Wirusowe zapalenie wątroby

Wirusowe zapalenia wątroby to choroby wywoływane przez hepatotropowe wirusy, które powodują stan zapalny wątroby. W niektórych przypadkach WZW może przebiegać jak ciężka choroba i grozić poważnymi następstwami zdrowotnymi. Zależy to między innymi od typu WZW oraz wieku zakażonego, jego stanu zdrowia przed zakażeniem i chorób współistniejących. Wirusy wywołujące WZW są oporne na działanie czynników fizycznych i chemicznych.

WZW typu A

Choroba występująca na całym świecie, szczególnie na terenach o złym stanie sanitarnym i higienicznym.

Źródłem zakażenia i rezerwuarem jest człowiek. Osoby zakażone wydalają wirusa z kałem. Zakażenie szerzy się głównie drogą pokarmową przez zakażone produkty żywnościowe i wodę. Okres wylęgania choroby wynosi przeciętnie 30 dni.

Choroba zaczyna się nagle, a jej przebieg zależy od wieku chorego. Łagodniej przebiega u dzieci, ciężej u dorosłych. Główne objawy to osłabienie, bóle głowy, nudności, wymioty, stany podgorączkowe, bóle stawowe, objawy grypopodobne. Żółtaczka utrzymuje się od jednego do kilku tygodni. Powikłania zdarzają się rzadko.

Zapobieganie

przestrzeganie zasad higieny osobistej
mycie rąk po wyjściu z toalety
mycie rąk przed przygotowaniem posiłków i przed jedzeniem
szczepienie osób zatrudnionym przy dystrybucji i produkcji żywności
szczepienia dzieci w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży
szczepienia osób wybierających się do krajów o wysokim stopniu zachorowalności

WZW typu B

Choroba występuje na całym świecie. Źródłem zakażenia i rezerwuarem jest człowiek. Wrotami zakażenia jest uszkodzona skóra lub błony śluzowe. Zakażenie szerzy się głównie przez kontakt z zakażoną krwią. Może do tego dojść w związku z zabiegami medycznym lub niemedycznymi.

Przyczyną zakażenia są najczęściej zabiegi dokonywane niesterylnym sprzętem, zarówno w placówkach służby zdrowia, jak i podczas dożylnego przyjmowania środków uzależniających, wykonywania tatuaży lub zabiegów kosmetycznych, np. przekłuwania uszu. Zakażenie może szerzyć się również poprzez kontakty seksualne. Do zakażenia wystarczy bardzo niewielka ilość krwi. Okres wylęgania choroby wynosi przeciętnie 60–90 dni.

Objawy

uszkodzenie wątroby poprzedzone jest ogólnymi złym samopoczuciem, osłabieniem, bólami głowy, brakiem apetytu
w okresie kiedy występuje uszkodzenie wątroby pojawia się podwyższona temperatura, nudności, wymioty, może pojawić się żółtaczka
u części chorych może dojść do przewlekłego przebiegu choroby. Przewlekłe WZW typu B często przechodzi w marskość wątroby lub prowadzi do powstania raka wątroby

Zapobieganie

szczepienia ochronne (w Polsce bezpłatnymi szczepieniami przeciwko WZW są objęte liczne grupy osób, m.in. dzieci i młodzież oraz osoby będące w bliskim kontakcie z osobą zakażoną)
wykonywanie wszelkich zabiegów medycznych lub niemedycznych (każdej czynności przerywającej ciągłość skóry lub błon śluzowych – w tym zabiegi kosmetyczne, tatuaże) w warunkach sterylnych, zgodnych ze standardami i zaleceniami sanitarnymi
unikanie kontaktów seksualnych z przygodnymi partnerami

WZW typu C

Choroba występuje na całym świecie, a jej przebieg jest bardzo skryty. Źródłem zakażenia i rezerwuarem jest człowiek. Zakażenie szerzy się w podobny sposób jak WZW typu B. Okres wylęgania choroby wynosi przeciętnie 7–8 tygodni. WZW C jest najbardziej niebezpieczną postacią choroby. Prawie zawsze dochodzi do przewlekłego przebiegu choroby, w wyniku którego dochodzi do trwałego uszkodzenia wątroby, co w rezultacie może doprowadzić do marskości i raka pierwotnego wątroby. Objawy choroby są takie same jak w postaci WZW B.

Zapobieganie

wykonywanie wszelkich zabiegów medycznych lub niemedycznych (każdej czynności przerywającej ciągłość skóry lub błon śluzowych – w tym zabiegi kosmetyczne, tatuaże) za pomocą sterylnego sprzętu
unikanie kontaktów seksualnych z przygodnymi partnerami

Niestety do chwili obecnej brakuje środka zapobiegawczego w postaci szczepionki profilaktycznej.

W przypadku kontaktu z zakażoną osobą lub też wystąpienia niepokojących objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza w celu przeprowadzenia wywiadu epidemiologicznego i wykonania badań laboratoryjnych (wykrycie przeciwciał).

Objawy chorobowe w przypadku przewlekłego przebiegu choroby mogą być mało charakterystyczne (uczucie zmęczenia, pobolewania w prawym podżebrzu, nietolerancja niektórych potraw, np. tłuszczów lub alkoholu, okresowe zażółcenie białkówek lub skóry). Leczenie chorego w ciężkich postaciach powinno odbywać się w szpitalu. Osoby wypisane ze szpitala oraz ozdrowieńcy powinni być pod stałą opieką lekarską przez kilka miesięcy. Podobną opiekę należy zapewnić osobom z otoczenia chorego, które były w ścisłym kontakcie z chorym.

W przypadku wystąpienia zakażenia lub objawów choroby pomocy można szukać w:

Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Wł. Biegańskiego

91-347 Łódź, ul. Kniaziewicza 1/5

tel. /42/ 251 60 11, /42/ 251 60 80

Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych Uniwersytetu Medycznego

tel. /42/ 251 62 65.

Źródła

Informację opracował Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej WSSE w Łodzi w oparciu o materiały:

Państwowego Zakładu Higieny
Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka pod redakcją Wiesława Magdzika