Polska na Białorusi

„Wspominamy go, gdyż czujemy się spadkobiercami jego dziedzictwa – i Polacy, i Amerykanie, i Litwini, i Białorusini i wszyscy potomkowie wielu narodów Rzeczypospolitej” – mówił w specjalnie przygotowanym przesłaniu wideo minister spraw zagranicznych RP Jacek Czaputowicz. „Polska, zakorzeniona w europejskiej wspólnocie wolnych narodów, chce budować bliskie relacje ze swoimi wschodnimi sąsiadami” – wskazał. „Ich troska o rozwój i umacnianie swego suwerennego i niepodległego bytu państwowego jest dla nas w pełni zrozumiała i bliska” – dodał.

Przypominając postać Kościuszki, podkreślił, że wyprzedził on swoją epokę, był „symbolem nowoczesnego pojmowania patriotyzmu, połączonego z walką o wyzwolenie społeczne i demokratyzację stosunków wewnątrz państw i pomiędzy państwami”.

Szef białoruskiego MSZ Uładzimir Makiej podkreślił, że Kościuszko, który urodził się w 1746 r. na terenie dzisiejszej Białorusi, jest niezwykle ważny dla Białorusi, Polski, USA i Litwy. Jego zasługi zostały docenione za życia – otrzymał m.in. Virtuti Militari i amerykańskie odznaczenia, a prezydent USA Thomas Jefferson nazwał go „najczystszym synem wolności, jakiego kiedykolwiek spotkał”. „Droga Białorusi do suwerenności, podobnie jak Litwy, Polski i USA, była długa i ciężka” – wskazał Makiej. Mówiąc o relacjach z tymi krajami, zapewnił, że Białoruś opiera się „na wzajemnej chęci, by iść do przodu”.

Obecny na uroczystości litewski minister spraw zagranicznych Linas Linkieviczius podkreślił, że postać Kościuszki łączy wszystkie te cztery kraje, a przyświecająca mu dewiza walki „o wolność naszą i waszą” stała się ważnym symbolem. „Pamiętając historię jego życia, musimy również pamiętać o wartościach, którymi się kierował. A także o tym, że wolność to nie jest coś danego z góry, ale trzeba o nią walczyć i jej bronić” – powiedział Linkieviczius.

Krótkie przemówienie wideo skierował do uczestników spotkania także sekretarz stanu USA Mike Pompeo, który nazwał Kościuszkę „bojownikiem o wolność” i podkreślił m.in., że brał on udział w amerykańskiej wojnie o niepodległość, był jednym z twórców akademii wojskowej West Point. „Wszystkie nasze narody mogą z dumą odnotować jego wkład w naszą wolność” – powiedział Pompeo.

Na uroczystości obecni byli m.in. przedstawiciele białoruskich władz, inteligencji, środowisk niezależnych, ludzi kultury, a także przedstawiciele korpusu dyplomatycznego. Z okazji 274. rocznicy urodzin dowódcy powstania 1794 r. dla gości przygotowano ośmiokilogramowy tort.

Wcześniej ambasador RP w Mińsku Artur Michalski złożył kwiaty pod pomnikiem w miejscu urodzenia Kościuszki w Mereczowszczyznie (obwód brzeski), gdzie znajduje się odrestaurowany dom Kościuszki wraz z poświęconym mu muzeum.