Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu

Uprawa winorośli w Polsce staje się coraz powszechniejsza i zajmują się nią nie tylko rolnicy. Przyczyną tego zjawiska mogą być walory smakowe wina, prestiż czy chęć osiągnięcia korzyści majątkowych. Planując założenie własnej winnicy, należy zastanowić się czy to będzie przedsięwzięcie biznesowe, czy raczej hobby. Niezbędnym elementem na drodze do osiągnięcia sukcesu jest bezsprzecznie cierpliwość oraz przestrzeganie obowiązujących przepisów głównie ustawy o wyrobach winiarskich (Dz.U.2023.550 t.j. ze zm.). Zgodnie z zapisami ww. ustawy winnice podlegają kontroli, która jest przeprowadzana m.in. przez pracowników Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Jednym z ważniejszych aktów prawnych regulujących zasady prowadzenia winnic jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U.UE.L.347.671). Wspomniany dokument ukazuje wymogi dotyczące odmian przeznaczonych do sadzenia (w tym sadzenia ponownego) i szczepienia celem wyrobu wina z uzyskanych owoców. Muszą przynależeć do gatunku Vitis vinifera lub pochodzić z krzyżówki gatunku Vitis vinifera z innymi gatunkami rodzaju Vitis. Ponadto nie mogą być to odmiany jak: Noah, Othello, Isabelle, Jacque, Clinton i Herbemont, które w trakcie procesu fermentacji wydzielają metanol w ilościach niebezpiecznych dla ludzi.

Corocznie na przełomie września i października inspektorzy Wojewódzkie Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu przeprowadzają kontrole upraw winorośli, których owoce stanowią substrat do produkcji wina. Oględziny dotyczą upraw winorośli wpisanych do ewidencji winnic prowadzonej przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolniczego. Podczas lustracji plantacji winorośli inspektorzy WIORiN w Poznaniu weryfikują jej położenie i pochodzenie roślin oraz identyfikują nazwy odmian i ich powierzchnie. Dołączone do sadzonek paszporty świadczą o stanie fitosanitarnym. Zadanie to jest realizowane przez właściwego ze względu na położenie winnicy Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Dotychczas w Wielkopolsce nie odnotowano na plantacjach występowania odmian zakazanych.

Uwzględniając położenie działek ewidencyjnych, w województwie wielkopolskim zlokalizowane są 43 uprawy winorośli, z których owoce są pozyskiwane w celu produkcji wina gronowego. Łączna powierzchnia winnic wynosi około 55 ha. Najczęściej uprawianymi w naszym regionie odmianami winorośli o czerwonej barwie owoców są: Regent oraz Pinot Noir, natomiast o jasnych owocach są to przede wszystkim odmiany, jak: Solaris i Muscaris. Coraz częściej pojawiają się sadzonki Johanniter czy Riesling, a materiał rozmnożeniowy pochodzi głównie z Niemiec. Wyniki przeprowadzonych kontroli wskazują na dominację winnic o niewielkich powierzchniach (do 5 ha), co przedstawiono w tabeli poniżej.

Tab. 1. Liczba skontrolowanych plantacji winorośli w Wielkopolsce ze względu na grupy obszarowe w latach 2022-2025

GRUPY OBSZAROWE POWIERZCHNI UPRAWY WINOROŚLI (ha)
ROK	< 1 ha	1 - 2	2 - 3	3 - 5	5 - 7	7 - 10
2025	10	6	3	2		1
2024	8	1	1	2
2023	5	3
2022	5	3	3

 

W rzeczywistości produkcja wina w polskich warunkach jest znacznie trudniejsza, bardziej ryzykowna i w konsekwencji dużo droższa niż w większości regionów winiarskich Europy. Duże ryzyko klimatyczne, przepisy i procedury administracyjne to tylko nieliczne przykłady, które mogą wpłynąć na przyszłość branży winiarskiej w Polsce. Mimo ww. trudności z roku na rok widać wzrost zainteresowania zakładaniem nowych winnic. Jest to przedsięwzięcie, które daje mnóstwo satysfakcji, a wizja własnego trunku o niepowtarzalnym smaku wynagrodzi każdy trud. WIORiN w Poznaniu poprzez kontrolę plantacji winorośli dba o zdrowie roślin, a co za tym idzie konsumentów.

Autor tekstu i rycin: Anna Rzepa

Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2025 r. poz. 24). WIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej http://piorin.gov.pl/wiorin/wielkopolskie