SDG Portal Wiedzy

Agenda 2030 to 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs) oraz 169 powiązanych z nimi zadań składających się na wymiar gospodarczy, społeczny i środowiskowy zrównoważonego rozwoju.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT), jako koordynator wdrażania Agendy, systematycznie publikuje raporty dotyczące postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Od 2021 r. MRiT, corocznie opracowuje raport „Monitorowanie realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce”. Monitoring powstaje we współpracy z resortami, regionami i interesariuszami. Główny Urząd Statystyczny odpowiada za system monitorowania wdrażania Agendy 2030 poprzez opracowanie krajowych mierników, które można śledzić tutaj. To dzięki pracy i doświadczeniu GUS Polska ma tak silne zaplecze statystyczne. Regularne monitorowanie pokazuje w jakim miejscu jesteśmy, co osiągnęliśmy i jakie wyzwania stoją przed nami. Dzięki analitycznemu podejściu do realizowanych celów mamy możliwość prowadzenia polityk opartych na danych, wyciągania wniosków i precyzowania planów na przyszłość. Po 10 latach implementacji Agendy 2030 w wielu obszarach widać realne postępy – zwłaszcza w zakresie ograniczania ubóstwa (SDG 1), edukacji (SDG 4), czy zwiększaniu udziału OZE (SDG 7). Wzmacnia się także rola społeczeństwa obywatelskiego i samorządów, które coraz aktywniej włączają się w realizację SDGs. Z jednej strony jesteśmy dowodem na to, że szybki rozwój społeczno-gospodarczy jest możliwy, z drugiej – dzięki temu widzimy, że warto jeszcze bardziej zaangażować się w troskę o nasze środowisko życia. To pokazuje, że realizacja Agendy 2030 w Polsce dzieje się, ale z różną prędkością – zależnie od obszaru.

Monitoring opisuje także ważne wyzwania na kolejne lata i są to m. in.: systemowe wsparcie dla transformacji energetycznej – rozwój odnawialnych źródeł energii, inwestycje w efektywność energetyczną budynków, modernizację transportu publicznego i ochronę zasobów naturalnych. To działania, które wymagają koordynacji na wielu poziomach, od rządowych programów, przez inicjatywy samorządowe, aż po zaangażowanie biznesu i lokalnych społeczności.

Przykładowo, współpraca z biznesem to szansa na wprowadzenie innowacji technologicznych, które nie tylko zmniejszą ślad węglowy, ale i stworzą nowe miejsca pracy. Środowiska akademickie z kolei mogą wspierać te działania prowadząc badania i edukując, kształtując ekspertów i świadomych obywateli. Już teraz wiele polskich uczelni oferuje kierunki kształcenia związane ze zrównoważonym rozwojem.  Natomiast społeczeństwo obywatelskie jest kluczowe w budowaniu akceptacji i wsparcia dla zmian, które – choć konieczne – wymagają wspólnego wysiłku i zrozumienia. W zrozumieniu pomocne są materiały, które można znaleźć na SDG Portal Wiedzy, gdzie informacje na temat różnych wymiarów zrównoważonego rozwoju zostały usystematyzowana w jednym miejscu. Monitoring SDGs realizowany przez MRiT to świetne źródło informacji, które pokazuje na jak wielu płaszczyznach jednocześnie podejmujemy działania i że synergia rzeczywiście jest możliwa.

 Swoim doświadczeniem i dobrymi praktykami dzielimy się również ze społecznością międzynarodową. W 2018 i 2023 roku Polska przystąpiła do Dobrowolnego Narodowego Przeglądu (ang. Voluntary National Review, VNR) z realizacji Agendy 2030 podczas Politycznego Forum Wysokiego Szczebla ws. Zrównoważonego Rozwoju, które stanowi kluczową platformę polityczną dla monitorowania wdrażania Agendy 2030 na forum ONZ.

Starania Polski doceniane są w międzynarodowych raportach i rankingach. W tegorocznym zestawieniu państw realizujących 17 celów zrównoważonego rozwoju, ujętym w raporcie Sustainable Development Report 2025, Polska zajmuje wysokie 9. miejsce z wynikiem 82,1%. To bardzo wysoka pozycja, którą zdobyliśmy dzięki konsekwentnej pracy na wielu poziomach – od działań społecznych, przez gospodarcze, aż po inicjatywy edukacyjne i innowacje. Oznacza to awans o niemal 30 pozycji od czasu publikacji pierwszego rankingu wymienionego raportu w 2016 r., w którym Polska zajęła 38. miejsce z wynikiem 69,8%. Najnowsze dane Eurostatu pokazują, że Polska, w większym stopniu niż przeciętnie Unia Europejska, radzi sobie w realizacji celów takich jak: walka z ubóstwem (SDG 1), poprawa jakości edukacji (SDG 4), zmniejszanie nierówności (SDG 10) oraz partnerstwo na rzecz celów (SDG 17). Choć Eurostat wskazuje też na wyzwania w realizacji poszczególnych celów, to widoczne jest polskie zaangażowanie i jego efekty we wdrażaniu Agendy 2030. Co to dla nas oznacza? To przede wszystkim potwierdzenie, że Polska jest aktywnym i odpowiedzialnym członkiem globalnej społeczności, który potrafi sprostać wyzwaniom współczesnego świata.

W realizację SDGs w Polsce w ostatniej dekadzie zaangażowało się wiele różnorodnych podmiotów, od instytucji publicznych, przez przedstawicieli biznesu, organizacji pozarządowych, uczelni wyższych czy młodzieży. W ramach budowania świadomości wyzwań związanych ze zrównoważonym rozwojem Krajowa Szkoła Administracji Publicznej (KSAP) zorganizowała w styczniu 2025 roku sesję dotyczącą kwestii ESG (ang. Environmental, Social, Governance) w administracji publicznej, co wpłynęło na rozwój kompetencji urzędników.

Ważnym partnerem dla Polski w skutecznej realizacji SDGs jest Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Współpraca ta zaowocowała wieloma działaniami, m. in. powstał „Program rozwijania potencjału administracji publicznej w celu wspierania realizacji działań na rzecz SDG i zrównoważonego rozwoju”, czyli moduły szkoleniowe w formie e-learningu i strona internetowa dedykowana tematyce zrównoważonego rozwoju SDG Portal Wiedzy.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii w 2017 roku zainicjowało Partnerstwo na rzecz Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce. Jego celem jest zintegrowanie działań przedstawicieli różnych środowisk na rzecz efektywnego osiągania SDG. Grono Sygnatariuszy co roku się powiększa. Kolejni Partnerzy systematycznie dołączają podczas Krajowego Forum Interesariuszy Agendy 2030 organizowanego corocznie przez MRiT. Dotychczas do Partnerstwa dołączyło ponad 160 podmiotów, które złożyły łącznie ponad 170 zobowiązań, gdzie potwierdzają realizację konkretnych inicjatyw, które swym zakresem wpisują się w osiąganie wybranych SDGs. Krajowe Forum Interesariuszy Agendy 2030 jest organizowane we współpracy z Sygnatariuszami Partnerstwa. Forum stanowi platformę merytorycznej debaty oraz nawiązywania współpracy pomiędzy przedstawicielami różnych środowisk na rzecz realizacji SDGs. Za nami już 8 edycja Krajowego Forum Interesariuszy Agendy 2030, z czego ostatnie w 2025 r. zrzeszało międzynarodowe grono w związku z polską prezydencją w Radzie Unii Europejskiej.

W 10 rocznicę realizacji Agendy 2030 „Przekształcamy nasz świat: Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju” składamy podziękowanie wszystkim podmiotom zaangażowanym w realizację celów zrównoważonego rozwoju w Polsce. Dzięki Państwa pracy w ostatniej dekadzie możliwe było systematyczne monitorowanie postępów i przygotowanie krajowych przeglądów oraz raportów, wzmacnianie kompetencji kadr administracji publicznej, rozwijanie partnerstw i dobrowolnych zobowiązań, a także prowadzenie otwartego dialogu na poziomie krajowym i regionalnym. Wspólne wysiłki przekładają się na skoordynowane, długofalowe działania na rzecz Agendy 2030.

Kolejne 5 lat realizowania celów zawartych w Agendzie będzie czasem dalszej intensywnej pracy. Wiele wyzwań stoi jeszcze przed Polską. Trwała presja geopolityczna utrudnia realizację Agendy 2030– cele zrównoważonego rozwoju są nierozerwalnie związane z pokojem i bezpieczeństwem oraz prawami człowieka. Dlatego ważny jest dalszy rozwój relacji multilateralnych. Istotne jest również budowanie świadomości i postaw sprzyjających zrównoważonemu rozwojowi, które będą motywować społeczeństwo do angażowania się w działania na rzecz realizacji celów Agendy 2030, a także do podejmowania odpowiedzialnych decyzji zarówno na poziomie jednostki, jak i organizacji czy instytucji. Potrzebne jest budowanie świadomości i edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju. Zwiększanie świadomości w tym zakresie pomoże skuteczniej określać sposoby koordynacji i spójności działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. Działania w dziedzinie zmian klimatu także pozostają wyzwaniem dla Polski, ale i większości państw Europy. Intensyfikacja prac w tym zakresie odbywać się będzie w oparciu o krajowe strategie adaptacji, m. in. Polityka Energetyczna Polski do 2040 r. i Średniookresową strategię rozwoju kraju do 2035 r.  Najbliższe lata wymagają utrzymania multilateralnego kursu, równolegle z działaniami na poziomie krajowym.

Podsumowując, nasza wysoka pozycja w globalnym rankingu to wielki sukces, ale także zobowiązanie. To dowód na to, że Polska może i chce się rozwijać zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Teraz najważniejszy jest czas działania – 5 lat zaczyna się dziś!