Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu

Wraz z końcem lata rolnicy rozpoczęli prace związane z przygotowaniem pól do kolejnego sezonu. Jak zawsze stanęli przed dylematem czy zakupić materiał siewny kwalifikowany od razu zaprawiony, czy może zaprawiać swoje ziarno samodzielnie?

Nie od dziś wiadomo, że skuteczna ochrona roślin to podstawa do uzyskania dobrej jakości, większego i zdrowszego plonu. O jej niezawodności decyduje wiele czynników, a pierwszym i czasem najważniejszym z nich jest decyzja o zaprawianiu materiału siewnego. Zabieg ten zapewnia ochronę roślin, zarówno przed chorobami przenoszonymi przez nasiona lub ziarno jak i występującymi w glebie, a także przed szkodnikami atakującymi młode rośliny.

Istota zaprawiania polega na równomiernym naniesieniu odpowiedniej ilości preparatu w postaci cienkiej warstwy na powierzchnię nasion. Pozwala to efektywnie chronić uprawy z zastosowaniem bardzo małej ilości środków ochrony roślin, dzięki temu łączy się korzyści ekonomiczne dla gospodarstw, ze znacznym ograniczeniem negatywnego oddziaływania zabiegów ochronnych na środowisko.

Do zaprawiania materiału siewnego służą zaprawiarki. Są to najczęściej urządzenia stacjonarne o wydajności pracy od kilkudziesięciu lub kilkuset kilogramów ziarna na godzinę do kilku lub kilkunastu ton na godzinę. W zależności od wydajności są stosowane w przedsiębiorstwach usług rolniczych, centrach nasiennych lub gospodarstwach indywidualnych, szkółkach roślin ozdobnych i leśnych oraz w laboratoriach badawczych.

Można wyróżnić dwa podstawowe typy zaprawiarek:

• porcjowe (nasiona są odmierzane porcjami, a następnie z odpowiednio dobranymi porcjami zaprawy trafiają do komory mieszania),
• przepływowe (nasiona i zaprawa przepływają nieprzerwanym strumieniem w całym procesie ich mieszania);

Podstawową funkcją zaprawiarek jest utrzymanie założonych proporcji zaprawy i nasion oraz odpowiedne wymieszanie ich ze sobą.

Zaprawy mają też różne formy. Nasiona zaprawiać można na sucho, półsucho lub mokro. Należy mieć jednak na uwadze fakt, że każda z tych metod ma pewne ograniczenia, a nieprawidłowe wykonanie może zaszkodzić zarówno roślinom, środowisku jak i zdrowiu ludzi. Należy zauważyć, że przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa i dbałości o każdy etap zaprawiania, korzyści zarówno dla rolnika, jak i środowiska, a co za tym idzie społeczeństwa, są tym większe, im bardziej profesjonalnie wykonany jest to zabieg.

Należy także pamiętać o najważniejszych zasadach, których trzeba przestrzegać podczas procesu zaprawiania:

• nie zaprawiać ponownie ziarna wcześniej zaprawionego,
• materiał siewny po zaprawieniu nie może być użyty na paszę lub do celów konsumpcyjnych,
• zaprawiony materiał siewny należy przechowywać w chłodnym, suchym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu,
• zaprawionego materiału siewnego nie wolno magazynować razem z żywnością i paszami dla zwierząt,
• do każdego opakowania zaprawionego materiału siewnego przeznaczonego do sprzedaży należy dołączyć informacje o jego zaprawianiu,
• nie można dopuścić do przedostania się zaprawy nasiennej do cieków i zbiorników wodnych.

Zaprawy nasienne należy stosować i przechowywać zgodnie z etykietą umieszczoną na opakowaniu. Ponadto, zaprawy nasienne przechowuje się wyłącznie w oryginalnych opakowaniach, w magazynie środków ochrony roślin, w którym panują odpowiednie, opisane w etykiecie, warunki do przechowywania. Należy też zabezpieczyć taki magazyn przed dostępem dzieci i osób niepowołanych. Natomiast opróżnione opakowania po zaprawach należy zdać do punktu zakupu środka i w żadnym razie nie wykorzystywać do innych celów.

Jednym z wielu zadań Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa jest kontrola punktów zaprawiania materiału siewnego przeznaczonego do sprzedaży, w trakcie której sprawdza się miedzy innymi prawidłowość prowadzenia dokumentacji, przechowywanie, oraz ocenę wizualną sprzętu. Oddział w Międzychodzie regularnie przeprowadza takie kontrole u podmiotów, które zaprawiają materiał siewny. W tym roku takiej kontroli towarzyszyła PESTY symbol kampanii unijnej #PlantHealth4Life, promującej ochronę roślin.

 

Autorki tekstu: M. Małecka, B. Synoradzka
Autor zdjęć: B. Synoradzka
 

Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity Dz. U. z 2025, poz. 24). WIORiN wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej  http://www.gov.pl/web/wiorin-poznan