Polska w Arabii Saudyjskiej

Pierwsze kontakty pomiędzy Rzeczpospolitą Polską i Arabią Saudyjską, miały miejsce w końcu lat 20. XX wieku. Warto jednakże przypomnieć, iż wybitni Polacy podróżowali i zapuszczali się na tereny dzisiejszej Arabii znacznie wcześniej. Mówi się, iż początkowe kontakty Polaków z Arabią, miały miejsce nawet w XVI wieku. Podobno w oksfordzkiej bibliotece, znajduje się książka napisana przez Polaka, który w XVI wieku dotarł do Mekki.

W XIX w. Arabię odwiedziło przynajmniej trzech naszych rodaków (hr. Wacław Rzewuski, hr. Juliusz Dzieduszycki, Ignacy Żagiell). W. Rzewuski (1784-1831) – znany również jako Emir Tadż, bywał w Arabii w latach 1817-1820. Swoje podróże opisał w pamiętnikach napisanych w języku francuskim, zatytułowanych Sur Les Chevaux et Provenants des Races Orientales. Trzytomowy rękopis znajduje się w Bibliotece Narodowej w Warszawie.  J. Dzieduszycki (1817-1885) odwiedził m. in. region Hail i górę Szammar w latach 1844-1845.  W trakcie podróży dokonał zakupu 8 koni od rodziny z plemienia Al-Rashid. W II poł. XIX w. na Półwyspie Arabskim przebywał Ignacy Żagiell (1826-1891), polski podróżnik, lekarz, przyrodnik. Inne sygnały o Polakach nie są wystarczająco udokumentowane. Istnieje jednakże pewna wzmianka, iż rzekomo w 1840 r. podczas jednej ze swych wypraw do Hidżazu, niejaki dr Feliks Hermanowicz miał odwiedzić na górze Karat (okolice Mekki) swego rodaka, nazywanego Hadajad bejem. Mieszkał on w małym szałasie na samym szczycie góry. Niektóre źródła podają, iż ww. Polak - Hedajat bej (Bonkovski bej vel Antoni Bakowski) żył w latach 1788-1848.

Okres międzywojenny. W czerwcu 1929 r. Warszawę odwiedził przedstawiciel króla Abdulaziza. Polska z dniem 11.03.1930 r formalnie uznała króla Abdulaziza za władcę Nedżdu, Hidżazu i Terytoriów Zależnych. Polska wówczas jako dziewiąty kraj ustanowiła oficjalne stosunki z Arabią Saudyjską. W maju 1930 r. do Dżuddy przyjechała delegacja na czele z hr. Edwardem Raczyńskim i muftim RP Jakubem Szynkiewiczem. W dn. 27.05.1932 r. wizytę w Warszawie złożył książę Fajsal bin Abdulaziz. Przyjął go Marszałek Józef Piłsudski oraz prezydent Ignacy Mościcki. W maju 1932 r., król Abdulaziz przyjął u siebie Stanisława Korwina-Pawłowskiego, wykładowcę Uniwersytetu Al-Azhar w Kairze. Stan relacji polsko-saudyjskich w okresie międzywojennym został szeroko opisany w arabskojęzycznej publikacji Nadwat al-alaqat as-su’udiyya al-bulandiyya [Studium relacji saudyjsko-polskich] wydanej przez King Faisal Center for Research and Islamic Studies w Rijadzie w 2008 roku.

Druga wojna światowa, a następnie znalezienie się Polski w obozie państw komunistycznych, na długie lata uniemożliwiły Polakom wjazd do krajów Półwyspu Arabskiego, zwłaszcza do Arabii Saudyjskiej. Jedyni Polacy, jacy trafiali w tych czasach do Królestwa Saudów, to emigranci, posiadający już obywatelstwo innego kraju. W 1955 r. miała miejsce epizodyczna misja dobrej woli ówczesnego Ambasador w Ankarze J. Zambrowicza. Odbyła sie także wizyta delegacji Ligii Swiata Muzułmańskiego (1986).

Bliższa współpraca rozpoczęła się po 1989 r. Po ponad 50-letniej przerwie, wraz z odzyskaniem przez Polskę pełnej suwerenności i niepodległości, nastąpiło wznowienie oficjalnych kontaktów obu państw. Ministrowie spraw zagranicznych, rozpoczęli regularne spotkania w Nowym Jorku przy okazji sesji ONZ. Od roku 1990 odnotowywane są intensywne wizyty i kontakty obu państw, w celu nawiązania wzajemnych stosunków dyplomatycznych.

Do najważniejszych wizyt ze strony przedstawicieli państwa polskiego, odnotować należy m. in. roboczą delegację Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Ministerstwa Obrony RP w Rijadzie na przełomie listopada-grudnia 1990 r. Delegacji przewodniczył Dyrektor  A. Majkowski oraz Generał T. Cepak. W dn. 16 grudnia 1990 r. delegacja pod przewodnictwem Wiceministrów Spraw Zagranicznych – J. Majewskiego, i Obrony Narodowej – J. Onyszkiewicza i WGZ – J. Kaczurby podpisała w Rijadzie „Umowę między rządem RP i rządem KAS o działalności polskiego kontyngentu pomocniczego na terytorium Królestwa Arabii Saudyjskiej” oraz „Porozumienie między Ministerstwem Obrony Narodowej RP i Ministerstwem Obrony Królestwa Arabii Saudyjskiej”. Do istotnych wizyt w wypracowywaniu stosunków dyplomatycznych, należał przyjazd do Arabii Saudyjskiej Wiceministra Spraw Zagranicznych oraz Ministra Kancelarii Prezydenta w roku 1992. W dn. 03.05.1995 r., nawiązano oficjalne stosunki dyplomatyczne. W czerwcu 1998 r., odbyło się otwarcie polskiej Ambasady w Rijadzie, a w październiku 1999 roku miało miejsce złożenie listów uwierzytelniających przez Ambasadora Krzysztofa Płomińskiego. W roku 2000 otworzono Konsulat Honorowy RP w Dżuddzie, kierowany przez Szejka Hassana Omara Attara.

 

Opr. RPE

 

Bibliografia:

1. Woźniak-Bobińska M., Solarz A. M. Wprowadzenie do polityki zagranicznej muzułmańskich państw bliskiego wschodu  i Afryki północnej. Warszawa 2018, s. 222-253.
2. Kapiszewski A. The Establishment of Polish-Saudi Relations, Kraków 2002
3. Poland-Saudi Arabia: A New Chapter Begins, Arabis vol I: No. III (03.1996)
4. Nadwat al-alaqat as-su’udiyya al-bulandiyya [Studium relacji saudyjso-polskich], King Faisal Center for Research and Islamic Studies, Rijad 2008
5. Materiały archiwalne Ambasady RP w Rijadzie