Wody Polskie tematem cyklu audycji Radia Gdańsk
15.05.2024
Radio Gdańsk przez cztery dni opowiada o pracy Wód Polskich płynąc specjalną łodzią - studiem po drogach wodnych Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Dziennikarze od wtorku, 14 maja, do soboty, 18 maja, przemierzają w swojej łodzi Kanał Elbląski i informują radiosłuchaczy o napotkanych obiektach i atrakcjach. Na pokładzie pracownicy Wód Polskich opowiadają o swojej działalności oraz przekazując wiedzę o gospodarowaniu wodami. Opowiedzą jaką rolę pełnią obiekty hydrotechniczne, jaki potencjał ma żegluga śródlądowa oraz o inwestycjach w gospodarce wodnej.
System kanału elbląskiego.
Kanał, poprzez jezioro Drużno i rzekę Elbląg łączy Zalew Wiślany z systemem jezior Warmii i Mazur. Rozgałęziony system żeglugowy Kanału zajmuje wyjątkowe miejsce wśród pięknych i malowniczych terenów północno-wschodniej Polski.
Kanał Elbląski najdłuższy kanał żeglowny w Polsce o długości 82 km, i jednocześnie jedyny na świecie zachowany obiekt hydrotechniczny tego rodzaju. Ze względu na funkcjonujące na nim od 1860 roku urządzenia hydrotechniczne jest zaliczany do ewenementów w skali światowej. Różnica poziomów kanału na odcinku 9,6 km wynosi około 100 m. Różnicę poziomów statek pokonuje po lądzie przy pomocy pięciu pochylni (są to szynowe urządzenia napędzane mechanicznie siłą przepływu wody). Pochylnie kanału to niesamowity system transportowy. Ten szlak wodny składa się z trzech odcinków zasadniczych o łącznej długości 115,5 km oraz wielu odgałęzień. Punktem węzłowym jest Miłomłyn. System obejmuje 5 pochylni: Całuny, Jelenie, Oleśnica. Kąty, Buczyniec oraz 4 śluzy: Miłomłyn, Zielona Ruś, Mała Ruś i Ostróda. Pochylnie umożliwiają pokonywanie jednostkom pływającym różnic poziomów w terenie. Czyli poruszać się kanałem w górę lub w dół.
Jednostka pływająca pokonuje różnicę poziomów po torowisku. Przyjęte rozwiązanie - pochylnie z grzbietem suchym - spowodowało, że zużycie wody na napęd kół wodnych (lub turbiny) jest 5-ciokrotnie niższe niż byłoby niezbędne w śluzach, które mogłyby być wybudowane zamiast pochylni.
Sam Kanał Elbląski – zabytek techniki – został uznany za jeden z siedmiu cudów Polski. Za pomocą urządzeń hydrotechnicznych statek na wózku wyciągany jest po szynach kolejowych z wody. Suchym lądem pokonujemy trasę 490 m z góry pochylni Buczyniec do dołu, gdzie obniżamy się o blisko 21 m. Wypływamy z wózka by drogą wodną Kanału Elbląskiego pokonać około 2 km. Do poruszania wózków wykorzystano różnicę poziomów pomiędzy dwoma stanowiskami. Siłą napędową jest koło wodne bądź turbina. Każda pochylnia składa się z dwóch równolegle poprowadzonych torowisk, na których poruszają się dwa wózki.
Unikatowa, zabytkowa infrastruktura Kanału Elbląskiego zachęca do odwiedzenia Izby Historii Kanału Elbląskiego zlokalizowanej w Buczyńcu. Tu zwiedzający mogą zapoznać się z szeregiem informacji przybliżających techniczny kunszt inżynierów tworzących ten jedyny w swoim rodzaju obiekt hydrotechniczny oraz poznać historie ludzi, którzy swoje życie związali z Kanałem.
Powstanie Izby Historii Kanału Elbląskiego w obecnym kształcie było efektem przeprowadzonej w latach 2012 - 2015 rewitalizacji Kanału Elbląskiego było zaprezentowanie jego historii i dnia dzisiejszego w nowoczesnych standardach. Zaprojektowany budynek nowej Izby Historii Kanału Elbląskiego nawiązuje do budowanych w tym regionie domów podcieniowych, komponując się doskonale z już istniejącymi.
Linki do rozmów nagranych w czasie rejsu:
https://radiogdansk.pl/wiadomosci/region/elblag/2024/05/16/dzien-3-rejsu-kanalem-elblaskim/
Słuchajcie na falach Radia Gdańsk, do piątku włącznie o godz. 9.45, 12.15 i 17.15.
