Polska w Tanzanii

Rys historyczny

W kwietniu 1962 r. rozpoczęła działalność Ambasada RP w Dar es Salaam, w Polsce natomiast akredytowany był ambasador Zjednoczonej Republiki Tanzanii rezydujący w Moskwie (od lat 1990 – w Berlinie).

W 1987 r. wizytę w Polsce złożył Minister Spraw Zagranicznych Benjamin Mkapa, a w 2022 r.  Min. SZ Stergomena Lawrence Tax.

W relacjach polsko-tanzańskich obowiązują następujące umowy międzynarodowe podpisane do 1989 r.:

• Konwencja między Prezydentem RP a Jego Królewską Mością odnośnie do Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii w przedmiocie postępowania w sprawach cywilnych i handlowych z 26 sierpnia 1931 r. (weszła w życie 30 maja 1932 r.);
• Konwencja między Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej a Jego Królewską Mością Królem Wielkiej Brytanii, Irlandii i Brytyjskich Dominiów Zamorskich, Cesarzem Indii, o wzajemnym uznawaniu świadectw rejestracyjnych i innych krajowych dokumentów, dotyczących pomiaru tonażu statków handlowych z 16 kwietnia 1934 r. (weszła w życie 20 kwietnia 1935 r.);
• Umowa między Rządem PRL a Rządem Zjednoczonej Republiki Tanzanii o współpracy naukowo-technicznej z dnia 15 maja 1965 r. (weszła w życie tego samego dnia);
• Traktat między Rzeczpospolitą Polską a Wielką Brytanią o wydawaniu zbiegłych przestępców z dnia 11 stycznia 1932 r. (wszedł w życie 12 marca 1934 r.).

Współpraca polityczna w okresie III RP

Polskę i Tanzanię łączą doświadczenia związane z transformacją polityczną i gospodarczą. Na przełomie października i listopada 1991 r. specjalna delegacja tanzańskiej komisji prezydenckiej analizowała polskie doświadczenia we wprowadzaniu systemu wielopartyjnego.  Wartym odnotowania faktem w stosunkach dwustronnych była robocza wizyta ministra stanu ds. planowania i prywatyzacji w Kancelarii Prezydenta Zjednoczonej Republiki Tanzanii, p. Nassoro Malocho w dniach 14-19 lutego 1999 r. w Warszawie. N. Malocho (absolwent Politechniki Warszawskiej) zmarł w grudniu 2002 r. W dniach 29 grudnia 1999 r. – 2 stycznia 2000 r. z misją do Tanzanii udał się specjalny wysłannik ministra spraw zagranicznych, ambasador ad personam Krzysztof Śliwiński. Wizyta poświęcona była kwestii konfliktu w regionie Wielkich Jezior i perspektyw jego rozwiązania. W dniach 17-18 listopada 2003 r. wizytę roboczą w Tanzanii złożył podsekretarz stanu w MSZ, Bogusław Zaleski. Spotkał się z ministrem spraw zagranicznych Jakaya Mrisho Kikwete (późniejszym prezydentem Tanzanii), wiceministrem handlu i przemysłu Ritą Mlaki oraz wiceministrem rolnictwa Piusem Mbawalą. W maju 2004 r. przebywał w Polsce członek Panelu Wysokiego Szczebla Sekretarza Generalnego ONZ, Salim Ahmed Salim, który pełnił w latach 80. XX wieku funkcje m.in. premiera i ministra spraw zagranicznych Tanzanii, a następnie przez kolejne 3 kadencje (1989-2001) zajmował stanowisko sekretarza generalnego Organizacji Jedności Afrykańskiej. W dniach 19-22 listopada 2013 r. na szczycie klimatycznym COP-19 w Warszawie przebywał prezydent Jakaya Kikwete. Na marginesie szczytu odbył on kurtuazyjną rozmowę z prezydentem Bronisławem Komorowskim. W dniach 23-25 października 2014 r. w Polsce przebywał z nieoficjalną wizytą premier Tanzanii, Mizengo Pinda wraz z delegacją (m.in. wiceministrowie finansów i spraw zagranicznych). Uczestniczył w spotkaniu Krajowej Izby Gospodarczej z przedstawicielami rządu (Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Gospodarki) i biznesu. Odbył spotkania z przedstawicielami polskich firm zainteresowanych współpracą z Tanzanią. Od 17 kwietnia 2015 r. w Polsce przebywał minister rolnictwa, bezpieczeństwa żywnościowego i spółdzielczości Tanzanii Stephen Masatu. Spotkał się on z ministrem rolnictwa Markiem Sawickim oraz uczestniczył w Europejskim Kongresie Gospodarczym 2015 w Katowicach. W lipcu 2016 r. Radosław Domagalski-Łabędzki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, przebywał z misją gospodarczą w Kenii i Tanzanii. 21 września 2016 r. na marginesie 71. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ Witold Waszczykowski, minister spraw zagranicznych, spotkał się z Augustinem Mahigą, ministrem spraw zagranicznych Tanzanii. W styczniu 2017 r. Joanna Wronecka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, spotkała się z ministrem spraw zagranicznych Tanzanii, A. Mahigą na marginesie szczytu Unii Afrykańskiej w Addis Abebie. W kwietniu 2017 r. papież Franciszek mianował arcybiskupa Marka Solczyńskiego nuncjuszem apostolskim w Tanzanii (wcześniej był nuncjuszem w Gruzji).  W kwietniu 2018 roku wizytę w Tanzanii odbył minister spraw zagranicznych RP Jacek Czaputowicz, podczas której dokonał oficjalnego otwarcia Ambasady RP w Dar es Salaam. W uroczystości uczestniczyli m.in. minister spraw zagranicznych Tanzanii Augustine Mahiga, nuncjusz apostolski abp. Marek Solczyński oraz przedstawiciele Polonii i polskiego biznesu. W trakcie wizyty min. J. Czaputowicz odbył również konsultacje polityczne z ministrem A. Mahigą. Min. Czaputowicz spotkał się również ze stałym sekretarzem w Ministerstwie Wody i Irygacji Kitilą Mkumbo inaugurując współpracę dwustronną w sektorze wody. W tym samym roku Tanzanię odwiedził szef gabinetu Prezydenta RP, Minister Krzysztof Szczerski. Wręczył zaproszenie skierowane przez prezydenta Andrzeja Dudę do prezydenta Johna Magufuli do złożenia wizyty w Polsce i przeprowadził robocze konsultacje z Susan Kolimbą, wiceminister spraw zagranicznych. We wrześniu 2019 r. Tanzanię odwiedził wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz. Został przyjęty przez ministra spraw zagranicznych Tanzanii,  Palamagambę Kabudiego. Kontynuowana jest współpraca między parlamentami obu państw. W czerwcu 2015 r. przebywała w Polsce delegacja parlamentarzystów tanzańskich. 11 sierpnia 2015 r. podpisano również deklarację o współpracy pomiędzy Polsko-Tanzańską Grupą Parlamentarną Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i Tanzańsko-Polską Grupą Przyjaźni Zgromadzenia Narodowego Zjednoczonej Republiki Tanzanii.

Polska eksportuje do Tanzanii m.in. maszyny i urządzenia, artykuły spożywcze, wyroby miedziane, papier, ubrania, opony oraz sprzęt gospodarstwa domowego. Importujemy z Tanzanii kawę, herbatę, kakao, tytoń, wyroby bawełniane i nasiona roślin oleistych. W 2018 roku import objął również orzechy nerkowca.  Na wzrost wymiany handlowej istotny wpływ miało podpisanie 28 września 2015 roku umowy o udzieleniu przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej rządowi Tanzanii kredytu w ramach pomocy wiązanej, w wysokości 110 mln USD z przeznaczeniem na modernizację rolnictwa. Jego skutkiem był istotny wzrost polskiego eksportu do Tanzanii, obejmującego maszyny rolnicze i ich części oraz elementy systemów przechowywania i zarządzania zapasami ziarna. Ponadto, na podstawie tej umowy polskie firmy zawarły kontrakty na budowę montowni maszyn rolniczych oraz infrastruktury przechowywania ziarna. Na dwustronną współpracę gospodarczą istotny wpływ ma szybki wzrost ruchu turystycznego. W 2018 roku samą wyspę Zanzibar odwiedziło ok. 16 tysięcy polskich turystów, korzystających z sezonowych czarterowych bezpośrednich połączeń lotniczych z Polski. W ślad za turystyką postępuje polski biznes – w chwili obecnej funkcjonuje lub znajduje się w fazie budowy kilkanaście polskich inwestycji na wyspie, a Polacy należą do najchętniej zatrudnianych na miejscowym rynku hotelarskim. Rosnącą popularnością wśród polskich turystów cieszą się też tanzańskie parki narodowe na północy kraju: Serengeti, Ngorongoro czy też góra Kilimandżaro.

Linki
Informator Ekonomiczny MSZ

Współpraca kulturalna między Polską i Tanzanią odbywa się w większości kanałami bezpośrednimi ze względu na ograniczoną sieć polskich instytucji kultury w Afryce. Ambasada RP w Dar es Salaam wspiera jednak rozwój współpracy kulturalnej poprzez realizowane projekty. Systematycznie inicjowane są wydarzenia kulturalne takie jak wystawy, koncerty oraz projekcje polskich filmów. Przykładowo, w 2018 r. zorganizowano w Tanzanii serię wykładów dra Eugeniusza Rzewuskiego na temat polskiej historii i relacji polsko-tanzańskich, pokazy filmów „Jack Strong”, „Zimna wojna”, wystawę „Ojcowie Niepodległości”, a także koncerty polskich pianistów jazzowych – Piotra Orzechowskiego, a w 2019 roku – Sławka Jaskułke. Odbyły się też dwie wizyty studyjne w Polsce dla  tanzańskich dziennikarzy z czołowych gazet lokalnych oraz regionalnych. Elementem wspólnej historii i kultury jest 6 znajdujących się w Tanzanii cmentarzy polskich wygnańców z okresu II wojny światowej. Poszczegolne nekropolie znajdują się w miejscowościach Tengeru, Bigwa, Ifunda, Kidugala, Kondoa i dzielnicy Kinondoni w Dar es Salaam. Osoby te - cywile towarzyszący armii tworzonej przez gen. Władysława Andersa - dotarły do ówczesnej Tanganiki w ramach akcji przesiedleniowej zorganizowanej przez Wielką Brytanię na obszarze jej dominium. Większość z nich na przełomie lat 40. i 50. XX wieku wyemigrowala dalej do Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Australii, ale osoby, które zmarły wskutek chorób, wypadków lub zdecydowały się pozostać w Tanzanii, są pochowane na tych cmentarzach. Ambasada RP w Dar es Salaam od chwili swojej reaktywacji dokonuje kolejnych remontów tych miejsc pamięci i zapewnia im bieżącą opiekę i utrzymanie.

15 maja 1965 r. Polska podpisała z Tanzanią umowę o współpracy naukowo-technicznej. Obecnie współpraca w tej dziedzinie realizowana jest wyłącznie przez program stypendialny im. I. Łukasiewicza. Współpraca naukowa ma charakter indywidualny i wynika z aktywności polskich uczelni publicznych i prywatnych. W kwietniu 2018 r. kontakt z tanzańskimi uczelniami nawiązał Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. W chwili obecnej wspólpracuje on m. in. z Jordan’s University College w mieście Morogoro. W Segerea na obrzeżach Dar es Salaam funkcjonuje Centrum edukacyjne im. Świętego Maksymiliana Kolbe prowadzone przez Ojców Franciszkanów z Polski. W 2017 r. fundusze polskiej pomocy zostały przeznaczone m.in. na budowę ośrodka edukacji zawodowej, a w 2018 roku – przedszkola w ramach tego centrum.   

Uznawalność kształcenia

Dokumenty potwierdzające kształcenie są uznawane na zasadach ogólnych. Polskę i Tanzanię nie łączą dwustronne umowy w tym zakresie. Więcej informacji można uzyskać na stronach:

Ministerstwa Edukacji Narodowej
Tanzańskiej Komisji ds. Uniwersytetów (Tanzania Commission for Universities, TCU)