Dane jako paliwo rozwoju miast – zarządzanie w modelu data-driven
08.06.2022
Miasta tworzą, pozyskują i wykorzystują ogromne ilości danych. Planowanie i wdrażanie strategii rozwoju miasta, podejmowanie decyzji administracyjnych, optymalizacja usług komunalnych, zarządzanie infrastrukturą i przestrzenią, mobilność, uszczelnianie podatków czy komunikacja społeczna – to obszary, w których miasta mogą zyskać dzięki umiejętnemu posługiwaniu się danymi najwięcej.
Znaczenie zdolności do efektywnej analizy i zastosowania danych we wsparciu realizacji zadań miast z roku na rok znacząco rośnie. Miasta wdrażają coraz ciekawsze rozwiązania, pozwalające nie tylko na wykorzystanie danych przy podejmowaniu decyzji, ale również na udostępnianie ich mieszkańcom czy inwestorom. Pamiętajmy jednak, że zarządzanie w modelu data-driven to wyzwanie, do którego należy podchodzić systemowo. Także w polskich miastach – zarówno dużych aglomeracjach, jak i mniejszych ośrodkach – nie brak dobrych praktyk w tym zakresie.
Gdynia – otwarte dane o edukacji
Gdynia opracowała portal edukacyjny e-GIO, który opiera się na idei otwartych danych. Ile każdego dnia kosztuje edukacja w gdyńskich szkołach? Jaki jest koszt nauki jednego ucznia albo powierzchnia sali gimnastycznej w danej szkole? To tylko wybrane informacje, które można znaleźć w serwisie.
System konsoliduje dane z wielu baz i systemów oraz umożliwia zintegrowaną analizę danych oświatowych i automatycznie oblicza wskaźniki. Dzięki temu różne grupy odbiorów – w tym zarządzający oświatą, dyrektorzy szkół, nauczyciele, rodzice i uczniowie – mogą podejmować decyzje opierając się na wiarygodnych i aktualnych danych.
Gliwice – łatwy dostęp do informacji o nieruchomościach
Gliwice to miasto, które od lat przykładało dużą wagę do planowania przestrzennego, inwestując w opracowanie planów miejscowych obejmujących niemal całe miasto. Chcąc zapewnić wyższą jakość obsługi mieszkańców oraz usprawnić przepływ informacji, miasto wdrożyło system informacyjny, który obejmuje nie tylko zintegrowaną cyfrową bazę danych wszystkich dokumentów planistycznych, ale również umożliwia świadczenie e-usług dla mieszkańców i inwestorów.
Za pomocą kilku kliknięć zainteresowany może sprawdzić uwarunkowania prawne inwestowania na wskazanej działce, a urzędnik w sposób niemal automatyczny wygenerować wypis i wyrys z planu. Co ważne, system opiera się na stale aktualizowanych danych. Aby wszystko to było możliwe, nie tylko wdrożono odpowiednie narzędzie IT, ale również zoptymalizowano procesy i organizację pracy.
Warszawa – skuteczne badanie potrzeb parkingowych
Warszawa, przygotowując się do rozszerzenia strefy płatnego parkowania, jako pierwsze miasto w Polsce zleciła realizację kompleksowych badań zachowań kierowców i rotacji pojazdów na miejscach parkingowych w kilku rejonach miasta
Przez kilka tygodni, całą dobę, co 30 minut wybrane ulice były monitorowane przez samochody wyposażone w urządzenia, które wykorzystując sztuczną inteligencję identyfikowały i mierzyły zaparkowane pojazdy. W ten sposób miasto pozyskało niezwykle wartościowe dane o zmianach w czasie i przestrzeni (m.in. o tym, w jakich godzinach i gdzie dostępne są wolne miejsca, a gdzie rotacja jest zbyt niska – a także w jakich miejscach i kiedy występuje nielegalne i niebezpieczne parkowanie). Dane te zostały wykorzystane w procesie rozszerzania strefy płatnego parkowania, w tym przy konsultacjach społecznych. Dyskusja, choć niełatwa, odwoływała się do danych, a nie intuicji jej uczestników.
Kołobrzeg – mapowanie 3D w służbie krajobrazu
Kołobrzeg jako nadmorski kurort jest szczególnie narażony na występowanie zjawiska smogu wizualnego, czyli dużego nagromadzenia szpecących przestrzeń publiczną reklam. Miasto postanowiło mu przeciwdziałać – nie tylko przygotowuje uchwałę krajobrazową, ale również zdecydowało się zdiagnozować problem przy pomocy najnowszej technologii.
Cały Kołobrzeg został zeskanowany za pomocą mobilnych systemów mapowania 3D, dzięki czemu pozyskano dokładne dane o występujących w nim reklamach. Zidentyfikowano niemal 9000 bilbordów, kasetonów, solwentowych płacht i naklejek. Analiza ułatwia dostosowanie przepisów do lokalnych uwarunkowań, jednocześnie zapewniając szczegółową inwentaryzację i pozwalając na stworzenie bazy danych o reklamach.
Kielce – zrównoważony rozwój w aplikacji
Kielce połączyły idee zarządzania data-driven oraz zrównoważonego rozwoju, wdrażając miejski system informacji przestrzennej, który wykracza zakresem działania poza standardowe rozwiązania tego typu. Opiera się on na zintegrowanych bazach danych miejskich oraz dopasowanych do potrzeb użytkowników aplikacjach i kompleksowo wspiera kluczowe obszary funkcjonowania miasta (np. partycypację społeczną, ściąganie podatków, mieszkalnictwo, planowanie przestrzenne, architekturę i budownictwo), obsługując ponad 100 procedur administracyjnych.
System zapewnia przepływ informacji między jednostkami organizacyjnymi, umożliwia wykonywanie analiz przynoszących miastu realne oszczędności, udostępnia urzędnikom i mieszkańcom ogromne ilości informacji, a jednocześnie jest podstawą działania kompleksowej platformy partycypacji społecznej.
Należy pamiętać, że za przedstawionymi przykładami zastosowania danych stoją ludzie i ich determinacja, aby skutecznie wdrażać model zarządzania data-driven w swoich miastach. Cyfryzacja działalności miast postępuje (w bardziej lub mniej zorganizowany, systemowy sposób) i o ile jeszcze kilka lat temu mogliśmy mówić o istnieniu znaczących luk w dostępności do danych cyfrowych, o tyle obecnie mamy raczej do czynienia z ich nadmiarem lub niską jakością oraz problemami z integracją i interpretacją. Aby dane mogły stać się paliwem rozwoju miast, należy więc zapewnić odpowiednie warunki (organizacyjne, kadrowe, technologiczne i finansowe) dla zarządzania nimi, co jest istotnym wyzwaniem dla miast aspirujących do miana „inteligentnych”.
Autor: Szymon Ciupa
Artykuł powstał we współpracy z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów