Prace na KSOP
Pod koniec września na Krajowym Składowisku Odpadów Promieniotwórczych w Różanie przeprowadzono prace związane ze składowaniem odpadów promieniotwórczych.
Odpady są najpierw przetwarzane w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP) w Otwocku. Następnie przewożone na Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych w Różanie (woj. mazowieckie). Po zgromadzeniu odpowiedniej liczby bębnów z odpadami prowadzone są prace związane z ich składowaniem. Bębny przenoszone są dźwigiem do wyznaczonych sektorów i zalewane mieszanką betonową klasy C 30/37. Beton tej klasy stosuje się m.in. przy konstrukcjach mostów, wiaduktów i fundamentów.
Oczyszczanie i redukcja objętości
Zanim odpady trafią na składowisko, są przetwarzane w ZUOP. Odpady ciekłe oczyszczane są w dwóch instalacjach: odwróconej osmozy oraz wyparnej.
W instalacji odwróconej osmozy zanieczyszczona woda pod ciśnieniem przepływa przez membranę półprzepuszczalną. Membrana ma pory, które przepuszczają cząsteczki czystej wody, a zatrzymują izotopy promieniotwórcze. Z pierwotnej objętości uzyskuje się około 70–80 proc. czystej wody (tzw. permeat) oraz 20–30 proc. ścieku zatężonego (tzw. retentat).
Permeat może być, po badaniach w niezależnych akredytowanych laboratoriach, bezpiecznie odprowadzony do kanalizacji. Retentat kierowany jest do dalszego przetwarzania w instalacji wyparnej.
W instalacji wyparnej odpady podgrzewane są w warunkach podwyższonego ciśnienia do temperatur powyżej 100°C. Po przejściu przez tzw. zwężkę rozprężną, gdzie ciśnienie wraca do wartości atmosferycznej, ciecz gwałtownie wrze. W wyniku tego procesu odparowuje destylat (czysta woda), a promieniotwórczy koncentrat gromadzi się w specjalnym zbiorniku. Destylat, po badaniach w niezależnych laboratoriach, może być odprowadzony do kanalizacji, natomiast koncentrat zostaje zestalony mieszanką cementową.
Do ZUOP trafiają także odpady stałe. Segreguje się je na: wielkogabarytowe, nieprasowalne i prasowalne. Odpady prasowalne, po przepakowaniu do bębnów trafiają do prasy hydraulicznej, a następnie są zestalane mieszanką cementową.
Zestalanie
Zgodnie z ustawą Prawo atomowe odpady promieniotwórcze mogą być składowane wyłącznie w postaci stałej. Dlatego przed przewiezieniem na składowisko w Różanie odpady są zestalane cementem. Do stalowego bębna o pojemności 200 l wprowadza się odpowiednią ilość koncentratu promieniotwórczego. Następnie uruchamia się mieszadło i stopniowo dodaje mieszankę cementową. Po około godzinie mieszanie się kończy.
Z każdego bębna pobiera się próbkę do analiz — m.in. badana jest odporność zestalonej próbki na wypłukiwanie radionuklidów przez wodę.
Bęben nie jest wypełniany całkowicie — pozostawia się około 10 cm wolnej przestrzeni, którą następnie uzupełnia się czystą zaprawą cementową. W ten sposób tworzy się tzw. warstwa nieaktywna.
