Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

Niezwłocznie po ustabilizowaniu się sytuacji hydrologiczno-meteorologicznej oraz przeprowadzeniu niezbędnych procedur administracyjnych, Wody Polskie przystąpiły do realizacji działań naprawczych na rzekach w gminie Głuchołazy na Opolszczyźnie, która poważnie ucierpiała podczas ubiegłorocznej powodzi. Od września do grudnia 2024 r. pracował ciężki sprzęt wraz operatorami, tj.: koparki, wozidła, samochody ciężarowe, pracownicy firmy wykonawczej, inżynierowie oraz kilkunastu operatorów ciężkiego sprzętu, a działania te były wspierane przez specjalistów z Zarządu Zlewni w Nysie.

Do końca 2024 r. zakończono newralgiczne, punktowe prace udrożnieniowe oraz odtworzeniowe na Bodzanowskim potoku oraz na Białej Głuchołaskiej:

• usunięcie drzew naniesionych w korycie rzeki i odtworzenie brzegu wraz z odbudową umocnienia brzegu z narzutu kamiennego;
• odbudowa wałów ze wzmocnieniem podstawy i skarpy;
• usunięcie drzew i karpin;
• odtworzenie terenu zawala w celu umożliwienia odbudowy kolektora sanitarnego, a także odbudowa wału wraz z umocnieniem podstawy i skarpy wału;
• zabudowa rozmycia przy jazie w 20 km rzeki wraz z odbudową umocnienia stokowego i umocnienia brzegu poniżej i powyżej jazu.

Konsekwentnie realizujemy kompleksowe działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa przeciwpowodziowego oraz przywrócenie właściwego funkcjonowania cieków wodnych w południowo-zachodniej części Opolszczyzny. Na Bodzanowskim Potoku oraz Białej Głuchołaskiej prowadzimy intensywne prace udrożnieniowe i odtworzeniowe, obejmujące m.in. usunięcie drzew i karpin, odbudowę wałów z umocnieniem skarp, odtworzenie brzegów z narzutu kamiennego, a także zabezpieczenie infrastruktury hydrotechnicznej w miejscach szczególnie narażonych na rozmycia. Dzięki zaangażowaniu lokalnych społeczności oraz współpracy z samorządami, realizujemy zadania odpowiadające realnym potrzebom mieszkańców i łączące troskę o środowisko z koniecznością ochrony przed skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych – powiedział Mateusz Balcerowicz, Prezes Wód Polskich

Od początku stycznia 2025 r. trwają intensywne prace polegające na lokalnej odbudowie skarp koryta rzeki Białej Głuchołaskiej punktowo od granicy polsko-czeskiej do ujścia rzeki do Nysy Kłodzkiej. Wykonawca usuwa zatory oraz odsypiska rumoszu skalnego i rumoszu drzewnego w celu przywrócenia właściwej przepustowości koryta rzecznego i naprawy obwałowań, a także oraz innej infrastruktury hydrotechnicznej.

Silny nurt niesie za sobą ogromne ilości materiału: gałęzie, pnie drzew, konary, krzewy, trawy, aż po kamienie oraz żwir. Elementy te osadzają się w miejscach newralgicznych, takich jak stopnie wodne czy okolice mostów. Dlatego tak istotne w kontekście ubiegłorocznej powodzi jest udrożnienie koryta Białej Głuchołaskiej, które zrealizowano na łącznej długości 13 km. Mając na uwadze zarówno wymagania środowiskowe, jak i konieczność ochrony obszarów zabudowanych przed zagrożeniami powodziowymi, przyjęto podejście kompromisowe. Maksymalne zachowanie naturalnych elementów cieku tam, gdzie to możliwe oraz drożność tam, gdzie jest to konieczne. Na odcinkach niezurbanizowanych wprowadzone zostały elementy powodujące zróżnicowanie głębokości koryta, np. wykonanie półgurtów z rumoszu rzecznego, pozostawienie bloków kamiennych w nurcie, miejscowe przegłębienie koryta.

Prócz robót udrożnieniowych wykonano także szereg prac naprawczych. Zakończono likwidację wyrw w wałach przeciwpowodziowych oraz odtwarzanie uszkodzonego brzegu rzeki w miejscowości Biała Nyska. Analogiczne zadania zrealizowano również w Przełęku, Polskim Świętowie oraz Bodzanowie. Na terenie miejscowości Głuchołazy trwają prace związane z odbudową wałów przeciwpowodziowych. To między innymi wykonanie ścianek przeciwfiltracyjnych, odtwarzanie korpusu i ubezpieczenia skarp, wykonywanie oczepu żelbetowego i humusowanie skarp, jak również odtworzenie bruku kamiennego i narzutów kamiennych.

Od marca tego roku prowadzone są roboty, mające na celu udrożnienie koryt pięciu cieków, dopływów Białej Głuchołaskiej oraz przywrócenie funkcjonalności budowli przeciwpowodziowych zabezpieczających mieszkańców południowo-zachodniej Opolszczyzny.

Dokładny zakres prac to efekt spotkań terenowych, prowadzonych przez pracowników Wód Polskich. Przedstawiciele Zarządu Zlewni w Nysie i Nadzoru Wodnego w Otmuchowie wspólnie z sołtysami oraz radnymi miejskimi dokonywali oględzin newralgicznych lokalizacji koryt cieków. W toku rozmów uwzględniono sugestie lokalnej społeczności związane z realizacją prac udrożnieniowych i naprawczych. Głos mieszkańców i władz samorządowych odegrał kluczową rolę w wypracowaniu ostatecznego zakresu działań.

Zadanie jest realizowane w formule zaprojektuj i wybuduj, składa się z 5 części. Prace przebiegają zgodnie z harmonogramem, a ich koniec jest przewidywany w IV kwartale tego roku.

• Część I – Udrożnienie koryta Bodzanowskiego Potoku od m. Rudawa do ujścia do rz. Biała Głuchołaska na odcinku 2,9 km. Prace na potoku Bodzanowskim rozpoczęły się od ujścia do rzeki Biała Głuchołaska w miejscowości Nowy Świętów i postępują sukcesywnie w kierunku Rudawy. Oczyszczony z roślinności i udrożniony została cała rzeka. W chwili obecnej trwa umacnianie podstawy skarp kiszką faszynową iglastą umocowaną kołkami iglastymi oraz humusowanie skarp.
• Część II – Udrożnienie koryta rzeki Mora od granicy Polski do ujścia do rz. Biała Głuchołaska. Zadanie jest realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remontu zabudowy regulacyjnej, w tym murów oporowych czy progów wodnych oraz uprzątnięcia nieruchomości na odcinku 15,9 km. Prace rozpoczęły się od ujścia rzeki Mora do rzeki Biała Głuchołaska w miejscowości Morów i postępują w kierunku Iławy. Oczyszczony z roślinności i udrożniony został odcinek na długości 10 km.
• Część III – Udrożnienie koryta potoku Gierałcicki. Zadanie jest realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remontu zabudowy regulacyjnej, jak mury oporowe, progi wodne oraz uprzątnięcia gruntów na odcinku 6,7 km. Na chwilę obecną wykonano prace związane z umacnianiem brzegów narzutem kamiennym na długości 450 m.
• Część IV – Udrożnienie koryta cieku Oleśnica (ciek Graniczny). Zadanie jest realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remontu zabudowy regulacyjnej, jak mury oporowe, progi wodne oraz uprzątnięcia gruntów na odcinku 4,7 km. Odbudowywane są progi stabilizujące dno, rozpoczęto także umacnianie skarp.
• Część V – Udrożnienie koryta rzeki Głuchołazki (Starynka). To zadanie jest realizowane w zakresie odtworzenia skarp koryta rzeki, przywrócenia przepustowości koryta rzeki, usunięcia zatorów i odsypisk rumoszu skalnego i drzewnego, remont zabudowy regulacyjnej, jak mury oporowe i progi wodne oraz uprzątnięcia gruntów na odcinku 6,2 km. Dotychczas usunięto nanosy rzeczne na odcinku 3 600 m i ułożono płyty ażurowe na długości 700 m.

We wrześniu Wody Polskie przedstawią uzupełniony o propozycje mieszkańców "Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej". W ramach konsultacji społecznych wpłynęło ponad 400 wniosków oraz uwag. Wśród miejsc, które szczególnie ucierpiały podczas powodzi we wrześniu 2024 r., znalazła się zlewnia rzeki Biała Głuchołaska, a szczególnie miejscowości położone bezpośrednio nad rzeką tj. Głuchołazy i Biała Nyska. Biorąc pod uwagę symulacje oparte na odwzorowaniu sytuacji hydrologicznej z września 2024 roku, w ramach działań dla zlewni Białej Głuchołaskiej rozważane są działania takie jak:

• dostosowanie odbudowywanej infrastruktury hydrotechnicznej i komunikacyjnej (mosty) do wartości przepływów miarodajnych i kontrolnych uwzględniających wezbranie z września 2024 roku;
• przegląd i aktualizacja lokalnych Planów Działania Służb w sytuacjach powodziowych;
• rozważenie możliwości wykorzystania rozwiązań proponowanych w społecznych opracowaniach ochrony przed powodzią Miasta Głuchołazy;
• wykonanie zapisanego w aktualizacji Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym Studium redukcji ryzyka w zlewni Białej Głuchołaskiej, z rozszerzeniem obejmującym działania także na terenie Republiki Czeskiej;
• analiza możliwości wykorzystania szerokiego i odkrytego łożyska rzeki na odcinku Przełęk – Biała Nyska, jako potencjalnego obszaru retencyjnego, co wiąże się z odsunięciem trasy zniszczonych wałów od ich pierwotnego położenia;
• pozostawienie szerokiego koryta rzeki poniżej obszaru zabudowanego Głuchołaz,
• przebudowa progu stałego znajdującego się przy ul. M. Konopnickiej w Głuchołazach na próg z zamknięciem, w celu uniknięcia podpiętrzeń podczas przejścia wezbrania na Białej Głuchołaskiej;
• wykonanie murów oporowych, opasek brzegowych i innych rozwiązań zabezpieczających skarpy podlegające erozji;
• wdrożenie skutecznych systemów prognoz i ostrzegania.

Eksperci Wód Polskich analizują te propozycje, by sprawdzić efektywność proponowanych rozwiązań i przedstawić ostateczną wersję dokumentu.