Pokaz filmu "Erase the Nation" w Pałacu Europy
25.09.2023
25 września 2023 r. SP RP przy Radzie Europy we współpracy z Stałym Przedstawicielstwem Ukrainy przy Radzie Europy zorganizowało w Pałacu Europy w Strasburgu pokaz filmu dokumentalnego „Erase The Nation” („Wymazać Naród”) w reż. Tomasza Grzywaczewskiego. Po projekcji filmowej odbył się panel dyskusyjny z reżyserem dokumentu oraz Dyrektorem ds. Partycypacji Demokratycznej w Radzie Europy – Matjažem Grudenem.
Przed wojną, w Ukrainie istniało 5 tys. muzeów, 65 rezerwatów historyczno-kulturalnych i ok. 170 tys. zarejestrowanych zabytków, w tym siedem obiektów światowego dziedzictwa UNESCO. Tomasz Grzywaczewski, polski dziennikarz i korespondent wojenny, udokumentował zniszczenia ukraińskich zabytków od Lwowa, przez Czernichów, Iwanków, Kijów, Charków, aż po Izium i Bohorodyczne. Przedstawił również historie ludzi pragnących ocalić dorobek kulturowy i dziedzictwo swojej ojczyzny, zdeterminowanych, aby jak najszybciej odbudować swoje państwo, dotknięte przez zbrodnie na dziedzictwie kultury świeckiej, jak i sakralnej.
W myśl zasady „nic o Ukrainie bez Ukrainy”, wydarzenie rozpoczęło się od przemówienia Stałego Przedstawiciela Polski, Ambasadora Jerzego Baurskiego, który zaznaczył, że forum Rady Europy jest miejscem dialogu o pokoju i nie ma tu tolerancji dla zbrodniczych działań agresora. Z kolei Ambasador Ukrainy Borys Tarasyuk podkreślił, że Rosja dąży do wymazania ukraińskiego narodu i zniszczenia jego tożsamości kulturowej, a jej celowe działania mają charakter ludobójczy i ten film jest tego dowodem.
W trakcie dyskusji poprzedzającej projekcję dokumentu, Dyrektor Matjaž Gruden zaznaczył, że pełnowymiarowa zbrodnia agresji Rosji przeciwko Ukrainie niszczy nie tylko ukraińskie dziedzictwo, ale też wspólne dziedzictwo państw europejskich. Podkreślił, że kultura i w tej wojnie bez wątpienia jest priorytetowym celem agresora w działaniach wojennych. Tomasz Grzywaczewski zauważył, że rosyjska agresja nie tylko niszczy cenne obiekty dziedzictwa kultury, ale także dotyka ludzi kultury.
Wydarzenie cieszyło się dużym zainteresowaniem i stało się inspiracją dla dalszej współpracy państw członkowskich Rady Europy w kwestii ochrony wspólnego dziedzictwa kulturowego w Europie, a także kooperacji w celu odbudowy i rekonstrukcji dziedzictwa kulturowego Ukrainy. Podkreślono znaczenie nowego instrumentu Rady Europy – Rejestru szkód spowodowanych agresją Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie – a także postanowień Rekomendacji Warszawskiej w sprawie rekonstrukcji dziedzictwa kultury, która została przywołana jako dokument mający istotne znaczenie w toczących się rozmowach na temat odbudowy i rekonstrukcji Ukrainy po zakończonej wojnie.
