Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

W Polsce misję racjonalnego zarządzania gospodarką wodną realizują Wody Polskie. Na co dzień dbamy o retencję, organizujemy i uczestniczymy w akcjach sprzątania terenów nad rzekami i akwenami, sadzimy drzewa, prowadzimy kampanie edukacyjne. Każde z tych działań to krok w stronę lepszego wykorzystania zasobów wodnych i ich ochrony przed degradacją.

Niejednokrotnie w okolicy cieków lub akwenów napotkać można dzikie wysypiska. Dlatego nasi pracownicy angażują się w wydarzenia cykliczne inicjowane przez samorządy i organizacje społeczne. Co roku organizujemy też dziesiątki własnych akcji sprzątania terenów nadwodnych. Jednak niezależnie od tego, jak duże siły angażujemy i jakie środki przeznaczamy na wywóz śmieci, problem stale powraca, a nowe odpady pojawiają się tuż po uprzątnięciu terenu.

Dlatego w Światowy Dzień Wody zwracamy się do wszystkich osób aktywnie wypoczywających nad wodą oraz użytkowników wód: nie pozostawiajcie śmieci nad wodą. Przekonujcie do tego innych ze swojego otoczenia – rodzinę, sąsiadów i znajomych. Wszystkim marzy się odpoczynek na łonie natury i podziwianie jej piękna. Można to osiągnąć, pozostawiając naturę w takim stanie, w jakim ją zastajemy. Wystarczy – tylko i aż – nie śmiecić!

Wiosenna aura dotarła do regionu Polski południowo-zachodniej wyjątkowo wcześnie, dlatego pierwsze działania podjęliśmy już w pierwszej połowie marca. Pracownicy zespołu wsparcia technicznego Zarządu Zlewni we Wrocławiu posprzątali śmieci z wału przeciwpowodziowego rzeki Odry na wrocławskich Osobowicach. Prace objęły odcinek ponad jednego kilometra. Z popularnych terenów spacerowych nieopodal mostu Milenijnego zebrano łącznie kilkanaście worków pełnych odpadów. W tym samym miejscu usunięto także zalegające na wale przeciwpowodziowym drzewo. To jedna z wielu prac, które regularnie wykonujemy, by dbać o sprawność urządzeń hydrotechnicznych, w tym obwałowań, a tym samym bezpieczeństwo nas wszystkich.

18 marca służby z Zarządu Zlewni w Zielonej Górze oraz Nadzoru Wodnego w Słubicach udały się w rejon miejscowości Górzyca pomiędzy Słubicami a Kostrzynem nad Odrą, gdzie zajęły się porządkowaniem brzegów rzeki i miejscowej przystani na wysokości 604 km Odry. Podczas trwającej kilka godzin akcji zebrano 15 worków śmieci o pojemności 120 litrów, a wśród odpadów przeważały plastikowe i szklane opakowania.

W tym samym czasie na terenie Zarządu Zlewni w Lwówku Śląskim odbyła się akcja porządkowania rzeki Żarka na terenie miasta Żary w ścisłej współpracy z Urzędem Miasta Żary. Dzięki wspólnemu zaangażowaniu udało zebrać się kilkadziesiąt worków pełnych śmieci, a także liczne odpady wielkogabarytowe.  

Z kolei dzień później, 19 marca, pracownicy Nadzoru Wodnego w Sławie udowodnili, że kampania #WodyToNieŚmietnik to nie tylko słowa, ale przede wszystkim konkretne działania. Akcję sprzątania przeprowadzono na brzegach jezior Białego i Breńskiego, niedaleko granicy województw wielkopolskiego i lubuskiego. Zebrano przede wszystkim plastikowe opakowania, szklane butelki i puszki, które zostały posortowane i przekazane do punktu selektywnej zbiórki.

Tego samego dnia we Wrocławiu odbyła się ogromna akcja porządkowania nabrzeża rzeki i kanałów Odry. Zaangażowani byli w nią pracownicy stopni wodnych Bartoszowice, Opatowice, Szczytniki, Psie Pole, Zacisze, Różanka, Miejski i Rędzin. Zebrano ponad 120 worków odpadów o łącznym ciężarze około 350 kg. Największy odsetek stanowiły butelki szklane oraz puszki. Pojawiały się także opony, jednorazowe grille, deski, palety i mnóstwo plastikowych opakowań.

Niekiedy działania porządkowe wymagają kilku dni pełnych ciężkiej pracy. Tak było w przypadku rzeki Widawy w Namysłowie, gdzie pracę polegająca na usunięciu niebezpiecznego zatoru wykonała grupa wsparcia technicznego Zarządu Zlewni we Wrocławiu. Z uwagi na wymagającą lokalizację w korycie rzeki i grząski grunt na brzegach, niemożliwe było wykorzystanie ciężkiego sprzętu. Praca została wykonana ręcznie przez naszych pracowników. Zostały usunięte widoczne na zdjęciach połamane gałęzie, konary i odpady z koryta rzeki.

20 marca zebrano nieczystości znad zbiorników Topola i Kozielno – dużych obiektów na pograniczu województw dolnośląskiego i opolskie, wchodzących w skład kaskady rzeki Nysy Kłodzkiej. W najbliższym czasie nad tymi akwenami planowana jest akcja "Spacer z workiem", w której aktywnie uczestniczymy od kilku lat.

Również 20 marca pracownicy Zarządu Zlewni w Legnicy wraz z zespołem ze Zbiornika Słup i Nadzoru Wodnego w Legnicy oraz Wałbrzycha posprzątali część północnego brzegu zbiornika Słup. Kilkunastoosobowa grupa zebrała 5 m³ śmieci. W głównej mierze były to butelki szklane i plastikowe, liczne folie, fragmenty żyłek i pustych plastikowych pojemników, choć trafiło się także plastikowe krzesło.

Mimo setek kilogramów zebranych śmieci – to dopiero początek. Wiosennych akcji sprzątania w ramach Światowego Dnia Wody będzie więcej. Pracownicy Wód Polskich rokrocznie organizują i biorą udział w szeregu tego typu działań. Wierzymy, że realna zmiana zaczyna się od zaangażowania nas, jak i wszystkich osób, którym zależy na czystym środowisku.

Edukacja jest jednym z istotnych elementów działalności Wód Polskich. W dobie postępujących zmian klimatycznych edukacja wodna pozwala kształtować poprawne nawyki i odpowiedzialne postawy proekologiczne. To od umiejętności racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi i dbałości o środowisko naturalne zależeć będzie przyszłość naszej planety. Dlatego w ramach programu Aktywni Błękitni mają możliwość zwiedzenia infrastruktury hydrotechnicznej w ramach terenowych zajęć edukacyjnych.

24 marca gościliśmy na stopniu wodnym Malczyce uczniów Szkoły Podstawowej nr 1 im. Powstańców Śląskich w Wołowie. Gospodarzami był kierownik stopnia wodnego Malczyce oraz pracownik Zespołu Komunikacji i Edukacji Wodnej. Na dzieci czekało wiele wspaniałych atrakcji – poznanie historii tego obiektu, obserwacja pracy jazu, śluzy i sterowni, a także monitorowanie ryb płynących przez przepławkę. Kolejne wycieczki planujemy w najbliższym czasie na stopniu wodnym Opatowice, Bartoszowice, Rędzin oraz Brzeg Dolny.

Udział w programie Aktywni Błękitni to również okazja do uczestnictwa w pokazach, prelekcjach lub szkoleniach ratownictwa wodnego. Dzięki współpracy z funkcjonariuszami Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu, Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej, Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego czy Wodnej Służby Ratowniczej mają okazję przypomnieć sobie najważniejsze zasady bezpiecznego i aktywnego spędzania czasu nad wodą, a także obcować ze specjalistycznym sprzętem ratowniczym.

W marcu odbył się konkurs pn. "Kropla do kropli". Celem konkursu było zaprezentowanie, w jaki sposób uczniowie oszczędzają wodę na co dzień, a tym samym zwiększenie świadomości ekologicznej oraz promowanie odpowiedzialnych postaw wśród najmłodszych. Wpłynęło do nas aż 55 kreatywnych zdjęć oraz filmów, na których uczniowie prezentowali swoje sposoby na oszczędzanie wody. Aktywni Błękitni udowodnili, że nawet małe działania mogą mieć ogromne znaczenie dla środowiska.

Światowy Dzień Wody to również moment, gdy edukacja łączy się z dbałością o środowisko naturalne. Pracownicy Zarządu Zlewni w Legnicy przeprowadzili zajęcia lekcyjne w Szkole Podstawowej nr 1 im. Kornela Makuszyńskiego w Jaworze oraz Szkole Podstawowej nr 4 im. Henryka Sienkiewicza w Jaworze. Została przeprowadzona pogadanka na temat oszczędzania wody oraz quiz kołem fortuny. Po wspólnej zabawie uczniowie sprzątali brzegi Nysy Szalonej. Dzieci zebrały kilkanaście worków śmieci, znacząco przyczyniając się do poprawy walorów krajobrazowych i estetycznych parku oraz rzeki przepływającej przez Jawor.

W Szkole Podstawowej nr 2 im. Europejskich Dróg Świętego Jakuba w Lubaniu oraz Szkole Podstawowej nr 4 im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Lubaniu odbyły się kreatywne warsztaty zorganizowane przez pracowników Zarządu Zlewni w Zgorzelcu. Dzieci miały okazję dowiedzieć się, dlaczego woda jest tak cenna i w jaki sposób możemy ją oszczędzać na co dzień. Najwięcej emocji wzbudziła gra z kołem fortuny, w której uczniowie mogli sprawdzić swoją wiedzę i zdobywać nagrody. 

W Szkole Podstawowej w Krzelowie odbyła się lekcja o wodzie dla dzieci z klas I-III. Celem było uświadomienie, jak ważne jest racjonalne gospodarowanie wodami. Na wstępie przypomnieliśmy sobie, jak ważną rolę odgrywa woda w naszym życiu. W toku dyskusji dzieci przedstawiały swoje sposoby na oszczędzanie zasobów wody pitnej, jakie są przyczyny suszy oraz jak jej przeciwpodziałać. W drugiej części zajęć mali studenci wykonywali wodne eksperymenty. Ta część zajęć niewątpliwie najbardziej zainteresowała Aktywnych Błękitnych. 

Obchody Światowego Dnia Wody miały miejsce również w Szkole Podstawowej w Pielgrzymce. Uczniowie posprzątali brzegi rzeki Skory. Celem było nie tylko zebranie zalegających odpadków, ale także zwrócenie uwagi na problem zanieczyszczenia środowiska. Uczniowie z zaangażowaniem porządkowali tereny nad wodą, segregowali odpady i uczyli się, jak dbać o ekosystem wodny. Po powrocie do szkoły Aktywni Błękitni mieli okazję zweryfikować swoją wiedzę przy kole fortuny, a każda prawidłowa odpowiedź była nagradzana upominkiem. 

Lasy ograniczają spływ wód opadowych i przekształcają go w podziemny obieg biologiczny. Gleby leśne gromadzą wodę w okresach jej nadmiaru i oddają terenom położonym w niższych częściach zlewni w okresach niedoboru, dlatego angażowanie się w sadzenie lasów jest tak ważne. Wspieranie rozwoju retencji, także na terenach leśnych, w sąsiedztwie rzek i akwenów, to jedno z kluczowych działań aktywnie realizowanych przez pracowników Wód Polskich. 

Tego typu akcje są organizowane w porozumieniu z Lasami Państwowymi na obszarze RZGW we Wrocławiu cyklicznie od 2018 roku. W części tych inicjatyw brali również udział pracownicy naszego gospodarstwa wraz ze swoimi rodzinami. W tym roku w sadzeniach pomagać będą pracownicy Zarządów Zlewni w Legnicy, Lesznie, Lwówku Śląskim, Nysie, Zielonej Górze, Zgorzelcu czy we Wrocławiu.

Pierwsza akcja nasadzeń odbyła się już 21 marca na terenie Zarządu Zlewni w Lwówku Śląskim na terenie leśnictwa Bielanka w Parku Krajobrazowym Doliny Bobru. W przedmiotowej akcji wzięli udział przedstawiciele różnych instytucji m.in. Komendy Powiatowej Policji, Straży Pożarnej, lokalnych Stowarzyszeń, Gminy Lwówek Śląski, Powiatu Lwóweckiego, a także dzieci i młodzież ze szkół podstawowych oraz średnich. Wydarzenie wpisywało się w obchody Ogólnopolskiej inicjatywy pn.: „Lasy na nowe 100-lecie”. Dzięki takim aktywnościom zwracamy uwagę na ciągłość procesów przyrodniczych, trwałość i zachowanie zasobów leśnych dla przyszłych pokoleń.

Woda to życie, ale gdy jest jej zbyt dużo w nieodpowiednim miejscu, może stanowić zagrożenie. Udowodniły to wydarzenia z września 2024 roku. Za nami intensywne tygodnie rozmów z mieszkańcami i ekspertami na temat Programu redukcji ryzyka powodziowego dla Nysy Kłodzkiej. Spotkania odbyły się w miejscowościach, które najmocniej ucierpiały podczas ubiegłorocznej powodzi w Nysie, Głuchołazach, Lewinie Brzeskim, Kłodzku, Stroniu Śląskim i Lądku-Zdroju.

Nieustannie realizujemy zadania polegające na usuwaniu skutków ubiegłorocznej powodzi i zabezpieczaniu obiektów hydrotechnicznych oraz koryt rzecznych. Prace odbywają się aktualnie w obrębie zbiornika Stronie Śląskie, zbiornika Topola, na rzece Białej Głuchołaskiej, na rzece Białej Lądeckiej i na potoku Morawka, a także na pięciu ciekach w powiecie nyskim – Bodzanowski Potok, Mora, potok Gierałcicki, Oleśnica i Głuchołazka. 

Woda ma wpływ na nas wszystkich, dlatego wszyscy musimy niezwłocznie podjąć działania, aby powstrzymać kryzys wodny i postępujące zmiany klimatyczne. Wszyscy to znaczy – Ty, Twoja rodzina, szkoła i społeczność. Każdy z nas może mieć pozytywny wpływ na stan środowiska naturalnego, choćby poprzez niewielką zmianę w sposobie, w jaki na co dzień korzysta z zasobów wodnych. Coraz częstsze tragiczne w skutkach ekstremalne zjawiska pogodowe to ostatni sygnał ostrzegawczy, przypominający nam, że zmiany naszych nawyków nie możemy odkładać na później. 

Zapraszamy do pobierania tematycznych ulotek, broszur i poradników informacyjnych i edukacyjnych kierowanych do uczniów, studentów, rolników, leśników, wodniaków, wędkarzy, samorządów, a także każdego z nas. Polecamy również serie programów edukacyjnych, w których w przystępny sposób wyjaśniamy zagadnienia związane z gospodarką wodną.