Projekt przebudowy polderu Żelazna (etap II) z pozytywną oceną Instytucji Wdrażającej
22.09.2025
Projekt przebudowy polderu Żelazna - Etap II, kluczowy dla ochrony przeciwpowodziowej Opola i miejscowości położonych dalej z biegiem Odry, uzyskał pozytywną ocenę Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i został wybrany do dofinansowania w ramach programu FEnIKS, a umowa o dofinansowanie zostanie podpisana w najbliższym czasie. To kolejny krok w stronę zwiększenia bezpieczeństwa tysięcy mieszkańców oraz infrastruktury województwa opolskiego.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pozytywnie ocenił projekt Wód Polskich w Gliwicach pn. „Przebudowa Polderu Żelazna. Etap II”, zgłoszony do dofinansowania w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027, Działanie FENX.02.04 „Adaptacja do zmian klimatu, zapobieganie klęskom i katastrofom”, typ projektu: „Budowa, przebudowa lub remont urządzeń wodnych i infrastruktury towarzyszącej, służących zmniejszeniu skutków powodzi lub suszy”. W wyniku tej decyzji projekt został wybrany do dofinansowania w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021–2027 (FEnIKS). Oznacza to, że Wody Polskie w Gliwicach zrealizują przedmiotowe zadanie, przy wsparciu finansowym środków Unii Europejskiej.
- Za sprawą środków dofinansowania unijnego realizacja tego ważnego dla bezpieczeństwa Opolszczyzny projektu urzeczywistnia się. Po zakończeniu II etapu przebudowy, polder uzyska założoną funkcjonalność, a wraz z nią poprawi się bezpieczeństwo terenów położonych poniżej. Ta inwestycja jest jedną z wielu, jakie Wody Polskie przygotowały, ubiegając się o dofinansowanie ze środków UE – poinformował Marcin Jarzyński, z-ca Prezesa Wód Polskich.
Przedmiotem realizacji etapu II przedsięwzięcia jest dokończenie przebudowy istniejących wałów rzeki Odry na odcinku 4,13 km wraz z urządzeniami towarzyszącymi. Przebudowa wałów będzie polegać na podwyższeniu ich korony oraz uszczelnieniu korpusu wału. Ponadto, zadanie obejmie budowę jazu wpustowo-upustowego „Półwieś”, modernizację przewału wpustowego (górnego) „Półwieś”, wykonanie dróg serwisowych i rolniczych wraz z przejazdami wałowymi. Po ukończeniu modernizacji możliwe będzie kontrolowanie napełnienia tego polderu.
Docelowo polder uzyska pojemność 9,7 mln m3 z obecnych 3,8 mln m3, przy czym jego wyjściowa pojemność przed przebudową wynosiła 1,7 mln m3. Jednocześnie powierzchnia zalewu wzrośnie z 200 ha do 400 ha.
Celem projektu jest:
- zapewnienie bezpieczeństwa bezpośrednio dla ok. 4 000 mieszkańców
- zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej ludności i mienia na terenie województwa opolskiego
- większa niezawodność infrastruktury
Równolegle, zabiegając o dofinansowanie do realizacji projektu, Wody Polskie w Gliwicach prowadzą postępowanie przetargowe na wybór wykonawcy przebudowy polderu Żelazna – etap II. Obecnie trwa ocena i analiza ofert, złożonych w postępowaniu przez podmioty ubiegające się o powierzenie im realizacji prac budowlanych w ramach tego zadania.
- I etap przebudowy polderu Żelazna zakończyliśmy w 2023 r. Aby usprawnić realizację II etapu, aplikując o dofinansowanie, jednocześnie uruchomiliśmy procedurę przetargową wyboru wykonawcy prac budowlanych. Naszym celem jest sprawne przeprowadzenie rzeczowej realizacji projektu. Nasz zespół przygotowuje się z jednej strony do zawarcia umowy o dofinansowanie, z drugiej prowadzi analizę zgłoszonych ofert przetargowych. Taki krok przybliża nas do rozpoczęcia prac budowlanych – zaznaczył Jan Grygier, Dyrektor Wód Polskich w Gliwicach.
Polder Żelazna to istniejący obiekt ochrony przeciwpowodziowej Opola, służący przeciwdziałaniu skutkom wezbrań na rzece Odrze. Usytuowany w północnej części miasta, został wybudowany jeszcze przed rokiem 1939. Obiekt zlokalizowany jest na lewym brzegu rzeki Odry (w km 153,750 (606,400) ÷ km 158,300 (601,800)) na terenie Opola i gminy Dąbrowa, w miejscowości Żelazna, od której zaczerpnięto nazwę obiektu.
I etap Przebudowy Polderu Żelazna Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w Gliwicach ukończyło w 2023 r., przeznaczając na ten cel 130 mln zł. Tym samym Wody Polskie zwiększyły bezpieczeństwo mieszkańców Opola, gminy Dąbrowa i pobliskich miejscowości. Dzięki ukończonym pracom obecnie możliwe jest przejście do II etapu inwestycji. Obejmie on prace budowlane w obrębie wału polderowego „Polder Żelazna” wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi.
W ramach realizacji I etapu inwestycji dwukrotnie powiększono pojemność polderu, zbudowano i rozbudowano niemal 12 km wałów przeciwpowodziowych, a także zmodernizowano przepompownię. Przedsięwzięcie zrealizowano dzięki współpracy Wód Polskich i samorządu terytorialnego, przy wsparciu środków europejskich.