exposing industry tactics on tobacco and nicotine products” (pol. „Zdemaskować atrakcyjność: ujawnienie taktyk przemysłu tytoniowego i nikotynowego”)
Skąd ten motyw?
Jednym z głównych wyzwań związanych ze zdrowiem publicznym jest obecnie atrakcyjność tytoniu, nikotyny i produktów pokrewnych, szczególnie dla młodych odbiorców. Branża konsekwentnie stara się znaleźć sposoby, aby uczynić te produkty atrakcyjnymi, dodając aromaty i inne czynniki, które zmieniają ich zapach, smak lub wygląd. Dodatki te mają na celu zamaskowanie szorstkości tytoniu, zwiększając w ten sposób jego smakowitość, szczególnie wśród młodych ludzi.
Coraz więcej młodzieży sięga po e-papierosy. E-papieros to elektroniczny system dostarczający nikotynę. Jest to urządzenie elektroniczne, które podgrzewa specjalną ciecz i wytwarza aerozol lub mieszankę małych cząsteczek w powietrzu. E-papieros, zwłaszcza dla młodzieży wygląda atrakcyjnie, więc osłabia to negatywne przekonania na temat wpływu e-papierosów na zdrowie. Niektóre e-papierosy wyglądają jak zwykle papierosy, cygara lub fajki. Inne wyglądają jak pamięć USB, długopisy i inne przedmioty codziennego użytku.
Badania oceniające długofalowe skutki zdrowotne używania e-papierosów nadal trwają. Niemniej jednak bezpośrednio po użyciu e-papierosów zaobserwowano m. in.: podrażnienie górnych i dolnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli, kaszel, skurcze i drżenie mięśni, podrażnienie oczu, zmniejszenie wydajności układu odpornościowego czy zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia płuc.
Inne taktyki przemysłu tytoniowego i nikotynowego obejmują:
- Glamorized marketing: Eleganckie projekty, atrakcyjne kolory i kuszące smaki są strategicznie wykorzystywane do przyciągania młodszej grupy demograficznej, w tym za pośrednictwem cyfrowych kanałów medialnych.
- Zwodnicze projekty: Niektóre produkty naśladują słodycze, cukierki, a nawet postacie z kreskówek — przedmioty, które dzieci naturalnie uważają za atrakcyjne.
- Płyny chłodzące i dodatki: Mogą one sprawić, że doświadczenie będzie płynniejsze, zwiększając prawdopodobieństwo dalszego używania i zmniejszając szansę na rzucenie palenia.
Taktyki te mogą przyczynić się do wczesnej inicjacji palenia lub używania nikotyny, co może prowadzić do uzależnienia na całe życie i konsekwencji zdrowotnych.
Zwiększając atrakcyjność tych produktów, przemysł nie tylko zwiększa ich bezpośrednią bazę konsumentów, ale także utrudnia rzucenie palenia, przedłużając narażenie na szkodliwe substancje.
Według WHO tytoń zabija rocznie ponad 8 milionów ludzi. Ponad 7 milionów z tych zgonów jest wynikiem bezpośredniego palenia tytoniu, a około 1,2 miliona jest wynikiem biernego palenia.
Korzyści z rzucenia palenia
Rzucenie palenia jest dobre dla Ciebie i Twojego organizmu.
Minuty po rzuceniu palenia
Po 20 minutach ciśnienie krwi i tętno spadają do normalnego poziomu. Palącym często marzną dłonie i stopy, więc zaczynasz teraz odzyskiwać ciepło.
Wyeliminowałeś istotną przyczynę przedwczesnego pojawiania się zmarszczek na twarzy. Przestajesz martwić się wszystkimi toksynami, które wdychałeś z każdym papierosem.
Godziny po rzuceniu palenia
Po 8 godzinach poziom tlenku węgla we krwi zmniejsza się i zbliża do zwykłego poziomu. W ten sposób cząsteczki tlenu zyskują więcej miejsca, a zawartość tlenu we krwi staje się bardziej unormowana.
Zauważysz, że jesteś mniej zmęczony, a z każdym niewypalonym papierosem przedłużasz swoje życie o 5-7 minut.
24 godziny po rzuceniu palenia
Ryzyko zawału serca zaczyna się zmniejszać. Jeżeli paliłeś paczkę dziennie, zaoszczędziłeś już stówę.
72 godziny po rzuceniu palenia
Płuca zaczynają się regenerować, a ich pojemność się zwiększa.
Głód nikotynowy i objawy abstynencyjne mogą być teraz silniejsze, ale jeśli wytrzymasz, w nadchodzących dniach poczujesz się lepiej. Z reguły dolegliwości całkowicie znikają po kilku tygodniach.
Tygodnie po rzuceniu palenia
Twoje krążenie i wydolność płuc stały się o tyle lepsze, że łatwiej Ci będzie szybko się poruszać. Poprawiło się też krążenie krwi w Twoim kręgosłupie, co zmniejsza ryzyko problemów z plecami.
Twoja skóra zaczyna odzyskiwać świeżą, różową barwę. Zmniejsza się ryzyko chorób dziąseł, które będą się też lepiej goić. Twoje zmysły smaku i węchu ożyły, więc jedzenie i napoje lepiej smakują
Jeśli jesteś kobietą, masz zwiększoną szansę na zajście w ciążę, o ile tego chcesz.
Układ krążenia funkcjonuje lepiej. Jeśli jesteś mężczyzną, może to skutkować poprawą erekcji.
Miesiące po rzuceniu palenia
Rzęski w tchawicy powinny być teraz zdrowe i w pełni pracować nad oczyszczaniem płuc. Rzadziej kaszlesz i produkujesz mniej śluzu.
Ciało naprawia teraz szkody, które palenie wyrządziło w naczyniach krwionośnych. Ryzyko zatoru jest znacznie mniejsze niż wtedy, gdy paliłeś.
Prawdopodobnie czujesz się bardziej rześki niż wtedy, gdy paliłeś.
Lata po rzuceniu palenia
Nie jesteś już uzależniony od nikotyny.
Ryzyko zwężenia naczyń krwionośnych i zawału serca zmniejszyło się o połowę. Twój układ odpornościowy poprawił się i łatwiej Ci bronić się przed przeziębieniem i innymi chorobami.
Ryzyko wystąpienia alergii i infekcji dróg oddechowych jest znacznie mniejsze.
Twoje ciało jest w stanie szybciej leczyć wrzody żołądka, a ryzyko ich nawrotów jest zmniejszone.
W ciągu ostatniego roku uniknąłeś tysięcy różnych toksyn. Wiele z nich jest rakotwórczych.
Jeśli paliłeś jedną paczkę zawierającą 20 papierosów dziennie:
- zaoszczędziłeś 1000 godzin wcześniej spędzanych na paleniu
- poniechałeś wypalenia ponad 5000 papierosów
Ok. 5 lat po rzuceniu palenia następuje zmniejszenie zwiększonego ryzyka wystąpienia krwotoku mózgowego.
Jeśli komórki w twoim ciele są w stanie przedrakowym, mają teraz większe szanse na wyleczenie. Znacznie zmniejszyłeś ryzyko zachorowania na raka:
- jamy ustnej
- gardła
- krtani
- pęcherza moczowego
- nerek
- szyjki macicy
- trzustki
Jeśli paliłeś 20 papierosów dziennie, udało Ci się zaniechać wypalenia około 35 000 papierosów.
Po 10 lat po rzuceniu palenia zmniejszasz o połowę ryzyko zachorowania na raka płuc.
Jeśli paliłeś 20 papierosów dziennie:
- zaoszczędziłeś rok wcześniej spędzany na paleniu
- zaniechałeś wypalenia około 70 000 papierosów
Znacznie poprawiłeś stan swojego zdrowia. Jeśli będziesz odkładać pieniądze, które wcześniej wydawałeś na palenie, to w ciągu 30 lat zaoszczędzisz kilkaset tysięcy złotych.
Jak rzucenie palenia wpływa na dzieci, które są narażone na bierne palenie?
Rzucenie palenia zmniejsza nadmierne ryzyko wielu chorób związanych z biernym paleniem u dzieci, takich jak choroby układu oddechowego (np. astma) i infekcje ucha.
Czy są jakieś inne korzyści z rzucenia palenia?
Rzucenie palenia zmniejsza szanse na impotencję, trudności z zajściem w ciążę, przedwczesne porody, dzieci z niską masą urodzeniową i poronieniami.
Rzucanie palenie
Na zaprzestanie palenia tradycyjnego czy też sięgania po nowatorskie wyroby tytoniowe (np. e-papierosy) nigdy nie jest za późno. Osoby uzależnione po pomoc mogą zgłosić się do lekarza rodzinnego lub specjalistycznych poradni. Możliwość uzyskania nieodpłatnej pomocy osobom palącym lub poszukującym pomocy dla swoich bliskich oferuje również Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym działająca pod numerami: 801 108 108.
Źródło:
https://www.paho.org/en/news/12-11-2024-world-no-tobacco-day-2025-unmasking-appeal
Materiały
ulotka_pamietaj_ulotka_pamietaj_.pdf 1.04MB papierosy_pytania
papierosy_pytania.pdf 2.36MB A5 broszura uczniowie
A5_broszura_uczniowie.pdf 1.66MB A5 broszura rodzice
A5_broszura_rodzice.pdf 2.01MB A5 broszura nauczyciele
A5_broszura_nauczyciele.pdf 2.08MB Plakat
495325145_996032886049507_2657585904696197408_n.jpg 0.15MB