Przyjęto wnioski do programu LIFE dla Międzyodrza i jezior Przymorza
24.09.2025
Wnioski o dofinansowanie w ramach programu LIFE przyjęła Komisja Europejska. Dotyczą one zachowania unikalnego ekosystemu Międzyodrza i projektu Przymorze, związanego z ochroną siedlisk ptaków w zlewniach dwóch jezior: Liwia Łuża i Resko Przymorskie. Beneficjentem Koordynującym projektu dla Międzyodrza jest Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, we współpracy z Uniwersytetem Szczecińskim i Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie.
Cel nadrzędny projektu LIFE dla Międzyodrza, to zapewnienie trwałej poprawy warunków hydrologicznych i siedliskowych dla wybranych gatunków i siedlisk przyrodniczych w Polderze Gryfińskim. Jego osiągnięcie mają zapewnić działania inżynierskie, ochronne, monitorujące i edukacyjne. Dzięki temu zachowane zostaną siedliska m.in. traszki grzebieniastej- gatunku płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych, który wymaga zbiorników wodnych o zmiennej głębokości i dobrej jakości wód. Zaplanowano także odtworzenie warunków dla rozwoju różanki (ryby z rodziny karpiowatych) i małży.
Retencja korytowa zapewni odpowiedni przepływ w kanałach
Obszary zlokalizowane w Polderze Gryfińskim, wzdłuż kanałów i zbiorników Międzyodrza, obejmują tereny o zróżnicowanym stanie siedliskowym i hydrologicznym. W ramach projektu przewidziano remont czterech budowli hydrotechnicznych. Na wybranych odcinkach kanałów zostaną odtworzone ich przekroje poprzeczne. Zaplanowano m.in. usunięcie nadmiaru osadów dennych, a podniesienie retencji korytowej zapewnią lokalne przewężenia i poszerzenia wybranych kanałów, którym towarzyszyć będą prace pielęgnacyjne, takie jak selektywne usunięcie nadmiaru roślinności nabrzeżnej i zanurzonej. Warunki świetlne i tlenowe poprawi też usunięcie biomasy z dna kanałów. Prace prowadzone będą pod nadzorem specjalistów, na podstawie przyjętych analiz i opracowań naukowych dla obszaru objętego programem. Skuteczność przywróconego przepływu w kanałach zweryfikuje system monitoringu. Całość uzupełnią działania edukacyjno- promocyjne. Zakładany czas realizacji projektu dla Międzyodrza nastąpi w perspektywie lat 2026- 2032.
Skorzystają tez jeziora nadbałtyckie
Kolejny wniosek przyjęty przez Komisję Europejską w ramach programu LIFE dotyczy czynnej ochrony siedlisk ptaków wraz z udrożnieniem korytarzy migracyjnych ryb, w zlewni jezior Liwia Łuża i Resko Przymorskie. Projekt określany jest w skrócie LIFE Przymorze, a Wody Polskie- Zarząd Zlewni w Gryficach- pełnią funkcję beneficjenta koordynującego. Jego realizacja ma zapobiec spadkowi liczebności ptaków, zarówno lęgowych jak i przelotnych. Dążymy także do zahamowania postępującej degradacji chemicznej obu jezior narażonych na eutrofizację, która jest przyczyną zakwitów sinic i spadku zawartości tlenu (z tego powodu na jeziorze Liwia Łuża walczyliśmy z sinicami minionego lata). Są to jeziora przymorskie, o stosunkowo małej głębokości ale znacznej powierzchni, co sprzyja tego typu zjawiskom. Mimo to na ich brzegach, szczególnie Liwiej Łuży, zachowały się bardzo cenne siedliska, chronione w ramach sieci Natura2000. Te problemy będziemy starali się rozwiązać w ramach projektu, odpowiednio dobierając planowane działania inwestycyjne, których część chcemy wdrażać jako pierwsi na obszarze Pomorza Zachodniego.
Praca nad wnioskiem z udziałem naukowców, ekologów i samorzadów
Wniosek do programu LIFE Przymorze przygotowaliśmy we współpracy z wielu instytucjami: Europejskim Regionalnym Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk w Łodzi, Zachodniopomorskim Towarzystwem Przyrodniczym oraz Gminą Rewal, Gminą Trzebiatów i Gminą wiejską Kołobrzeg. Te sześć instytucji tworzy konsorcjum projektu, którego realizację wspierać będą również Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie, Urząd Morski w Szczecinie oraz Lasy Państwowe. Poparcie dla projektu wyraziły również liczne organizacje społeczne, jednostki administracji państwowej i samorządowej oraz instytucje ochrony przyrody.
Wyniki naboru dla obu projektów poznamy na przełomie lutego i marca 2026 r.