Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku

W centrum uwagi znalazły się cztery mizary (muzułmańskie cmentarze) zlokalizowane w: Bohonikach, Kruszynianach, Studziance i Lebiedziewie — świadectwa wielowiekowej obecności Tatarów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej.

W spotkaniu wzięli udział m.in.: przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS), Mufti Rzeczypospolitej Polskiej Tomasz Miśkiewicz, Przewodniczący Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP, Maciej Szczęsnowicz – Przewodniczący Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Bohonikach, Bronisław Talkowski – Przewodniczący Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Kruszynianach, a także historycy i badacze dziedzictwa tatarskiego.

Podczas spotkania poruszono niezwykle ważne kwestie techniczne związane z samą procedurą wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO, omówiono stań badań nad mizarami i meczetami tatarskimi oraz priorytetowe potrzeby związane z ich utrzymaniem.

„Dzisiejsze spotkanie to historyczny moment dla naszego regionu i całej Polski. Jako Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków, zapewniam o pełnej determinacji z naszej strony. Jesteśmy świadomi, jak trudny i długotrwały jest to proces. Wymaga on bowiem precyzyjnego podejścia, uwzględnienia wielu technicznych aspektów oraz współpracy z licznymi instytucjami i ekspertami. Ochrona dziedzictwa nie kończy się na samej procedurze wpisu – to tylko początek drogi. Stworzenie pełnej opowieści o tatarskim dziedzictwie, która trafi do komisji UNESCO i przekona ją o wartości tego dziedzictwa, to zadanie, któremu musimy poświęcić ogromną staranność. Każdy detal, każda informacja, każde badanie – wszystko musi być zgodne z wymaganiami, które stawiają przed nami organizacje międzynarodowe.”- podsumowuje Adam Musiuk, Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Proces ten ma wyjątkowy charakter, ponieważ dotyczy nie tylko ochrony zabytków materialnych, lecz także uhonorowania unikalnej wspólnoty etniczno-wyznaniowej, która od wieków współtworzyła historię i kulturę naszego kraju. Kluczowe znaczenie ma tu współpraca władz samorządowych, badaczy dziedzictwa tatarskiego, a także całej społeczności tatarskiej.