Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie

Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły (POPDOW), podobnie jak Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry, jest realizowany przy pomocy międzynarodowych instytucji finansowych, w tym Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy) oraz Banku Rozwoju Rady Europy, jak również przy wsparciu środków z Funduszu Spójności oraz budżetu państwa.

Celem Projektu jest poprawa ochrony przed powodzią dla osób mieszkających w wybranych obszarach dorzecza Odry i dorzecza górnej Wisły oraz wzmocnienie zdolności instytucjonalnych administracji publicznej do bardziej skutecznego ograniczania skutków powodzi. W wyniku realizacji Projektu powstała infrastruktura zarządzania powodziowego wraz z powiązanymi z nią środkami technicznymi w trzech wyodrębnionych obszarach Polski: (1) dorzecze Środkowej i Dolnej Odry; (2) Kotlina Kłodzka (dorzecze Nysy Kłodzkiej) oraz (3) dorzecze Górnej Wisły. 

 

Kompleksowe zabezpieczenie miasta Krakowa przed powodzią

Do tej pory w ramach projektu POPDOW Wody Polskie zrealizowały szereg inwestycji dotyczących ochrony przeciwpowodziowej miasta Krakowa.

Zostały rozbudowane prawostronne obwałowania rzeki Wisły od ujścia rzeki Skawinki do stopnia Kościuszko na odcinku o długości prawie 4 km. Roboty polegały na rozbudowie wałów rzeki Wisły oraz zabezpieczeniu przeciwfiltracyjnym korpusu wału.

Zakończenie realizacji inwestycji przyczyniło się do osiągnięcia następujących celów społecznych i gospodarczych:

• ochrony życia i mienia społeczności – 3 000 chronionych osób
• ochrony obszaru o łącznej powierzchni ponad 336,1 ha
• zwiększenia stopnia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.

W bezpośrednim sąsiedztwie terenu inwestycji znajdują się tereny mocno zurbanizowane o charakterze zabytkowym (Opactwo Benedyktynów w Tyńcu). Inwestycja znajduje się również w sąsiedztwie Stopnia Wodnego Kościuszko.

Został zmodernizowany także lewy wał rzeki Wisły o długości prawie 10 km od mostu Wandy do Suchego Jaru, jak również prawy wał rzeki Wisły od stopnia Dąbie do stopnia Przewóz o długości ponad 10 km.

Zmodernizowane wały przeciwpowodziowe swoim bezpośrednim sąsiedztwem przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa 40 tys. mieszkańców Krakowa i Wieliczki i chronią ich mienie na obszarze 31 km². Stanowią również  kluczowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe dla infrastruktury miejskiej oraz pobliskich obiektów przemysłowych. Zabezpieczą m.in. Elektrociepłownię Kraków w Łęgu, oczyszczalnie ścieków Płaszów oraz Kujawy, Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów przy ul. Giedroycia, część urządzeń technologicznych Zakładu Hutniczego Arcelor Mittal oraz wiele mniejszych zakładów przemysłowo-usługowych położonych przy ulicach Lipskiej, Jana Surzyckiego, Rybitwy i Christo Botewa.

 

W ramach kontraktu „Zwiększenie zabezpieczenia przeciwpowodziowego w dolinie rzeki Serafy” wybudowano suche zbiorniki Malinówka 1, Malinówka 2, Malinówka 3 oraz Serafa 2.

Celem budowy zbiorników była bezpośrednia poprawa ochrony przeciwpowodziowej terenów poniżej każdego z nich, natomiast celem budowy całej kaskady pięciu zbiorników jest poprawa ochrony powodziowej w dolinie rzeki Serafy, w tym w szczególności terenów osiedla Złocień i Stary Bieżanów w Krakowie.

Zbiorniki są elementem funkcjonowania kaskady  5 suchych zbiorników, które zapewnią z ochronę terenu o powierzchni 16 500 ha oraz bezpieczeństwo 2,4 tys. ludności.

Dodatkowo w ramach kompleksowego zabezpieczenia miasta Krakowa zostały wybudowane wrota przeciwpowodziowe w porcie Płaszów i Kujawy, które są elementem domykającym system ochrony Krakowa przed powodzią.  Ciężar całkowity elementów stalowych dwóch bram wynosi prawie 80 t.

RZGW w Krakowie zrealizowało również zadanie: „Budowa stanowiska pompowego dla pomp mobilnych dla odwodnienie Kompleksu Lesisko”.

Obiekty i urządzenia pompowni tworzą wspólnie układ technologiczny zapewniający bezpieczeństwo przed zalewaniem osiedla Lesisko zarówno w czasie wezbrań w kanale Lesisko, jak i w czasie wezbrań powodziowych w rzece Wiśle, szczególnie w sytuacji zamknięcia klap zwrotnych na śluzie wałowej przecinającej ul. Podbipięty.

Realizacja Kontrataku zwiększyła bezpieczeństwo 200 mieszkańców osiedla Lesisko oraz zwiększono ochronę terenu o powierzchni ponad 17 ha.

 

Ochrona Tarnowa przed powodzią

Projekt POPDOW obejmował również inwestycje dotyczące ochrony przeciwpowodziowej Tarnowa.

W jego ramach wybudowano prawy wał rzeki Biała oraz rozbudowano lewy i prawy wał rzeki w mieście Tarnów

Realizacja zadań zwiększyła bezpieczeństwo przeciwpowodziowe 1,2 tys. mieszkańców Tarnowa i sąsiednich gmin oraz  ochronę terenu o powierzchni prawie 200 ha. Zwiększono również zabezpieczenie obiektów infrastruktury miejskiej oraz zakładów przemysłowych, w tym przede wszystkim zakładów azotowy Grupy Azoty S.A.

 

Bezpieczniejszy Sandomierz

W ramach Projektu Ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie zrealizowało inwestycje, której celem było kompleksowe zabezpieczenie terenów Sandomierza.

Został wzmocniony system ochrony przeciwpowodziowej Sandomierza, zabezpieczone przed wodami rzeki Wisły zostały osiedle mieszkaniowe oraz dolina Koprzywianki.  Inwestycja ta poprawiła również ochronę przed podtopieniami oraz zmniejszyła ryzyko występowania powodzi w miejscowościach Zajeziorze, Szewce i Sośniczany oraz na okolicznych terenach.

• „Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza” to: 6 zadań z zakresu ochrony przed powodzią
•  tys. mieszkańców Sandomierza i okolic pod ochroną
• 30 km wałów przeciwpowodziowych
• 4 przepompownie w miejscowościach Koćmierzów, Nadbrzezie Szewce oraz Zajeziorze
• 11 km² terenów chronionych przed zalaniem „Ochrona przeciwpowodziowa Sandomierza"

 

Inne działania

Dodatkowo w ramach Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły realizowano Kontrakty konsultingowe:

• Kontrakt 5.2 Nadzór projektowo - konstrukcyjny. Zarządzanie projektem, pomoc techniczna oraz wsparcie jednostek wdrażania Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły

Wartość Kontraktu (KR):  60,6 mln zł

Wartość Kontraktu (KI):  26,7 mln zł

Wartość Kontraktu: 15,3 mln zł

• Kontrakt 5.7.2 „Program działań retencyjnych stanowiący element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionie wodnym Górnej Zachodniej Wisły i Górnej Wschodniej Wisły między Krakowem a Zawichostem”   

Cel zadania to przygotowanie dokumentacji studialnej / programowej, uwzględniającej zestaw działań technicznych i nietechnicznych, ukierunkowany na zwiększenie poziomu ochrony przed powodzią w obszarze objętym opracowaniem, ze szczególnym naciskiem na kwestie środowiskowe i społeczne przyszłego projektu infrastrukturalnego, w konsekwencji którego nastąpi obniżenie zagrożenia i ryzyka powodziowego w dolinie Wisły na odcinku od Krakowa do Zawichostu.

 

Co jeszcze przed nami?

Aby zabezpieczyć odpowiednio obszar Małej i Górnej Wisły niezbędny jest układ wielu inwestycji. W zlewni powyżej Krakowa Wody Polskie planują budowę 11 polderów oraz dwóch zbiorników przeciwpowodziowych wielozadaniowych w ramach inwestycji „Zabezpieczenie przeciwpowodziowe od Oświęcimia do Krakowa”.

Ta inwestycja ma niezwykłe znaczenie dla bezpieczeństwa nie tylko mieszkańców Krakowa, ale i terenów położonych wokół Wisły.

Dzięki realizacji tego projektu ochroną zostanie objętych prawie 100 000 osób, infrastruktura komunalna, obiekty użyteczności publicznej, zakłady przemysłowe oraz obiekty infrastruktury strategicznej. W sumie ponad 2500 budynków.

Efekt projektu w Dolinie Wisły będzie widoczny poprzez kontrolowane spłaszczenie szczytu fali powodziowej, gwarantując bezpieczny przepływ wód powodziowych. Dzięki realizacji projektu nie będzie potrzeby podnoszenia wałów przeciwpowodziowych, a w samym Krakowie efekt inwestycji zobaczymy w postaci obniżenia fali powodziowej w rejonie Mostu Dębnickiego  o 80 cm. 

Dodatkowo, redukcja ryzyka powodziowego obejmie odcinek doliny Wisły aż do ujścia Dunajca, gdzie poziom wody na wodowskazie Sierosławice obniży się o 0,5 m.