31 maja - Światowy Dzień bez Tytoniu
31.05.2025
Co roku 31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu. Święto to zostało ustanowione przez Światową Organizację Zdrowia, a jego celem jest zwrócenie uwagi na powszechny problem społeczny, czyli palenie papierosów i używanie wyrobów nikotynowych. Jest to też okazja, by dowiedzieć się więcej o szkodliwości i konsekwencjach zdrowotnych palenia tytoniu. Każdego roku święto jest obchodzone pod innym hasłem. Tegoroczne hasło Światowego Dnia bez Tytoniu brzmi: „Jasne produkty. Mroczne intencje. Demaskowanie atrakcyjności”.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, na całym świecie około 37 milionów dzieci w wieku 13-15 lat używa tytoniu. W wielu krajach wskaźnik używania papierosów elektronicznych wśród młodzieży przewyższa wskaźnik używania papierosów wśród dorosłych. Treści marketingowe promujące e-papierosy, woreczki nikotynowe i produkty tytoniowe do podgrzewania zostały wyświetlone ponad 3,4 miliarda razy w mediach społecznościowych.
Co to są e-papierosy?
Papierosy elektroniczne (e-papierosy, e-fajki) to urządzenia podgrzewające specjalny płyn. Wytwarzają aerozol lub mieszankę małych cząstek w powietrzu, którą wdycha palący. E-papierosy mogą być jednorazowego użytku albo wielokrotnego napełniania za pomocą pojemnika zapasowego lub zbiornika lub do wielokrotnego ładowania za pomocą kartridżów jednorazowych.
Co mogą zawierać e-papierosy?
Aerozole wytwarzane przez e-papierosy mogą zawierać toksyczne substancje, takie jak:
- glikol propylenowy i glicerynę roślinną, które w drogach oddechowych wykazują działanie toksyczne;
- benzopiren – może wydzielać się podczas procesu podgrzewania glikolu propylenowego czy gliceryny, wykazuje działanie rakotwórcze;
- aldehyd octowy – może wydzielać się podczas procesu podgrzewania glikolu propylenowego czy gliceryny, substancja rakotwórcza, działająca szkodliwie na wątrobę;
- akroleinę – wydziela się po podgrzaniu liquidu do około 100 - 200 stopni Celsjusza, może wywoływać nowotwory płuc, ma działanie drażniące dla skóry, dróg oddechowych i oczu;
- nikotynę – uzależniającą substancję psychoaktywną;
- aceton – działający drażniąco na skórę;
- syntetyczne aromaty i związki smakowe np. diacetyl – prowadzący do poważnych chorób płuc;
- a także substancje psychoaktywne, takie jak CBD, czyli kannabidiol, związek występujący w konopi.
PAMIĘTAJ! Korzystanie z papierosów elektronicznych i innych urządzeń zawierających nikotynę jest również szkodliwe dla zdrowia.
Skutki zdrowotne palenia e-papierosów.
Używanie e-papierosów może nieść za sobą szereg niekorzystnych zmian w organizmie osób, które z nich korzystają, oraz narażonych na bierne wdychanie, np.:
- podrażnienie oczu, błony śluzowej gardła i jamy ustnej;
- kontaktowe zapalenie skóry, oparzenia;
- EVALI – ostre uszkodzenie płuc charakterystyczne dla użytkowników e-papierosów;
- krwawienie do pęcherzyków płucnych;
- zarostowe zapalenie oskrzelików;
- wzrost ryzyka zachorowania na nowotwory.
Ponadto używanie e-papierosów może wiązać się z:
- zaburzeniami koncentracji, pamięci i nastroju;
- większym prawdopodobieństwem sięgnięcia po tradycyjne papierosy w przyszłości;
- zwiększonym ryzykiem uzależnienia od nikotyny, nawet przy sporadycznym używaniu.
Przydatne kontakty:
- Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym: 801 108 108
Materiały
Jak rzucić palenie?Broszura dla uczniów
Broszura dla rodziców
Broszura dla nauczycieli
Ulotka profilaktyczna Planuję długi życie
Jak rzucić palenie
Światowa Organizacja Zdrowia
Główny Inspektor Sanitarny