Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Szczecinie

Po tym jak od września ubiegłego roku południowa i południowo-wschodnia Polska mierzyła się z ulewami i gwałtownie podnoszącymi się poziomami wód w rzekach, priorytetem dla IJHARS było zapewnienie, że na polskie stoły nie trafi żywność nienadająca się do spożycia. Nasi inspektorzy w całej Polsce rozpoczęli bardzo intensywne działania monitorujące. Odwiedzili 638 miejsc, oferując pomoc i doświadczenie w zakresie oceny jakości płodów rolnych.

W ramach tych działań w listopadzie i grudniu 2024 roku IJHARS przeprowadziła również kontrole w całej Polsce. Sprawdzono jakość zbóż i rzepaku (m.in. pochodzących z obszarów objętych klęską żywiołową spowodowaną powodzią) w podmiotach skupujących i przetwarzających produkty rolne. Działania podejmowane przez IJHARS miały na celu weryfikację, że nie wprowadzano do obrotu towarów, w przypadku gdy miały kontakt z wodą powodziową.

Inspektorzy skontrolowali 33 obiekty, w których przechowywano produkty rolne (głównie zboża konsumpcyjne), w tym 7 znajdujących na terenach objętych klęską żywiołową. Kontrolą objęto 38 partii produktów o łącznej masie blisko 4,5 tys. ton.

W kontrolowanych punktach skupu sprawdzono dokumentację, dokonano na miejscu oględzin wybranych partii towarów oraz pobrano próbki do badań laboratoryjnych.

Kontrola dokumentacji.
Dokumentację zakładową przeanalizowano we wszystkich kontrolowanych podmiotach.
Ustalono, że:

• Podmioty kupowały rzepak i zboże o określonych parametrach jakościowych, które nie zmieniły się w związku z zaistniałą sytuacją powodziową.
• Co trzeci ze skontrolowanych podmiotów skupował produkty rolne z terenów objętych klęską powodzi.
• Zboże i rzepak, przed przyjęciem do magazynów, były badane w laboratoriach zakładowych podmiotów skupujących, w szczególności w zakresie zapachu, wilgotności, zawartości białka i glutenu, obecności szkodników i ich pozostałości oraz zawartości zanieczyszczeń.
• Towar, który nie spełniał deklarowanych przez dostawcę parametrów jakościowych, na podstawie wykonanych na miejscu badań laboratoryjnych, nie był przyjmowany do magazynu.
• Zdarzały się przypadki odrzucenia dostarczonego do skupu towaru z powodu porośnięcia i kiełkowanie ziarna, zaniżonej zawartość białka i glutenu.
• Nie dochodziło do obrotu towarem, który miał styczność z wodą powodziową.

Oględziny towaru na miejscu kontroli.
W kontrolowanych podmiotach inspektorzy ocenili ogólny wygląd przechowywanych towarów, tj. stan i jednolitość ziaren i nasion, zapach i czystość. Sprawdzili również czy ziarno i nasiona nie były zawilgocone oraz nie doszło do ich zagrzania podczas przechowywania. Przeprowadzone oględziny nie wykazały nieprawidłowości.

Badania laboratoryjne
Jedynie w 3 próbkach pobranych do badań laboratoryjnych nie potwierdzono zadeklarowanej jakości, ale stwierdzone zanieczyszczenia nie miały związku z kontaktem ziarna z wodą powodziową. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami toczą się postępowania administracyjne.

Wnioski.
Powódź z września 2024 r. nie wpłynęła na jakość produktów rolnych w punktach skupu i przetwórstwa w Polsce.