Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

31 marca 2025 roku zakończyły się prace zabezpieczające suchy zbiornik przeciwpowodziowy w Stroniu Śląskim na potoku Morawka. Obiekt odzyskał zdolność do czasowego opóźnienia odpływu wody ze zbiornika. Na miejscu będą prowadzone jeszcze prace porządkowe w rejonie zapory i w korycie Morawki.

Roboty budowlane polegały na ukształtowaniu grodzy kamienno-betonowej w formie narzutu kamiennego z przelaniem betonu. 31 marca zakończyło się betonowanie ostatniego fragmentu grodzy, która zabezpiecza konstrukcję zbiornika.

W miejsce dotychczasowej zapory powstanie nowy, zaawansowany technologicznie obiekt. Docelowa przebudowa zbiornika będzie uzupełniającym elementem „Programu redukcji ryzyka powodziowego dla zlewni Nysy Kłodzkiej”, który jest poddawany konsultacjom społecznym, a następnie zostanie przedstawiony do zatwierdzenia stronie rządowej.

Prace zabezpieczające nadal trwają na zbiorniku wodnym Topola na Nysie Kłodzkiej. Wszystkie działania w obrębie obiektu hydrotechnicznego są wykonywane zgodnie z decyzją Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego z 28 listopada 2024 roku, w którym nakazano do 1 czerwca 2025 roku wykonanie grodzy budowlanej w czaszy zbiornika zabezpieczającej przed niekontrolowanym przepływem wód ze zbiornika przez strefę zniszczonego przelewu powierzchniowego.

W ubiegłym tygodniu kontynuowana była rozbudowa platformy technologicznej oraz nasypu pod platformę roboczą w śladzie planowanej kaszycy. Montowane są specjalne stalowe elementy wzmacniające konstrukcję zapory. Trwa scalanie ich za pomocą ściągów, które dodatkowo zwiększą stabilność. Od strony zbiornika wykonywany jest nasyp. Na miejscu cały czas pracuje sprzęt wraz z obsługą – koparki, palownice, dźwigi, wozidła i walec oraz podnośnik koszowy.

Przypominamy, że zbiornik wodny Topola na Nysie Kłodzkiej, oddany do eksploatacji na przełomie 2002 i 2003 roku, zlokalizowany jest na terenie gminy Kamieniec Ząbkowicki w województwie dolnośląskim. Znajduje się w dolinie rzeki powyżej Paczkowa, między miejscowościami Pomianów Górny, Błotnica i sięga do miejscowości Topola. Zapora zamyka zlewnię o powierzchni 2139 km2. Natomiast pojemność zbiornika przy maksymalnym poziomie piętrzenia to blisko 22 mln m³. W skład obiektu wchodzą: zapora ziemna czołowa, trzyprzęsłowa klapowa budowla zrzutowa z mostem, kanał odpływowy, elektrownia wodna, przepławka dla ryb oraz przelew powierzchniowy, który we wrześniu 2024 roku z powodu napływu zbyt dużej ilości wody uległ awarii.

Wody Polskie prowadzą prace zmierzające do przywrócenia przepustowości koryt oraz zabudowy wyrw brzegowych powstałych w wyniku powodzi na rzece Białej Lądeckiej i potoku Morawka w powiecie kłodzkim. Celem prac jest poprawa bezpieczeństwa mieszkańców i ochrona infrastruktury, zwłaszcza na terenie miast Stronie Śląskie i Lądek-Zdrój. Pierwszy etap dotyczy odcinka rzeki od profilu mostu drogowego w Radochowie do ujścia rzeki w Krosnowicach. Drugi etap obejmuje odcinek rzeki Białej Lądeckiej od przygranicznych Bielic do Radochowa.

Roboty są prowadzone punktowo i obejmują m.in. zabezpieczanie wyrw, wykonywanie ubezpieczeń skarp, przewóz materiału, skarpowanie i plantowanie. Obecnie prace skupione są w obrębie miejscowości Ołdrzychowice Kłodzkie, Stary Gierałtów, Nowy Gierałtów, Bielice. Jednocześnie na bieżąco wykonawca prowadzi prace geodezyjne i wizje w terenie pod kątem usuwania zalegającego rumoszu drzewnego.

Od początku stycznia trwają również intensywne prace polegające na lokalnej odbudowie skarp koryta rzeki Białej Głuchołaskiej. Wykonawca usuwa zatory oraz odsypiska rumoszu skalnego i rumoszu drzewnego w celu przywrócenia właściwej przepustowości koryta rzecznego i naprawy obwałowań, a także oraz innej infrastruktury hydrotechnicznej.

W ostatnim czasie zabudowano koryto rzeki wytworzone w czasie powodzi i podmycie skarpy nasypu kolejowego niedaleko granicy polsko-czeskiej. W toku jest formowanie skarp i rozplantowanie gruntu. Zakończono również zabudowę wału prawostronnego w obrębie miejscowości Biała Nyska. Rozpoczęto zabudowę wyrwy w wale prawym niedaleko miejscowości Przełęk, jak również udrażnianie koryta rzeki na wysokości miejscowości Bodzanów. Wciąż trwają pracę polegające na odtworzeniu wału lewego w Głuchołazach.

Według obecnie obowiązującego harmonogramu prace, które są prowadzone w odpowiedzi na potrzeby lokalnego samorządu i miejscowej społeczności, powinny zakończyć się do sierpnia bieżącego roku.

Pod koniec marca rozpoczęły się roboty mające na celu udrożnienie koryt pięciu cieków, dopływów Białej Głuchołaskiej, oraz przywrócenie funkcjonalności budowli przeciwpowodziowych zabezpieczających mieszkańców południowo-zachodniej Opolszczyzny.

Dokładny zakres prac to efekt spotkań terenowych, prowadzonych przez pracowników Wód Polskich. Przedstawiciele Zarządu Zlewni w Nysie i Nadzoru Wodnego w Otmuchowie wspólnie z sołtysami oraz radnymi miejskimi dokonywali oględzin newralgicznych lokalizacji koryt cieków. W toku rozmów uwzględniono sugestie lokalnej społeczności związane z realizacją prac udrożnieniowych i naprawczych.

Zadanie jest realizowane w formule zaprojektuj i wybuduj i składa się z 5 części. Prace przebiegają zgodnie z harmonogramem, a ich koniec jest przewidywany w IV kwartale tego roku.

1. Część I – Udrożnienie koryta Bodzanowskiego Potoku od m. Rudawa do ujścia do rz. Biała Głuchołaska. Zadanie będzie realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego oraz uprzątnięcia gruntów na odcinku 2,9 km.

2. Część II – Udrożnienie koryta rzeki Mora od granicy Polski do ujścia do rz. Biała Głuchołaska. Zadanie będzie realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remontu zabudowy regulacyjnej, w tym murów oporowych czy progów wodnych oraz uprzątnięcia nieruchomości na odcinku 15,9 km.

3. Część III – Udrożnienie koryta potoku Gierałcicki. Zadanie będzie realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remontu zabudowy regulacyjnej, jak mury oporowe, progi wodne oraz uprzątnięcia gruntów na odcinku 6,7 km.

4. Część IV – Udrożnienie koryta cieku Oleśnica (ciek Graniczny). Zadanie będzie realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remontu zabudowy regulacyjnej, jak mury oporowe, progi wodne oraz uprzątnięcia gruntów na odcinku 4,7 km.

5. Część V – Udrożnienie koryta rzeki Głuchołazki (Starynka). To zadanie będzie realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remont zabudowy regulacyjnej, jak mury oporowe i progi wodne oraz uprzątnięcia gruntów na odcinku 6,2 km.

Wszystkie prace są prowadzone w odpowiedzi na potrzeby lokalnego samorządu i miejscowej społeczności, a głos mieszkańców był ważnym elementem procesu opracowania finalnego zakresu prac.

Trwają intensywne prace porządkowe w obrębie koryta rzeki Nysa Kłodzka. Ubiegłoroczna wielka woda przyniosła nie tylko zniszczenia, ale też wiele odpadów – zarówno naturalnych, jak połamane konary drzew czy zbutwiała roślinność, ale również tych pozostawionych przez człowieka.

Prowadzone działania obejmują zbieranie śmieci naniesionych przez wodę, usuwanie posuszu roślinnego zalegającego w obrębie koryta oraz odpowiednią utylizację zgromadzonych materiałów. Zadanie realizowane jest na odcinku Nysy Kłodzkiej od miejscowości Bardo w górę rzeki. Dzięki zaangażowaniu pracowników oraz sprzyjającej pogodzie sukcesywnie przywracamy teren do stanu sprzed powodzi.

Rząd przeznaczył kolejne 109 mln zł na usuwanie skutków wrześniowej powodzi. Środki te umożliwią realizację ponad 180 zadań, obejmujących m.in. naprawę wałów, oczyszczanie koryt rzek i modernizację zbiorników retencyjnych. To kolejna transza wsparcia. Łączna kwota rządowego wsparcia dla Wód Polskich to blisko 300 mln zł.

Ponad 109 mln zł pozwoli na realizację 182 zadań w obrębie cieków i zbiorników wodnych na obszarze RZGW we Wrocławiu, na których szkody wyrządziła wielka woda. Wśród zaplanowanych znajdują się działania na terenie woj. dolnośląskiego, opolskiego jak i lubuskiego.

Środki finansowe z rezerwy celowej zostaną przeznaczone na przeprowadzenie licznych działań naprawczych na obszarach szczególnie dotkniętych przez ubiegłoroczną powódź, w tym w zlewni Nysy Kłodzkiej czy Bobru. Jednocześnie trwają już postępowania na wyłonienie wykonawców ok. 70 zadań, wśród których znajdują się:

• Najpilniejsze prace naprawcze na zb. Mysłakowice
• Naprawa budowli zrzutowej – suchy zbiornik Cieplice oraz udrożnienie cieków w czaszy zbiornika
• Naprawa budowli zrzutowej – suchy zbiornik Krzeszów II
• Naprawa budowli zrzutowej – suchy zbiornik Mirsk
• Naprawa budowli zrzutowej – suchy zbiornik Sobieszów
• Naprawa uszkodzonego wału kanału Ługa oraz naprawa zamknięć na moście (ochrona przed cofką Baryczy) w okolicach miejscowości Biedaszkowo
• Naprawa uszkodzonych wałów rzeki Orli, w okolicy miejscowości Korzeńsko
• Naprawa zabudowy regulacyjnej rz. Srebrna od Lwówka Śląskiego do Pławy Górnej
• Prace naprawcze na zbiorniku Sosnówka
• Udrożnienie cieku Kamienna w miejscowości Jelenia Góra
• Udrożnienie cieku Zadrna od Kamiennej Góry do Chełmska Śląskiego.

Wraz z zapewnieniem finansowania Wody Polskie sukcesywnie uruchamiają kolejne postępowania dotyczące wyboru wykonawców przedmiotowych zadań w oparciu o przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych. Wszystkie spośród uwzględnionych postępowań zakończą się w 2025 roku.

Kluczowym etapem odbudowy po powodzi z września 2024 roku będzie zaproponowanie i wdrożenie nowych rozwiązań służących ochronie przed powodzią. Będzie temu służyć Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej, opracowany przez Wody Polskie przez zespół profesora Janusza Zaleskiego. Jest to zestaw kompleksowych działań dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców, m.in. powiatów kłodzkiego i ząbkowickiego w województwie dolnośląskim oraz brzeskiego i nyskiego w województwie opolskim, przygotowany dla odbudowy odporności powodziowej mieszkańców regionu.

Program składa się z pięciu komponentów, tj. działań infrastrukturalnych w zlewni Nysy Kłodzkiej, redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Białej Lądeckiej i szerzej w zlewni Nysy Kłodzkiej, rozbudowy kaskady zbiorników na Nysie Kłodzkiej, a także redukcji ryzyka powodziowego poniżej miejscowości Bardo. Program został zaakceptowany przez Zespół ekspertów ds. odporności po powodzi pod kierownictwem profesora Pawła Rowińskiego, szefa Komitetu Nauk o Wodzie i Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk. Realizacja działań przewidziana jest na lata 2027-2034

Aktualnie trwają konsultacje społeczne Programu. Dotychczas odbyło się 9 spotkań stacjonarnych – w Kłodzku, Nysie, Głuchołazach, Lewinie Brzeskim, Stroniu Śląskim, Lądku-Zdroju, Ścinawce Średniej, Bystrzycy Kłodzkiej oraz Paczkowie. Do 30 kwietnia każdy może składać uwagi i wnioski do Programu poprzez specjalny formularz. Ostateczny koszt i zakres inwestycyjny działań będą znane po zakończeniu procesu konsultacji społecznych i wyborze optymalnych rozwiązań.